Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of Appropriateness of Activities in Elementary School Science Textbooks to the Science, Technology, Engineering, and Mathematics Approach

Yıl 2022, Cilt: 55 Sayı: 1, 37 - 76, 31.03.2022
https://doi.org/10.30964/auebfd.863341

Öz

It is seen that the disciplines of mathematics, engineering, and technology have been integrated into the renewed 2018 science curriculum in addition to the field of science. This situation is integrated into the STEM approach, this study was aimed to investigate the suitability of the activities in the five, six, seven, and eighth-grade textbooks of secondary school science in 2018-2019 academic year concerning the framework of STEM activities. The study was carried out with the descriptive survey model, which is one of the field research design. The STEM Activity Analysis Scale improved by researchers was utilized as a data collection tool in the investigation. There are few activities that can provide interdisciplinary integration and include science-based life problems. Although the activities are mostly in the implementation stage of the cognitive domain, it is identified that the number of activities to support skills such as problem-solving, critical thinking, creativity, entrepreneurship, and productivity was found insufficient. Generally, experimental methods were used, and it did not include methods frequently utilized methods in STEM education such as project-based or cooperative learning. Another finding was that although it was mentioned to develop original products in the 2018 science curriculum, no products were obtained at the end of the activities in the textbooks. When the assessment of the activity evaluation questions was examined, the questions were generally at the level of knowledge and comprehension focused on outcome evaluation, and interdisciplinary conceptual integration was ignored.

