Türk Eğitim Sistemindeki Kozmik Yapının Felsefesi

Yıl 2021, Cilt: 54 Sayı: 3, 921 - 946, 01.12.2021

Nuray Özge Sağbaş , Murat Özdemir

https://doi.org/10.30964/auebfd.724099

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türk eğitim sisteminin yapısını etkileyen ve bu yapıya yön veren kavram, ilke ve düşünce sistemlerini tarihsel gelişim süreci içinde betimlemektir. Bu amaçla skolastik dönem, modernizm ve postmodernizm süreçleri kapsamında bilgi üreten düşünürlerin kuramları ve bu kuramların felsefi yönünün Türk eğitim sistemine yansımaları incelenmiştir. Bu amaçla skolastik, modernizm ve postmodernizm dönemlerinde etkili olan düşünürler, fikirleri ve söz konusu dönem içinde geçerli olan felsefi yapıların eğitim sistemini nasıl şekillendirdiği kozmik yapı kavramı kullanılarak anlatılmıştır. Bunun için de öncelikli olarak dönemler içinde yer alan düşünürlerin savunduğu felsefi görüşler, bu felsefi görüşlerin hangi akıma yön verdikleri ve nihayetinde ülkemizdeki eğitim sistemindeki gelişmelere yer verilmiştir. Skolastik dönem, döneme damgasını vuran teolojik dünya görüşü; modernizm ekonomik, kültürel ve siyasal değişimlerin sosyal yapıda meydana getirdiği değişimler; postmodernizm ise küreselleşme sürecinin etkisi altındaki öteki olanı anlama çabası altında eğitim felsefesine damgasını vuran akımlar temelinde çalışılmıştır. Bu çalışma başlıkları altında batıda esmeye başlayan kozmik yapı rüzgarının ülkemizdeki eğitim felsefesi ve akımlarını etkisi altına aldığı ve şekillendirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Skolastik felsefe, modernizm, postmodernizm, eğitim felsefesi akımları

The Philosophy of the Cosmic Structure in the Turkish Education System

Öz

The aim of this study is to describe the concepts, principles and thought systems that affect and direct the structure of the Turkish Education System within the historical development process. For this purpose; the scholastic period, the theories of philosophers who produced knowledge within the scope of the modernism and postmodernism processes and the reflections of the philosophical aspect of these theories to the Turkish education system were researched. For that purpose, philosophers, who were influential in the periods of scholastic, modernism and postmodernism, their ideas and philosophical structures which were valid in that period how to shape the education system were explained by using the concept of the cosmic structure. Therefore, philosophical views that the philosophers in the periods advocated initially, the direction to which movement philosophical views lead, and ultimately the developments in the education system of our country are included. Scholastic period, the theological world view that marked in the period; changes in the social structure of modernism, economic, cultural and political changes; postmodernism, on the other hand, was studied on the basis of the movements that marked the philosophy of education in an effort to understand the other under the influence of the globalization process. It has concluded that the cosmic structure wind that started to blow in the west under these study titles influenced and shaped the educational philosophy and movements in our country.

Anahtar Kelimeler

Scholastic philosophy, modernism, postmodernism, educational philosophy movements

