Evaluation of Olgun Çocuk Dergisi [Mature Child Magazine] (1935) within the Scope of Raising National and Historical Consciousness of Children

Yıl 2024, Cilt: 57 Sayı: 2, 805 - 852, 25.07.2024

Tolgahan Ayantaş Cengiz Dönmez

https://doi.org/10.30964/auebfd.1282482

Öz

This study sought to evaluate Olgun Children’s Journal (1935) within the scope of the efforts of adding nation and history awareness to children by using document examination which is among qualitative research methods. Olgun Children’s Journal which was issued for the first time on 16 February 1935 was a children’s journal which ended its publication life with its 13th and final issue on 25 May 1935. Specific sections of the journal in every issue were Let’s Learn the Statesmen of the Nation, One Mustafa for a Thousand Enemies, Cinema with Art, In the Animal Land, The Scholar Investigating, Adventures of Yumurcak, Our Articles and Riddles-Puzzles. At the end of the study, we observed that the journal personally reflected the understanding and conditions of the era (1930s) and was on the prowl of imbuing children with the opinions of national unity and solidarity in line with the perspective and understanding of the era. The study found that the journal included sub texts related to the Surname Act (1934) in society and efforts of simplification of language, mentioned the Dardanelles War and the War of Independence, stressed the virtues of the Turkish Nation and significance of Atatürk as a leader and tried to raise nation and history awareness in children by this way. The journal accepted children as adults, stressed that children had an ability of achieving even the most difficult tasks and tried to raise consciousness reflecting the historical context in the Turkish children. In addition, the journal designed specific sections for children to have fun and enjoy themselves.

Anahtar Kelimeler

Children’s journal, history awareness, nation awareness.

Olgun Çocuk Dergisinin (1935) Çocuklara Ulus ve Tarih Bilinci Kazandırma Kapsamında Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak Olgun Çocuk (1935) adlı çocuk dergisinin çocuklara ulus ve tarih bilinci kazandırma çabaları kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 16 Şubat 1935 tarihinde birinci sayısı çıkan dergi, 25 Mayıs 1935’te 13. ve son sayısıyla yayın hayatına veda etmiştir. Derginin her sayısında bulunan belli başlı bölümleri; Ulusun Büyüklerini Tanıyalım, Bin Yağıya (Düşmana) Bir Mustafa, Resimle Sinema, Hayvanlar Ülkesinde, Bilgin Araştırıyor, Yumurcağın Maceraları, Kendi Yazılarımız ve Bilmeceler-Bulmacalar’dır. Araştırma sonunda, derginin dönemin (1930’lar) anlayış ve koşullarını birebir yansıttığı ve çocuklara millî birlik ve beraberlik fikirlerini aşılama gayretinde olduğu görülmüştür. Dergide Soyadı Kanunu (1934) ve dilde sadeleşme çabalarına ilişkin alt metinlere yer verildiği, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşlarına değinildiği, Türk milletinin faziletlerine ve Atatürk’ün lider olarak önemine vurgu yapıldığı ve çocuklarda bu yolla ulus ve tarih bilinci oluşturulmaya çalışıldığı dikkati çekmektedir. Çocuklara küçük yetişkinler gözüyle bakılmış, tarihsel bağlamı yansıtan bir bilinç kazandırılmaya çalışılmış ve onların en zor görülebilecek işleri dahi başarabileceği vurgulanmıştır. Bununla birlikte, eğlenmeleri ve hoş vakit geçirmeleri için tasarlanan yukarıda da ifade edilen bazı bölümler mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