Kaynakça

  • Adıgüzel, T., Ayar, M. C., Çorlu, M. S. ve Özel, S. (2012, 27-30 Haziran). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) eğitimi: Disiplinlerarası çalışmalar ve etkilişimler [Kongre sunumu]. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
  • Akça, Z. ve Beşoluk, Ş. (2021). Fen eğitiminde disiplinlerarası yönelimlerin STEM’e evrilmesi sürecine tarihsel bir bakış . Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(2), 556-578. https://doi.org/10.30703/cije.739869
  • Akgündüz, D. (Ed.). (2018). Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi. Anı Yayınları.
  • Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu,S. M., Öner, T. ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mı, yoksa gereksinim mi? D. Akgündüz ve H. Ertepınar (Ed.). İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi. https://www.teknolojidekadin.org/user_files/files/1552897300STEM_E%C4%9Fitimi_T%C3%BCrkiye_Raporu.pdf
  • Altıparmak, K. ve Öziş, T. (2005). Matematiksel ispat ve matematiksel muhakemenin gelişimi üzerine bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 6(1), 25-37. https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4918/67296
  • Arıkan, R. (2011). Araştırma yöntem ve teknikleri (Geliştirilmiş İkinci Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Ateş, M., (2004). İşbirlikli öğrenme yönteminin ilköğretim II. kademede madde ve özellikleri ünitesinde öğrenci başarısına etkisi (Tez No. 191803) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. https://trace.tennessee.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1019&context=utk_theopubs
  • Aydın, E. ve Derin, G. (2018). STEM ve matematik eğitimi. Kırgıç, K. ve Aydın, E. (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde (ss. 27-38). Eğitim Yayınevi. Bağcı-Kılıç, G., Haymana, F. ve Bozyılmaz, B. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı’nın bilim okuryazarlığı ve bilimsel süreç becerileri açısından analizi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 52-63. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/630
  • Bahar, M., Yener, D., Yılmaz M. ve Emen, H., Gürer, F. (2018). 2018 Fen bilimleri öğretim programı kazanımlarındaki değişimler ve fen teknoloji matematik mühendislik (STEM) entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 702-735. https://dergipark.org.tr/en/pub/aibuefd/article/412111
  • Bakırcı, H. ve Gülseven, E. (2018). 2017 yılında güncellenen ortaokul beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 638-671, http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.82
  • Bümen, N. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğilim ve Bilim, 31(142), 3-14. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/837
  • Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30-35. https://search.proquest.com/docview/853062675?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
  • Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21.yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. http://dx.doi.org/10.15869/itobiad.494286
  • Ceylan, S. (2014). Ortaokul fen bilimleri dersindeki asitler ve bazlar konusunda fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretim tasarımı hazırlanmasına yönelik bir çalışma (Tez No. 372224) [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Czerniak, C. M. (2007) Interdisciplinary science teaching. In S. K. Abell, and N. G. Lederman, (Eds.), Handbook of research on science education, (pp. 537-560). Routledge.
  • Çavaş, B., Bulut, Ç., Holbrook, J. ve Rannikmae, M. (2013). Fen eğitimine mühendislik odaklı bir yaklaşım: Engineer projesi ve uygulamaları. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(1), 12-22.
  • Çiftçi, M. (2018). Geliştirilen STEM etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerine, STEM disiplinlerini anlamalarına ve STEM mesleklerini fark etmelerine etkisi (Tez No. 505921) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Çorlu, M. S. ve Çallı, E. (2017). STEM kuram ve uygulamalarıyla fen, teknoloji, mühendislik ve matematik eğitimi. Pusula Yayıncılık.
  • Çoruhlu, T., Nas, S. ve Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 122-141. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13711/165998
  • Deveci, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi 1(1), 19-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fmgted/issue/40553/435929
  • Dökme, İ. (2005). Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ilköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 4(1), 7-17. http://ilkogretim-online.org//fulltext/218-1596617808.pdf?1612446666
  • Edwards, L. C. (2010). Edwards the creative arts: A process approach for teachers and children (5th ed.). Merrill Publishing.
  • Ercan, S. (2014). Fen eğitiminde mühendislik uygulamalarının kullanımı: Tasarım temelli fen eğitimi (Tez No. 372246) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi (ENAD), 4(3), 43-67. https://dergipark.org.tr/en/pub/enad/issue/32043/356762
  • Feyzioğlu, E. ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 164(37), 108-125. http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/421
  • Firman, H., Rustaman N. Y., and Suwarma, I. R. (2016, November 14). The development of technology and engineering literacy through STEM based education [Kongre sunum özeti]. International Conference on Innovation in Engineering and Vocational Education. https://doi.org/10.2991/icieve-15.2016.45
  • Green, A. (2012). The integration of engineering design projects into the secondary science classroom (Order No. 1516526) [Master thesis, Michigan State University]. ProQuest Dissertations & Theses Global. https://www.proquest.com/dissertations-theses/integration-engineering-design-projects-into/docview/1037003455/se-2?accountid=8319
  • Güder, Y. ve Gürbüz, R. (2018). STEM eğitimine geçişte bir araç olarak disiplinler arası matematiksel modelleme oluşturma etkinlikleri: öğretmen ve öğrenci görüşleri [Özel Sayı]. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 171-199. https://doi.org/10.17984/adyuebd.457626
  • Güldal, A., (1992). İlköğretim okullarında fen bilgisinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 185-188. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7830/103008
  • Gündüz, Y. (2009). lköğretim 6, 7 ve 8. sınıf fen ve teknoloji sorularının ölçme araçlarına ve bloom’un bilişsel alan taksonomisine göre analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 150-165. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13712/166018
  • İnaltekin, T., Özyurt, B. B. ve Akçay, H. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitabı etkinliklerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 63-73. https://arastirmax.com/tr/publication/trakya-universitesi-egitim-fakultesi-dergisi/2/2/ilkogretim-6-7-8-sinif-fen-teknoloji-ders-kitabi-etkinliklerinin-incelenmesi/arid/ca663c2a-693d-4cfa-892e-0619b297fbed
  • Kabakçı, Ö. F. ve Korkut, F. (2008), 6‐8. sınıftaki öğrencilerin sosyal‐duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-85. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/677/128
