United Nations Convention on Law of the Sea and Protection of the Marine Environment

Yıl 2007, Cilt: 56 Sayı: 2, 1 - 37, 01.06.2007

Şule Anlar Güneş

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000000327

Cited By: 3

Öz

1982 tarihli BMDHS (Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi) denizlerle ilgili yüzü aşkın soruna ve bu arada deniz çevresinin korunması ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin, evrensel düzeyde kabul edilen kurallara yer vermektedir. Uluslararası deniz hukukunun gelişiminde önemli bir dönüm noktasını ifade eden bu düzenleme, parçalı bir görünüm içinde olan deniz çevresinin korunmasına ilişkin kurallar bakımından da genel bir çerçeve oluşturmaktadır. BMDHS’nde yer alan deniz çevresinin korunmasına ilişkin kurallar üzerinde, küresel çevre politikalarının gelişiminde önemli bir kilometre taşı olan 1972 tarihli Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı -Stockholm Konferansı- esin kaynağı olmuştur. Stockholm sürecinden önemli ölçüde etkilenilerek kaleme alınmış olan BMDHS’nin ilgili hükümleri, 1992 tarihli Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı –Rio Konferansı- süreci ile de etkileşim içinde olmuştur. Rio Konferansı sırasında kabul edilen beş temel belge içinde en geniş kapsamlısı olan ve 21.Yüzyıl çevre politikalarına yön vermek üzere detaylı düzenlemelere yer veren Gündem 21’in “Okyanusların Korunması ve Yönetimi” Başlıklı 17. Bölümü, büyük ölçüde BMDHS’nin XII. Kısım hükümleri esas alınarak hazırlanmıştır. Bu çalışmada BMDHS’nin genel özellikleri ile deniz çevresinin korunması ve muhafasına ilişkin hükümlerinin, Türkiye’nin konumunu da içerecek şekilde irdelenmesi amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

BMDHS, Gündem 21, Rio Konferansı, Deniz Kirlenmesi, Bayrak Devleti, Kıyı Devleti, Liman Devleti, Đnsanlığın Ortak Mirası, Çevrenin Korunması, Deniz Çevresi, Kirlenme

United Nations Convention on Law of the Sea and Protection of the Marine Environment

Öz

The 1982 United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) which is considerd to be a ‘Constitution for Oceans’ provides a legal framework for the governance of oceans on more than one hundred issues. It is regarded as a turning point with respect to protection and preservation of the marine environment which has been traditionally regulated by a variety of international legal treaties and therefore having a fragmented nature. The content of the provisions of UNCLOS with respect to the marine environment has been greatly influenced by the 1972 Stockholm Conference on Human Environment, which was considered to have been a milestone in the development of international environmental politics. The continious interplay between international environmental politics and UNCLOS can also be traced in relation to the 1992 Rio Conference (United Nations Conference on Environment and Development-UNCED) as well. Agenda21, one of the five outcomes of the Rio Conference, represents the most comprehensive document that has been most shaped by UNCLOS. Chapter 17 of Agenda 21, entitled briefly “Protection of the Oceans, All Kinds of Seas, Including Enclosed and Semi-Enclosed Seas and Coastal Areas” which was prepared based on Chapter XII of UNCLOS, goes beyond it and incorporates new dimensions into the marine environmental protection. The purpose of this study is to have a closer look to UNCLOS with respect to the protection of marine and coastal environment including the position of Turkey

Anahtar Kelimeler

Agenda 21, Coastal State, Flag State, Marine Pollution, Port State, UNCED, UNCLOS, Common Heritage of Mankind, Protection of Environment, Marine Enviornment, Pollution