çocuk dergisi, tarih bilinci, ulus bilinci

Kaynakça

• Akbayrak, K. (2014). Erken Cumhuriyet Döneminde Sosyalleşme Aracı Olarak Süreli Çocuk Yayınları (Mektepli Gazetesi, Çocuk, Çocuk Sesi Dergileri Örneği). [Children Magazines As A Way Of Socialısatıon In Early (Mektepli Newspaper, Cocuk, Cocuk Sesi Journals Samples)] [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Akşin, S, (2012), Kısa Türkiye Tarihi [Brief History of Turkey] Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Aksoy, V. (2019). Bir Çocuk Dergisinde Birinci Dünya Savaşı ve Yansımaları: “Talebe Defteri” [The First World War And The Reflections In The Journal Of A Child: “Talebe Defteri”]. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 19(39), 485-507.
• Alabaş, R. & Dilek, D. (2020). Kanıt temelli öğrenme-öğretme. İçinde G. Ekici (Ed.). Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları IV (ss.187-228), Pegem Akademi.
• Alabaş, R. (2018). Çocuk Haftası Dergisi ve Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi [Çocuk Haftası (Child Week) Magazine and Its Analysis in Terms of Child Education]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1765-1784. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3077
• Alabaş, R. (2019). Cumhuriyet ve Çocuk Bir Sosyalleşme Aracı Olarak Çocuk Dergileri. Yeni İnsan Yayınevi.
• Alabaş, R., & Kamer, S. T. (2016). Afacan Çocuk Gözü dergisi ve çocuğun vatandaş olarak eğitimi [“Afacan Çocuk Gözü” magazine and the education Of the child as a citizen]. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-(Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), 11(3), 77-92. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9273
• Altheide, D. L. (2000). Tracking discourse and qualitative document analysis. Poetics, 27(4). https://doi.org/10.1016/S0304-422X(00)00005-X
• Arendt, H. (1951). The origins of totalitarianism. Harcourt Brace & Co. Armaoğlu, F. (2018). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi [20th Century Political History] (1994-1995). Kronik Kitap.
• Asar, A. & Yeşilyurt, E. (2017). Çocuk Haftası dergisinin çocuk edebiyatı açısından incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 5, 296-315. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kebd/issue/67222/1049184
• Aslan, C. (2006). Türk çocuk yazınında çocuk-yetişkin çatışmasının yer aldığı kimi yapıtların incelenmesi [Analysing some works in which child-adult conflict takes place in Turkish children's literatüre]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 193-216. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000134
• Babkina, E., & Proskurova-Timofejeva, O. (2022). Russian-language children and youth periodicals of Latvia in the 1920s-1930s. Tekst. Kniga. Knigoizdanie. https://doi.org/10.17223/23062061/29/5.
• Bilge, H. (2017). Adında “Türk” Kelimesi Bulunan İlk Çocuk Dergisi: Türk Yavrusu. [The First Children’s Journal which has the Word “Turk” as Name: Türk Yavrusu]. Türklük Bilimi Araştırmaları, (41), 79-89.
• Bodur, H. (2005). Kronolojik 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi [Chronological 20th Century Political History]. Yeditepe Yayınları.
• Bonner, P. (1995). African Urbanisation on the Rand Between the 1930s and 1960s: Its social character and political consequences. Journal of Southern African Studies, 21(1), 115-129. https://www.jstor.org/stable/2637334
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. http://dx.doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Carr, E. H. (2015). Tarih Nedir? (Çev. Misket Gizem Gürtürk). İletişim Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi: 1961).
• Creswell, J, W. (2013). Research Design Qualitative, Quantitative, and Mixed Method Approaches (4nd ed.). SAGE Publications.
• Cüneyd, O. (1999). Eski Harfli Çocuk Dergileri [Periodicals for Children in the Old Alphabet]. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 7, 511-518. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/654863
• Davulcu, E. ve Temel, M. (2016). 1923-1926 Yıllarında Yayınlanan Yeni Yol Dergisi ve Dergide Yayınlanan “Cumhuriyet” Konulu Yazılar Üzerine Bir İnceleme [An Analysis on Yeni Yol Magazine and ‘’Republic’’ Themed Writings in The Magazine Published Between the years of 1923-1926]. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, s.113-126.
• Duman, D. (2010). 1930-1950 Dönemi Çocuk Dergilerinde Yurttaşlık Bilinci Gelişimi Kapsamında Ulus–Devlet Algısının Sağlanması:“Türk Çocuğu-Cumhuriyet Çocuğu” [Achieving perception of nation-state in the context of Development of citizenship consciousness in the children’s Magazines between 1930-1950: “Turkish child-republican child”]. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 9(20), 157-170.
• Erdil, M. (2018). ‘Çocuk Sesi’ Dergisinin İlk 50 Sayısı Üzerine Bir İnceleme. Journal Of World Of Turks/Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 10(2). 33-56.
• Gerber, T. P., & van Landingham, M. E. (2021). Ties That Remind: Known Family Connections to Past Events as Salience Cues and Collective Memory of Stalin’s Repressions of the 1930s in Contemporary Russia. American Sociological Review, 86(4), 639-669.
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş. (2. Baskı). P. Yalçınoğlu (Çev). Anı Yayıncılık.
• Gurbetoğlu, A. (2006). II. Meşrutiyet döneminde yayımlanan çocuk dergilerinin eğitim açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Güven, İ. (2010). Türk Eğitim Tarihi. Naturel Yayınları.
• Güven, İ. (Ed.). (2014). Tarih Öğretimi: Kuram ve Uygulama. Pegem Akademi.