  • Karabolat, B., Atıcı, T. ve Taflı, T. (2021). Biyoloji dersi öğretim programında ve ders kitaplarında yer alan kazanımların ve etkinliklerin STEM yaklaşımına göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 645-670. https://dergipark.org.tr/en/pub/maeuefd/issue/61832/830235
  • Karamanoğlu, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin fen başarılarının değerlendirilmesinde sorgulama programının kullanılması: Portfolyo (Tez No. 191665) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Karamustafaoğlu, O. (2009). Fen ve teknoloji eğitiminde temel yönelimler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 87-102. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/49070/626120 Koyunlu-Ünlü, Z. ve Şen, Ö. (2018). 5. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin bilimsel araştırma ve mühendislik tasarım sürecine göre incelenmesi. Sakarya University Journal of Education 8(4), 185-197. https://doi.org/10.19126/suje.448331
  • Köse, M., (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 316-334. https://doi.org/10.17556/erziefd.738444
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2016). STEM eğitimi raporu. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://yegitek.meb.gov.tr/www/meb-yegitek-genel-mudurlugu-stem-fen-teknoloji-muhendislik-matematik-egitim-raporu-hazirladi/icerik/719
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Kazanım merkezli STEM uygulamaları. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_01/29164143_STEM_KitapYk.pdf
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2021). STEM eğitici eğitiminde farklı yaklaşımlar. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://yegitek.meb.gov.tr/STEAMTR/mobile/index.html
  • Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.). Sage.
  • Moore, T., and Richards L. G. (2012). P-12 engineering education research and practice. Advances in Engineering Education, 3(2), 1-9. https://eric.ed.gov/?id=EJ1076109
  • Morrison, J. S. (2006). TIES STEM education monograph series, Attributes of STEM education. TIES.
  • Muradoğlu-Özbay, S. (2008). İlköğretim II. kademe (6. ve 7. sınıf) fen bilgisi ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin çoklu zekâ yaklaşımı (kuramı) açısından incelenmesi (Tez No. 219263) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • National Academy of Sciences. (2014). STEM ıntegration in K–12 education: Status, prospects, and an agenda for research. National Academies Press.
  • Next Generation Science Standards Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, by states. National Academies Press.
  • Odabaşı, Ş., Y. (2018). STEM için ölçme ve değerlendirme. K., A. Kırkıç ve E. Aydın, (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde (ss. 109-124). Eğitim Yayınevi.
  • Organisation for Economic Co-operation and Development. (2010). Education at a glance 2010: OECD indicators. https://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/45926093.pdf
  • Öner, A., ve Capraro, R. (2016). FeTeMM okulu olmak iyi öğrenci başarısı anlamına mı gelir? Eğitim ve Bilim, 41(185), 1-17. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.3397
  • Özbilen, A. G. (2018). STEM eğitimine yönelik öğretmen görüşleri ve farkındalıkları, Bilimsel Eğitim Araştırmaları, 2(1), 1-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/ses/issue/37465/414916
  • Pulat, N. (2020). Türkiye’de yayımlanmış olan FETEMM (STEM) etkinliklerinin alan yazın ışığında oluşturulmuş kriterler ile incelenmesi (Tez No. 658866) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Roth, W. (2005). Talking science: language and learning in science classrooms. The Rowman ve Littlefield Publishing Group, Inc.
  • Shieh, R. S., and Chang, W. (2014). Fostering student’s creative and problem solving skills through hands on activity. Journal of Baltic Science Education, 13(5), 650-661. http://www.scientiasocialis.lt/jbse/files/pdf/vol13/650-661.Shieh_JBSE_Vol.13_No.5.pdf
  • Skovmose, O. (2005). Travelling through education-Uncertainty, mathematics, responsibility. Sense Publisher.
  • Şahin, A., Ayar, M. C., ve Adıgüzel, T. (2014, 27-30 Haziran). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri [Bildiri sunumu özeti]. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
  • Şirin, E. ve Tarkın-Çelikkkıran, A. (2021). Investigation of the effects of entrepreneurship-oriented STEM activities on 7th grade students’ entrepreneurship skills and perceptions. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(2), 1263-1304. https://doi.org/10.14812/cuefd.858527
  • Tan, M., ve Temiz, B. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 89-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11130/133117
  • Taşdemir, A. ve Demirbaş, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148. https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423936628.pdf
  • Tekbıyık, A., ve Çakmakçı, G. (2019). Fen bilimleri öğretimi ve STEM etkinlikleri kitabı. Nobel Yayınları.
  • Thoman, E., ve Jolls T. (2013). 21. yüzyıl okuryazarlığı (C. Elma ve A. Kesten, Çev.) Ekinoks Yayınları. (Orijinal çalışma 2008 yılında yayımlanmıştır)
  • Thomas, T. A. (2014). Elementary teachers’ receptivity to integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education in the elementary grades [Doctoral thesis, University of Nevada, Reno]. https://scholarworks.unr.edu/handle/11714/2852
  • Topçu, M. S. ve Gökçe, A. (2018). STEM ve mühendislik. K., A. Kırkıç ve E. Aydın (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde, (ss. 109-124). Eğitim Yayınevi.
  • Tutak, F., Akaygün, S., ve Tezsezen, S., (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıkları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027115
  • Uslu, S. ve Boz-Yaman, B. (2021). STEM temelli ders planı hazırlama süreci ve uygulama sonuçları: Çevreci sifon etkinliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 457-494. https://doi.org/10.9779/pauefd.787908
  • Wang, H. (2012). A new era of science education: Science teachers, perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics (STEM) integration [Doctoral thesis, University of Minnesota]. Libraries Digital Conservancy https://hdl.handle.net/11299/120980
  • Whitworth, B. A., and Wheller, L. B. (2017). Is it engineering or not? The Science Teacher, 84(5), 52-29. https://search.proquest.com/docview/1916639596?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
  • Yağcı, Y. (2009, 01-02 Ekim). Web teknolojisinde yeni bilgi fırtınası: Web 3.0 [Sempozyum sunum özeti]. Bilgi Çağında Varoluş: Fırsatlar ve Tehditler Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayınevi.
  • Yıldırım, B. (2016). An analyses and meta-synthesis of research on STEM education. Journal of Education and Practice, 7(34), 23-33. https://eric.ed.gov/?id=EJ1126734
  • Yıldırım, B. (2018). Teoriden pratiğe STEM eğitimi uygulama kitabı. Nobel Yayınları.
  • Yulianti, E., Hamimi, E., and Widiarani, Y. (2021, March 02). The potential of STREAM-based science textbook to enrich students’ creativity in environmental pollution and global warming topics [Conference proceeding abstract]. AIP Conference Proceedings. https://doi.org/10.1063/5.0043178

