BÖYLE BUYURDU DİVAN: ULUSLARARASI ANLAŞMALAR VE BU KAPSAMDA 1947 TARİHLİ GATT VE DTÖ ANLAŞMASI VE EKLERİNİN TOPLULUK HUKUKUNDA DOĞURDUĞU ETKİLER

Yıl 2008, Cilt: 57 Sayı: 3, 253 - 336, 01.09.2008

İlke Göçmen

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001528

Öz

Avrupa Topluluğu, bir hukuk kişisi olarak uluslararası anlaşmalar bağıtlamaktadır. Bu anlaşmaların Topluluk hukukunda doğuracağı etkiler konusunda ne kurucu antlaşma ne de bu anlaşmalarda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, uluslararası anlaşmaların Topluluk hukukundaki etkilerini belirlemek Topluluk mahkemelerine düşmektedir. Topluluk mahkemeleri, uluslararası anlaşmaların ve bu kapsamda 1947 tarihli GATT ve DTÖ Anlaşması ve Eklerinin Topluluk hukukundaki etkileri konusunda bütünlüklü bir içtihat oluşturmuştur. Bu makalede, konu ile ilgili Topluluk mahkemeleri kararları, karar tarihine göre sıraya dizilip incelenerek, söz konusu etkiler ortaya konulmuştur. Topluluk mahkemeleri, Topluluk işlemleri ve ulusal hukukun, mümkün olduğu ölçüde, Topluluk için bağlayıcı olan uluslararası anlaşma hükümleri ışığında yorumlanması gerektiğine ve bu anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerin üye devletlerce yerine getirilmemesi halinde ilgili üye devlet aleyhine ihlal davası açılabileceğine karar vermiştir. Buna karşın; doğrudan etki, hukuka uygunluk denetimi ve tazminat davasında araç olmak ile ilgili olarak 1947 tarihli GATT ve DTÖ Anlaşması ve Ekleri ile diğer uluslararası anlaşmalar arasında farklılık bulunmaktadır. Sonraki anlaşmalar, belirli koşulları taşıyorsa bu etkileri doğurabilirken; 1947 tarihli GATT ve DTÖ Anlaşması ve Ekleri, “yapısı ve niteliği” gereği kural olarak bu etkileri doğuramamaktadır. Bu durum nedeniyle Topluluk mahkemelerinin içtihadının tutarlı olup olmadığı sorusu ortaya çıkmaktadır

Anahtar Kelimeler

İçtihat hukuku, doğrudan etki, hukuka uygunluk denetimi, uygun yorum ilkesi, tazminat davası

Thus Spoke the Court: The Effects of International Agreements and specially GATT 1947 and WTO Agreement and Its Annexes in Community Law

Öz

European Community concludes international agreements as a legal person. There is no provision neither in the founding Treaty nor in these international agreements that states the effects of these international agreements in Community Law. For this reason, it is for the Community Courts to determine the effects of international agreements in Community Law. Community Courts developed an integrated case law about the the effects of international agreements and specially GATT 1947 and WTO Agreement and Its Annexes in Community Law. In this article these effects are stated by way of lining up and examining the related Community Courts decisions considering their date of adjudication. Community Courts determine that Community measures and national law should be interpreted as far as possible in the light of the provisions of international agreements which are binding upon the Community. Also it is stated that when the obligations derived from these agreements are not fulfilled by member states, an infringement action could be filed against them. Nonetheless, there is a difference between GATT 1947 and WTO Agreement and Its Annexes and other international agreements in connection with direct effect, review of legality and being used in action for damages. The latter agreements produce these effects if they have certain characteristics; however, as a rule GATT 1947 and WTO Agreement and Its Annexes cannot produce these effects because of their “structure and nature”. By this reason the question of whether the case law of Community Courts is coherent or not comes into the scene

Anahtar Kelimeler

Case law, direct effect, review of legality, consistent interpretation, action for damages