• Harman, C. (2011). Halkların Dünya Tarihi. Yordam Kitap.
• Hutchison, T. W. (2009). A formative decade: methodological controversy in the 1930s. Journal of Economic Methodology, 16(3), 297-314. https://doi.org/10.1080/13501780903230963 Kaptan, A., & Sürmeli, K. (2013). Çocuk Dergilerinde Karşılaşılan Tipografi Sorunları ve Çözüm Önerileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2). 183-197. https://doi.org/10.31464/jlere.719097
• Koçer, D. N. (2020). ‘İdeal Çocuk’tan ‘Küresel Tüketici’ye: Türkiye’de Çocuk Dergileri ve Çocuk İmgesi. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(31), 1218-1237. http://dx.doi.org/10.12981/mahder.745700
• Küçük, S. (2010). İlk Türkçe Çocuk Dergileri ve “Çocuklara Mahsus Gazete” [The Early Turkish Children’s Periodicals and “Çocuklara Mahsus Gazete” [the Journal Special To Children].].
• Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. (24). 221-257. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/151816
• Lester, P., & Smith, R. (1990). African-American Photo Coverage in Life, Newsweek and Time, 1937–1988. Journalism & Mass Communication Quarterly, 67, 128 - 136. https://doi.org/10.1177/107769909006700119.
• Levend, A. S. (1972). Türk dilinde gelişme ve sadeleşme evreleri [Development and simplification phases of Turkish language.]. TDK Yayınları. Lewis, B. (2011). Modern Türkiye’nin Doğuşu. Arkadaş Yayınevi.
• Lune, H., & Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. Pearson.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev. Ed. Selahattin Turan). Nobel Yayın.
• Mihalka, M. (1980). German Strategic Deception in the 1930s. Rand Corp Santa Monıca Ca.
• Mirza Girgin, A. (2021). Reflection of Gender Roles in Children's Magazines During Foundation Phase Of Modern Turkey: Continuation of Tradition in Modernity Axis. International Journal of Turcologia, 16(31). 29-47.
• Osborne, K. (2006). To the Past, edited by Ruth Sandwell, To The Past: Why We Need to Teach and Study History. University of Toronto Press, 103-132.
• Özdemir, M., & Toprakçı, E. (2019). II. Meşrutiyet Dönemi Çocuk Dergilerinde Boykot Konusu [Boycott Issue In The Children Magazines Of IInd Constitutionalism Period]. Language and Literature, 14(2), 799-819. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.22830
• Öztekin, H. (2019). Tek Parti Dönemi Çocuk Dergilerinde ‘İdeal Türk Çocuğu’nun İnşası: Yavrutürk ve Cumhuriyet Çocuğu Dergileri Üzerine Bir İnceleme [Building ‘Ideal Turkish Child’ in Children’s Magazines of the One-Party Period: A Review on Yavrutürk and Cumhuriyet Çocuğu Magazines]. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1229-1254. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.547979
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (Çev. M. Bütün, S.B. Demir). Pegem Akademi.
• Sarıkaya, M. (2010). Türk Çocuk Dergilerinde Tarih 1918-1931 . [History in Turkish Child Magazines 1918-1931]. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 12, 51-83. Sedo, D.R. (2011). Reading Communities from Salons to Cyberspace. Palgrave Macmillan.
• Seggie, F. N. & Bayyurt, Y. (2015). Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları [Qualitative Research: Methods, Techniques, Analyses and Approaches]. Anı Yayıncılık.
• Seixas, P. & Peck, C. (2004). Teaching Historical Thinking. In A. Sears & I. Wright (Eds.), Challenges and Prospects for Canadian Social Studies. Vancouver: Pacific Educational Press. 109-117. Silverman, D. (2021). Doing Qulitative Research (5. Baskı). SAGE Yayıncılık.
• Şimşek, H. (2001). XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel İşlevleri Üzerine [On XIX. Century Children's Magazine and Educational Functions]. Millî Eğitim Dergisi, 151, 1-9. Tarling, N. (2016). Neutrality in Southeast Asia: concepts and contexts. Taylor & Francis.
• Tuğluoğlu, F. (2015). II. Meşrutiyet Döneminde Milliyetçi Bir Çocuk Dergisi: Talebe Defteri (1913- 1919) [A Nationalist Child Journal In The Second Constitutional Period: Talebe Defteri Magazıne (1913-1919)]. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15(30), 99-139.
• Tunc, T. (2012). Rumours, Gossip and Lies: Social Anxiety and the Evil Child in Lillian Hellman's The Children's Hour. Journal of Literary Studies, 28, 32 - 54. https://doi.org/10.1080/02564718.2012.677988.
• Turanlı, E. (2017). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Türk Ulus İnşası Sürecinde Türk Çocuğu Tasarımı: Çocuk Sesi Dergisi [The Representation of the Turkish Child During the Construction of Nation in the First Years of the Turkish Republic: Çocuk Sesi Magazine]. TRT Akademi, 2(4), 486-504.
• Üstündağ, N., & Bakan, U. (2022). Türkiye’de Cumhuriyet Sonrası Çıkan Çocuk Dergi Kapak Tasarımlarının Görsel Analizi [Visual Analysis of Post-Republic Children's Magazine Cover Designs]. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1419-1440.
• Wineburg, S. (2018). Why learn history (When it’s already on your phone). University of Chicago Press.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Genişletilmiş Baskı) [Qualitative Research Methods in Social Sciences]. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2017). Osmanlıcılıktan Türk Milliyetçiliğine Bir Çocuk Dergisi: Çocuk Dünyası (1913- 1914) [Cocuk Dunyasi - A Child Magazine: from the Ottomanism to the Turkish Nationalism during the Balkan Wars (1913-1914)]. Tarih İncelemeleri Dergisi, 32(1), 209-232.
• Zürcher, E. J. (2012), Modernleşen Türkiye Tarihi (27. Baskı) [Cocuk Dunyasi - A Child Magazine: from the Ottomanism to the Turkish Nationalism during the Balkan Wars (1913-1914)]. İletişim Yayınları.