Ortaokul Fen Bilimleri Ders Kitaplarında Yer Alan Etkinliklerin STEM Etkinlikleri Açısından Uygunluğunun İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 55 Sayı: 1, 37 - 76, 31.03.2022
https://doi.org/10.30964/auebfd.863341

Öz

Yenilenen 2018 fen bilimleri öğretim programında matematik, mühendislik ve teknoloji disiplinlerinin bütünleştirildiği görülmektedir. Bu durum STEM yaklaşımıyla örtüştürülerek, araştırmada 2018-2019 eğitim-öğretim yılında okutulan ortaokul fen bilimleri beş, altı, yedi ve sekizinci sınıf ders kitaplarında yer alan etkinliklerin STEM etkinliklerine uygunluğu incelenmiştir. STEM etkinliklerinde gerekli ölçütler; STEM disiplinlerini bütünleştirme, bilim temelli yaşam problemi, üst düzey bilişsel becerilerini ve 21. yüzyıl becerilerini içerme, etkinliğin uygulandığı öğretim yöntem–teknikleri ve etkinliğin sonunda bir ürün elde edebilme olarak belirlenmiştir. Araştırma alan araştırma desenlerinden betimsel tarama modeliyle yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen STEM Etkinlik Analizi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda disiplinlerarası bütünleştirmeyi sağlayan, bilim temelli yaşam problemi içeren etkinlik sayısı yetersiz bulunmuştur. Etkinliklerin genellikle bilişsel alan uygulama basamağında, deney yöntemi kullanılarak, problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcılık, girişimcilik ve üretkenlik gibi becerileri destekleyen etkinlik sayısı yetersiz ve etkinlikler sonunda bir ürün oluşturulmadığı görülmektedir. Etkinlik değerlendirme sorularında ise, soruların sonuç değerlendirme odaklı bilgi ve anlama düzeyinde olduğu, disiplinlerarası kavramsal bütünleştirmenin göz ardı edildiği görülmektedir.