Kaynakça

• ADAOĞLU, HACER SOYKAN, Avrupa Topluluğu Hukukunun Üye Ülkelerde Uygulanmasında Ulusal Mahkemeler ve Avrupa Toplulukları Adalet Divanı Đlişkisi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 2006.
• ARNULL, ANTHONY – DASHWOOD, ALAN – DOUGAN, MICHAEL – ROSS, MALCOLM – SPAVENTA, ELEANOR – WYATT, DERRICK, Wyatt and Dashwood's European Union Law, 5 th Edition, Sweet & Maxwell, London, 2006.
• BOZKURT, ENVER – ÖZCAN, MEHMET – KÖKTAŞ, ARĐF, Avrupa Birliği Hukuku, 3. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 2006.
• CRAIG, PAUL – DE BÚRCA, GRAINNE, EU Law: Texts, Cases and Materials, 3rd Edition, Oxford University Press, Oxford, 2003.
• DINAN, DESMOND, Ever Closer Union: An Introduction to European Integration, 2 nd Edition, Palgrave, Great Britain, 1999.
• DOUGLAS-SCOTT, SIONAIDH, Constitutional Law of the European Union, Great Britain, 2002.
• EECKHOUT, PIET, External Relations of the European Union: Legal and Constitutional Foundations, Oxford University Press, United States of America, 2005.
• GÜNUĞUR, HALUK, Avrupa Birliği’nin Hukuk Düzeni, Avrupa Ekonomik Danışma Merkezi, Ankara, 2007.
• HARDING, CHRISTOPHER – SHERLOCK, ANN, European Community Law: Text and Materials, Longman, United States of America, 1995.
• HARTLEY, TREVOR, Constitutional Problems of the European Union, Hart Publishing, Oregon, 1999
• HARTLEY, TREVOR C., European Union Law in a Global Context: Text, Cases and Materials, Cambridge University Press, United Kingdom, 2005.
• HARTLEY, TREVOR C., The Foundations of European Community Law: An Introduction to the Constitutional and Administrative Law of the European Community, 6th Edition, Oxford University Press, United States, 2007.
• KENT, PENELOPE, Law of the European Union, 3rd Edition, Malaysia, 2001. KOUTRAKOS, PANOS, EU International Relations Law, Hart Publishing, Great Britain, 2006.
• LENAERTS, KOEN – VAN NUFFEL, PIET, Constitutional Law of the European Union, 2nd Edition, Sweet & Maxwell, Great Britain, 2005. MATSUSHITA, MITSUO – SCHOENBAUM, THOMAS J. – MAVROIDIS, PETROS C., The World Trade Organization: Law, Practice, and Policy, 2nd Edition, Oxford University Press, Great Britain, 2006.
• MCCORQUODALE, ROBERT – DIXON, MARTIN, Cases and Materials on International Law, 4th Edition, Oxford University Press, Oxford, 2003.
• MENGOZZI, PAOLO, European Community Law from the Treaty of Rome to the Treaty of Amsterdam, 2 nd Edition, Kluwer Law International, USA, 1999.
• O’BRIEN, JOHN, International Law, Cavendish Publishing, London, 2002. ODER, BERTĐL EMRAH, Avrupa Birliği'nde Anayasa ve Anayasacılık, Anahtar Kitaplar Yayınevi, Đstanbul, 2004.
• PAZARCI, HÜSEYĐN, Uluslararası Hukuk, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
• PAZARCI, HÜSEYĐN, Uluslararası Hukuk Açısından Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun Yaptığı Anlaşmalar, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1978.
• RONEY, ALEX, EC/EU Fact Book (A Complete Guide), 6th Edition, Clays Ltd., England, 2000.
• RUDDEN, BERNARD – PHELAN, DIARMUID ROSSA, Basic Community Cases, 2nd Edition, Oxford University Press, United States, 1997.
• STEINER, JO – WOODS, LORNA – TWIGG-FLESNER, CHRISTIAN, Text Book on EC Law, 9th Edition, Oxford University Press, Great Britain, 2006.
• SUR, MELDA, Uluslararası Hukukun Esasları, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, Đzmir, 2000.
• TEKĐNALP, ÜNAL – TEKĐNALP, GÜLÖREN, Avrupa Birliği Hukuku, 2. Baskı, Beta Yayınları, Đstanbul, 2000.
• TEZCAN, ERCÜMENT, Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), Ankara, 2005.
• WEATHERILL, STEPHEN – BEAUMONT, PAUL, EU Law, Penguin Books, United Kingdom, 1999.