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2005). Türkiye’de uygulanan ve değişen eğitim programlarının psikolojik temelleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 31- 46.
• Aksoy, İ. (20089. II. Meşrutiyet dönemi eğitim politikası ve Satı Bey. Gazi Türkiyyat, 3, 67- 81.
• Altın, H. (2010). Ziya Gökalp’in eğitim tarihimiz açısından önemi. History Studies: International Journal of History, 2 (2), 493- 509.
• Antalyalı, Ö. L. (2007). Tarihsel süreç içerinde üniversite misyonlarının oluşumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 25-40.
• Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 41-61.
• Arslan, M. (2016), Gaspıralı İsmail Bey’in eğitim reformu ve Usul-u Cedid Gaspıralı İsmail Bey’in yaşam öyküsü ve Türk fikir hayatına etkileri. GAU Journal of Social and Applied Science, 8(1), 8-21.
• Arslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmodern eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 50, 195- 212.
• Aydın, H. (2006). Eleştirel aklın ışığında postmodernizm: Temel dayanakları ve eğitim felsefesi. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 27-48.
• Baş, G., & Beyhan, Ö. (2017). Sosyal yapılandırmacı öğrenme ortamı tasarımının öğrenenlerin akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 137- 162.
• Başaran, B. I. (2004). Etkili öğrenme ve çoklu zekâ kuramı: Bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 5(1), 7- 15.
• Bayar, I. ( 2001). Ochamlı William’ın epistemolojisi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), 165- 186.
• Bayram, Y. (2007). Postmodernizm (modernizm ötesi), Baykara, 5, 37-39.
• Birkök, M. C. (1998). Modernizmden postmodernizme: Yeni problemler, yeni Türkiye. 4(19), 525- 537.
• Cemaloğlu, N. (2019). Eğitimin pin kodu. Ankara:Pegem Akademi.
• Cevizci, A. (2001). Ortaçağ felsefesi tarihi. Bursa: Asa.
• Cihan, M. (2010), John Locke ve eğitim. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 173- 178.
• Çağır, M., & Türk, İ. C. (2017), 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ve Türk eğitim tarihindeki yeri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(11), 62- 75.
• Çakır, O., & Doğan, M. C. (2017). İlkokul öğretmenlerinin postmodern eğitim anlayışına ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(01), 38- 52.
• Çilingir, L., & Küçükali, R. (2004). Immanuel Kant’ın eğitim anlayışı. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 81-98.
• Çüçen, A. K. (2000). Ortaçağ felsefe tarihi. İstanbul: İnkılap.
• Çüçen, A. K. (2006). Batı aydınlanmasının düşünsel kökenleri ve eleştirisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25-34.
• Demirel, Ö.(Ed.). (2011). Eğitimde yeni yönelimler. Ankara: Pegem.
• Durdu, Z. (2006). Frankfurt okulunun sosyal bilim anlayışı. Sosyoloji Dergisi, 15, 15-32.
• Gül, E. C. (2016). Postmodern sanrı ve yabancılaşma gerçeği. Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 75-107.
• Güven, M. (2017). Ortaçağ’da şehir ve felsefe ilişkisi üzerine güncel yaklaşımlar. Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 41, 321- 328.
• Eyyüpoğlu, İ. (2017). Köy enstitülerinin kuruluşu ve pulur köy enstitüsü öğrencilerinden Muammer Genç’in anıları. Atatürk Dergisi, 6(1), 1-21.
• Freire, P. (2017). Pedagogia do Oprimido. (çev. Dilek Hattatoğlu, Erol Özbek), İstanbul: Ayrıntı.
• Fırat, N. Ş. (2006). Pozitivist yaklaşımın eğitim yönetimi alanına yansıması, alana getirdiği katkı ve sınırlılıkları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 40-51.
• Goldman, J. (2004). Modernism 1910- 1945 image to apocalypse. England: Palgrave Macmillan.
• Güçlüol, K. (1985). John Dewey raporundan esintiler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 9 (53), 4-7.
• Gökberk, M. (2003). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi.
• Guess, R. (1981). The idea of a critical theory Habermas and the Frankfurt school. Cambridge: Cambridge University.
• Gümüş, T. T. (2010). Ortaçağ’dan erken modern döneme Batı Avrupa’da eğitim tarihi: Yaklaşımlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 25- 40.
• Hali, S., & Rencüzoğulları, S. (2017). İslamiyet öncesi dönemde Türklerde eğitim. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, 6(17), 425-437.
• Hausmann, G. V. (1957). Genç Hegel’de eğitim düşüncesi. (çev. Nusret Hızır). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 15(3), 201- 207.
• Kabadayı, T. (2001). Nietzsche ve eğitim. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 180- 184.
• Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T., & Deniz, S. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı: Sınıf öğretmenleri görüşleri kapsamında bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 383- 402.
• Karataş, S. (2003). Osmanlı eğitim sisteminde batılılaşma. Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 231- 242.
• Keha, M. K. (2016). Modern felsefenin öncüleri: Descartes ve Bacon’da yöntem sorunu. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 117-132.
• Kılıç, K. L., & Bayram, B. (2014). Postmodernizm ve eğitim. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 368-376.
• Kırılmaz, H., & Ayparçası, F. (2017). Modernizm ve postmodernizm süreçlerinin tüketim kültürüne yansımaları. İnsan ve İnsan, 3(8), 32-38.
• Kocabaş, A. (2008). Türk Eğitim sisteminin felsefi temelleri: Değerlendirme, tartışma ve cevap yazıları. Toplum ve Demokrasi, 2 (3), 203-212.
• Köroğlu, C. Z., & Köroğlu, M. A. (2016). Bilim kavramının gelişimi ve günümüz sosyal bilimleri üzerine. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 1-15.
• Kurt, M. (2006). Postmodern education: Critical and border pedagogies. Cypriot Journal of Education Sciences, 1 (2), 84-93.
• Küçük, S. (2015). Ortaçağ’da Hristiyanlık ve İslam dinlerinin felsefe ve bilim üzerine etkileri. Alevilik- Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 11, 43- 64.
• Macit, M. H., & İplikci, A. (2017). Tarih felsefesi. Ankara: Pegem.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). 06.04.2020 tarihinde http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ sitesinden alındı.
• Öktem, Ü. (2005). Fenomenoloji ve Edmund Husserl’de apaçıklık problemi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 45(1), 27-55.
• Özdemir, M. (2008). Eğitim yönetiminde yerelleşme siyasaları. Amme İdaresi Dergisi, 41(3), 153- 158.
• Özdemir, İ. (2014). Postmodern düşüncenin Türkiye’de eğitim sistemine yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 204, 18-41.
• Pereira, J. (2006). Suárez between scholasticism and modernity. Milwaukee Wisconsin: Marquette University.
• Rescher, N. (2005). Scholastic meditations. Jude P. Dougherty (Ed), Studies in Philosophy and the History of Philosophy (pp. 1-167). Washington, D.C.: The Catholic University of America.
• Rousseau, J. J. (1911). Emile (Çev. B. Foxley). London: Dent.
• Sebetci, H. (2016). 11 ve 12. yüzyıllarda Ortaçağ Avrupası’nın eğitime genel yaklaşımı. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 91-105.
• Secada, J. (2004). Cartesian metaphysics: The late scholastic origins of modern philosophy. United Kingdom: Cambridge Press.
• Seferoğlu, S. S., & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193- 200.
• Smelter, N.J., & Baltes, P. B. (Ed.). (2001). International encyclopedia of the social and behavioral sciences. , 20, USA: Pergamon.
• Sönmez, V. (2015). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı.
• Şaylan, G. (2016). Postmodernizm. Ankara: İmge.
• Şentürk, İ., & Turan, S. (2012). Foucault’un iktidar analizi bağlamında eğitim yönetimine ilişkin bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(2), 243- 272.
• Uslu Çetin, O., & Özdemir, M. (2019). Postmodernizmin eğitim yönetimindeki izlerinin Fenwick English üzerinden değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(2), 547-575.
• Yayla, A. (2005). Kant’ın ahlak eğitimi anlayışı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 73-86.