Kaynakça

  • Adıgüzel, T., Ayar, M. C., Çorlu, M. S. ve Özel, S. (2012, 27-30 Haziran). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) eğitimi: Disiplinlerarası çalışmalar ve etkilişimler [Kongre sunumu]. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
  • Akça, Z. ve Beşoluk, Ş. (2021). Fen eğitiminde disiplinlerarası yönelimlerin STEM’e evrilmesi sürecine tarihsel bir bakış . Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(2), 556-578. https://doi.org/10.30703/cije.739869
  • Akgündüz, D. (Ed.). (2018). Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi. Anı Yayınları.
  • Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu,S. M., Öner, T. ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mı, yoksa gereksinim mi? D. Akgündüz ve H. Ertepınar (Ed.). İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi. https://www.teknolojidekadin.org/user_files/files/1552897300STEM_E%C4%9Fitimi_T%C3%BCrkiye_Raporu.pdf
  • Altıparmak, K. ve Öziş, T. (2005). Matematiksel ispat ve matematiksel muhakemenin gelişimi üzerine bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 6(1), 25-37. https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4918/67296
  • Arıkan, R. (2011). Araştırma yöntem ve teknikleri (Geliştirilmiş İkinci Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Ateş, M., (2004). İşbirlikli öğrenme yönteminin ilköğretim II. kademede madde ve özellikleri ünitesinde öğrenci başarısına etkisi (Tez No. 191803) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. https://trace.tennessee.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1019&context=utk_theopubs
  • Aydın, E. ve Derin, G. (2018). STEM ve matematik eğitimi. Kırgıç, K. ve Aydın, E. (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde (ss. 27-38). Eğitim Yayınevi. Bağcı-Kılıç, G., Haymana, F. ve Bozyılmaz, B. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı’nın bilim okuryazarlığı ve bilimsel süreç becerileri açısından analizi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 52-63. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/630
  • Bahar, M., Yener, D., Yılmaz M. ve Emen, H., Gürer, F. (2018). 2018 Fen bilimleri öğretim programı kazanımlarındaki değişimler ve fen teknoloji matematik mühendislik (STEM) entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 702-735. https://dergipark.org.tr/en/pub/aibuefd/article/412111
  • Bakırcı, H. ve Gülseven, E. (2018). 2017 yılında güncellenen ortaokul beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 638-671, http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.82
  • Bümen, N. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğilim ve Bilim, 31(142), 3-14. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/837
  • Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30-35. https://search.proquest.com/docview/853062675?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
  • Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21.yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. http://dx.doi.org/10.15869/itobiad.494286
  • Ceylan, S. (2014). Ortaokul fen bilimleri dersindeki asitler ve bazlar konusunda fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretim tasarımı hazırlanmasına yönelik bir çalışma (Tez No. 372224) [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Czerniak, C. M. (2007) Interdisciplinary science teaching. In S. K. Abell, and N. G. Lederman, (Eds.), Handbook of research on science education, (pp. 537-560). Routledge.
  • Çavaş, B., Bulut, Ç., Holbrook, J. ve Rannikmae, M. (2013). Fen eğitimine mühendislik odaklı bir yaklaşım: Engineer projesi ve uygulamaları. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(1), 12-22.
  • Çiftçi, M. (2018). Geliştirilen STEM etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerine, STEM disiplinlerini anlamalarına ve STEM mesleklerini fark etmelerine etkisi (Tez No. 505921) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Çorlu, M. S. ve Çallı, E. (2017). STEM kuram ve uygulamalarıyla fen, teknoloji, mühendislik ve matematik eğitimi. Pusula Yayıncılık.
  • Çoruhlu, T., Nas, S. ve Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 122-141. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13711/165998
  • Deveci, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi 1(1), 19-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fmgted/issue/40553/435929
  • Dökme, İ. (2005). Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ilköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 4(1), 7-17. http://ilkogretim-online.org//fulltext/218-1596617808.pdf?1612446666
  • Edwards, L. C. (2010). Edwards the creative arts: A process approach for teachers and children (5th ed.). Merrill Publishing.
  • Ercan, S. (2014). Fen eğitiminde mühendislik uygulamalarının kullanımı: Tasarım temelli fen eğitimi (Tez No. 372246) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi (ENAD), 4(3), 43-67. https://dergipark.org.tr/en/pub/enad/issue/32043/356762
  • Feyzioğlu, E. ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 164(37), 108-125. http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/421
  • Firman, H., Rustaman N. Y., and Suwarma, I. R. (2016, November 14). The development of technology and engineering literacy through STEM based education [Kongre sunum özeti]. International Conference on Innovation in Engineering and Vocational Education. https://doi.org/10.2991/icieve-15.2016.45
  • Green, A. (2012). The integration of engineering design projects into the secondary science classroom (Order No. 1516526) [Master thesis, Michigan State University]. ProQuest Dissertations & Theses Global. https://www.proquest.com/dissertations-theses/integration-engineering-design-projects-into/docview/1037003455/se-2?accountid=8319
  • Güder, Y. ve Gürbüz, R. (2018). STEM eğitimine geçişte bir araç olarak disiplinler arası matematiksel modelleme oluşturma etkinlikleri: öğretmen ve öğrenci görüşleri [Özel Sayı]. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 171-199. https://doi.org/10.17984/adyuebd.457626
  • Güldal, A., (1992). İlköğretim okullarında fen bilgisinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 185-188. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7830/103008
  • Gündüz, Y. (2009). lköğretim 6, 7 ve 8. sınıf fen ve teknoloji sorularının ölçme araçlarına ve bloom’un bilişsel alan taksonomisine göre analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 150-165. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13712/166018
  • İnaltekin, T., Özyurt, B. B. ve Akçay, H. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitabı etkinliklerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 63-73. https://arastirmax.com/tr/publication/trakya-universitesi-egitim-fakultesi-dergisi/2/2/ilkogretim-6-7-8-sinif-fen-teknoloji-ders-kitabi-etkinliklerinin-incelenmesi/arid/ca663c2a-693d-4cfa-892e-0619b297fbed
  • Kabakçı, Ö. F. ve Korkut, F. (2008), 6‐8. sınıftaki öğrencilerin sosyal‐duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-85. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/677/128
  • Karabolat, B., Atıcı, T. ve Taflı, T. (2021). Biyoloji dersi öğretim programında ve ders kitaplarında yer alan kazanımların ve etkinliklerin STEM yaklaşımına göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 645-670. https://dergipark.org.tr/en/pub/maeuefd/issue/61832/830235
  • Karamanoğlu, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin fen başarılarının değerlendirilmesinde sorgulama programının kullanılması: Portfolyo (Tez No. 191665) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Karamustafaoğlu, O. (2009). Fen ve teknoloji eğitiminde temel yönelimler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 87-102. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/49070/626120 Koyunlu-Ünlü, Z. ve Şen, Ö. (2018). 5. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin bilimsel araştırma ve mühendislik tasarım sürecine göre incelenmesi. Sakarya University Journal of Education 8(4), 185-197. https://doi.org/10.19126/suje.448331
  • Köse, M., (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 316-334. https://doi.org/10.17556/erziefd.738444
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2016). STEM eğitimi raporu. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://yegitek.meb.gov.tr/www/meb-yegitek-genel-mudurlugu-stem-fen-teknoloji-muhendislik-matematik-egitim-raporu-hazirladi/icerik/719
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Kazanım merkezli STEM uygulamaları. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_01/29164143_STEM_KitapYk.pdf
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2021). STEM eğitici eğitiminde farklı yaklaşımlar. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://yegitek.meb.gov.tr/STEAMTR/mobile/index.html
  • Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.). Sage.
  • Moore, T., and Richards L. G. (2012). P-12 engineering education research and practice. Advances in Engineering Education, 3(2), 1-9. https://eric.ed.gov/?id=EJ1076109
  • Morrison, J. S. (2006). TIES STEM education monograph series, Attributes of STEM education. TIES.
  • Muradoğlu-Özbay, S. (2008). İlköğretim II. kademe (6. ve 7. sınıf) fen bilgisi ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin çoklu zekâ yaklaşımı (kuramı) açısından incelenmesi (Tez No. 219263) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • National Academy of Sciences. (2014). STEM ıntegration in K–12 education: Status, prospects, and an agenda for research. National Academies Press.
  • Next Generation Science Standards Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, by states. National Academies Press.
  • Odabaşı, Ş., Y. (2018). STEM için ölçme ve değerlendirme. K., A. Kırkıç ve E. Aydın, (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde (ss. 109-124). Eğitim Yayınevi.
  • Organisation for Economic Co-operation and Development. (2010). Education at a glance 2010: OECD indicators. https://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/45926093.pdf
  • Öner, A., ve Capraro, R. (2016). FeTeMM okulu olmak iyi öğrenci başarısı anlamına mı gelir? Eğitim ve Bilim, 41(185), 1-17. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.3397
  • Özbilen, A. G. (2018). STEM eğitimine yönelik öğretmen görüşleri ve farkındalıkları, Bilimsel Eğitim Araştırmaları, 2(1), 1-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/ses/issue/37465/414916
  • Pulat, N. (2020). Türkiye’de yayımlanmış olan FETEMM (STEM) etkinliklerinin alan yazın ışığında oluşturulmuş kriterler ile incelenmesi (Tez No. 658866) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Roth, W. (2005). Talking science: language and learning in science classrooms. The Rowman ve Littlefield Publishing Group, Inc.
  • Shieh, R. S., and Chang, W. (2014). Fostering student’s creative and problem solving skills through hands on activity. Journal of Baltic Science Education, 13(5), 650-661. http://www.scientiasocialis.lt/jbse/files/pdf/vol13/650-661.Shieh_JBSE_Vol.13_No.5.pdf
  • Skovmose, O. (2005). Travelling through education-Uncertainty, mathematics, responsibility. Sense Publisher.
  • Şahin, A., Ayar, M. C., ve Adıgüzel, T. (2014, 27-30 Haziran). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri [Bildiri sunumu özeti]. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
  • Şirin, E. ve Tarkın-Çelikkkıran, A. (2021). Investigation of the effects of entrepreneurship-oriented STEM activities on 7th grade students’ entrepreneurship skills and perceptions. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(2), 1263-1304. https://doi.org/10.14812/cuefd.858527
  • Tan, M., ve Temiz, B. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 89-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11130/133117
  • Taşdemir, A. ve Demirbaş, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148. https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423936628.pdf
  • Tekbıyık, A., ve Çakmakçı, G. (2019). Fen bilimleri öğretimi ve STEM etkinlikleri kitabı. Nobel Yayınları.
  • Thoman, E., ve Jolls T. (2013). 21. yüzyıl okuryazarlığı (C. Elma ve A. Kesten, Çev.) Ekinoks Yayınları. (Orijinal çalışma 2008 yılında yayımlanmıştır)
  • Thomas, T. A. (2014). Elementary teachers’ receptivity to integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education in the elementary grades [Doctoral thesis, University of Nevada, Reno]. https://scholarworks.unr.edu/handle/11714/2852
  • Topçu, M. S. ve Gökçe, A. (2018). STEM ve mühendislik. K., A. Kırkıç ve E. Aydın (Ed.), Merhaba STEM yenilikçi bir öğretim yaklaşımı içinde, (ss. 109-124). Eğitim Yayınevi.
  • Tutak, F., Akaygün, S., ve Tezsezen, S., (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıkları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027115
  • Uslu, S. ve Boz-Yaman, B. (2021). STEM temelli ders planı hazırlama süreci ve uygulama sonuçları: Çevreci sifon etkinliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 457-494. https://doi.org/10.9779/pauefd.787908
  • Wang, H. (2012). A new era of science education: Science teachers, perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics (STEM) integration [Doctoral thesis, University of Minnesota]. Libraries Digital Conservancy https://hdl.handle.net/11299/120980
  • Whitworth, B. A., and Wheller, L. B. (2017). Is it engineering or not? The Science Teacher, 84(5), 52-29. https://search.proquest.com/docview/1916639596?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
  • Yağcı, Y. (2009, 01-02 Ekim). Web teknolojisinde yeni bilgi fırtınası: Web 3.0 [Sempozyum sunum özeti]. Bilgi Çağında Varoluş: Fırsatlar ve Tehditler Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayınevi.
  • Yıldırım, B. (2016). An analyses and meta-synthesis of research on STEM education. Journal of Education and Practice, 7(34), 23-33. https://eric.ed.gov/?id=EJ1126734
  • Yıldırım, B. (2018). Teoriden pratiğe STEM eğitimi uygulama kitabı. Nobel Yayınları.
  • Yulianti, E., Hamimi, E., and Widiarani, Y. (2021, March 02). The potential of STREAM-based science textbook to enrich students’ creativity in environmental pollution and global warming topics [Conference proceeding abstract]. AIP Conference Proceedings. https://doi.org/10.1063/5.0043178
Toplam 72 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Gizem Tezcan Şirin 0000-0001-5183-8565

Elif Kaval Oğuz 0000-0003-0196-2693

Mustafa Tüysüz 0000-0003-1277-6669

Yayımlanma Tarihi 31 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 55 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Tezcan Şirin, G., Kaval Oğuz, E., & Tüysüz, M. (2022). Ortaokul Fen Bilimleri Ders Kitaplarında Yer Alan Etkinliklerin STEM Etkinlikleri Açısından Uygunluğunun İncelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 55(1), 37-76. https://doi.org/10.30964/auebfd.863341
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (AÜEBFD), Ankara Üniversitesi Yayınevi'nin kurumsal dergisidir. 

Creative Commons License AUEBFD'nin tüm İçerikleri Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License kuralları çerçevesinde lisanslanmaktadır.

AUEBFD CC BY-NC-ND 4.0 lisansını kullanmaktadır.