Kaynakça

• ABDULLAYEV, Cavid (2003): Uluslararası Hukuk Açısından Deniz Yolu ile Taşımacılıktan Kaynaklanan Petrol Kirliliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı.
• ALGAN, Nesrin (1996): “Türkiye’nin Çevre Konusunda Taraf Olduğu Uluslar arası Sözleşmeler”, Ekoloji, cilt 1, sayı 1-2, Çev-Kor Yayını, s. 111-115.
• ALPKAYA, Gökçen, (1996): AGİK Sürecinden AGİT’e İnsan Hakları, İstanbul, KavramYayınları.
• ARSAVA, Füsun (1985): “Soft Law”, BM Türk Yıllığı, s.41-52.
• BAŞLAR, Kemal (1998): The Concept of the Common Heritage of Mankind in International Law, The Hague-Boston-London, Martinus Nijhoff Publishers.
• BENVENİSTİ E./ DOWNS G. W. (2007): “The Empire’s New Clothes: Political Economy and the Fragmentation of International Law”, Standford http://law.bepress.com/taul/wps/fp/art41 (2. Nisan.2007 itibariyle). Review, Vol. 60, s. 1-29,
• BIRNIE, Patricia (1992): “International Environmental Law: Its Adequacy for Present and Future Needs”, Hurrell Andrew/Kingsbury Benedict (eds.), The International Politics of the Environment: Actors, Interests and Institutions, Oxford, Clarendon Press, s.53.
• BIRNIE P./BOYLE A. (1994): International Law and The Environment, New York, Clarendon Oxford University Press.
• BORGESE, Elizabeth Mann (1998): The Oceanic Circle: Governing the Seas as a Global Resource, United Nations University Press, New York.
• BOYLE, Alan E.(1985): “Marine Pollution Under the Law of the Sea Convention”, AJIL (American Journal Of International Law), Vol. 79, s. 347-372.
• BOYLE, Alan E. ( 1997: ) “UNCLOS, the Marine Environment and the Settlement of Disputes”, Competing Norms in the Law of Marine environmental Protection, Ringbom Henrik (ed.), Kluwer Law International, s.241-256.
• BOYLE, Alan E. (2001): “Codification of International Environmental Law and the International Law Commission: Injurious Consequences Revisited”, International Law and Sustainable Development, Boyle A. /Freestone D.(eds.), Oxford University Press, s. 61-85.
• BOTHE, Michael (1980): “Legal and Non-Legal-Norms: A Meaningful Distinction in International Relations”, Netherlands Yearbook of International Law, s.65-95.
• BOZKURT, Enver (2007): Türkiye’nin Uluslararası Hukuk Mevzuatı, 4. Baskı, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti, Ankara, 1001 sayfa.
• BUDAK, Sevim (2000): Avrupa Birliği ve Türk Çevre Politikası, İstanbul, Büke Yayınları, 488 sayfa.
• BUZAN, Barry (1981): “Negotiating by Consensus. Developments in Technique at the UN Conference on the Law of the Sea”, AJIL, Vol. 75, s. 324-348.
• CALDWELL, Lynton K. (1996): International Environmental Policy; from the Twentieth to the Twenty-First Century, Durham and London, Duke University Press.
• CAMİNOS, H./MOLİTOR Michael R. (1985): “Progressive Development of International Law and the Package Deal”, AJIL, Vol. 79, No. 4, s. 871- 890.
• CHINKIN, C.M. (1989): “The Challenge of Soft-Law; Development and Change in International Law”, ICLQ, s.851.
• CHIRCOP, Aldo (1988): Cooperative Regimes in Ocean Management: A Study in the Mediterranean Regionalism, Dalhousie University, (Yayınlanmamış) JSD Thesis.
• CHURCHILL, Robin R. / ULFSTEİN Geir (2000): “Autonomous Institutional Arrangements in International Environmental Agreements: A Little Noticed Phenomenon in International Law”, AJIL, Vol. 94, s. 623-659.
• CHURCHILL, Robin R. (2006): “Some Reflections on the Operation of the Dispute Settlement System of the UN Convention on the Law of the Sea During Its First Decade”, The Law of the Sea, Progress and Prospects, Oxford University Press, Freestone D./Barnes R./Ong D.M.(eds)., s. 388-416.
• GÜNDÜZ, Aslan (1998): Milletlerarası Hukuk, Temel Belgeler, Örnek Kararlar, Geliştirilmiş 3.baskı, Beta Yayınevi, İstanbul.
• GÜNEŞ, Şule (2001): "Karadeniz'de Çevresel İşbirliği, 1992 Bükreş Sözleşmesi", ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt 28, Sayı 3-4, s. 311-337.
• GÜNEŞ, Şule (2005): “Mediterranean Environmental Programme”, Proceedings of the Seventh International Conference on the Mediterranean Coastal Environment, 25-29 October 2005, s. 95-102.
• GÜNEŞ, Şule (2006): “Gabcikovo-Nagymaros Davası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 55, Sayı 2, s. 91-116.
• HURRELL, A./ KİNGSBURY, B. (1992): The International Politics of the Environment: Actors, Interests and Institutions, Oxford, Clarendon Press.
• ITLOS, Informal Meeting of Legal Advisers of Ministries of Foreign Affairs, http://www.itlos.org/ 12.12. 2006 itibariyle. Wolfrum Rüdiger, 24 Ekim 2005,
• ITLOS, List of Cases, http://www.itlos.org/cgi-bin/cases/list_of.cases.
• JENKS (1965), “Unanimity, the Veto, Weighted Voting, Special and Simple Majorities and Consensus as Modes of Decision in International Organisations”, Cambridge Essays in International Law: Essays in Honour of Lord McNair, s. 56-61.
• KAPLAN, Ayşegül (1997): Küresel Çevre Sorunları ve Politikaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Tezler Dizisi, Ankara.
• KEATING, Michael (1993): Değişimin Gündemi, (çev), Ankara, TÇSV Yayını.
• KISS, Alexandre /SHELTON, Dinah (1994): International Environmental Law, 1994 Supplement, New York, Transnational Publishers.
• KNİGHT, G.-CHİU, H. (1991): The International Law of the Sea, Elsevier Publications, London.
• KWİATKOWSKA, Barbara (1999) : “The Contribution of the International Court of Justice to the Development of the Law of the Sea and Environmental Law”, RECIEL, ICJ and Law of the Sea, Volume 8, Issue 1, Blackwell Publishers, s. 10-15.
• LEE, Luke T. (1993): “The Law of the Sea Convention and Third States”, AJIL, Vol. 77, s. 541-568.
• LÜTEM, İlhan (1959): Deniz Hukukunda Gelişmeler, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı, AÜ Hukuk Fakültesi Yayınları, 137, Ankara.
• MENGİ, Ayşegül/ ALGAN, Nesrin (2003): Küreselleşme ve Yerelleşme Çağında Bölgesel Sürdürülebilir Gelişme, AB ve Türkiye Örneği, Siyasal Kitabevi, Ankara, 309 sayfa.
• MORELL, James B. (1992): The Law of the Sea, An Historical Analysis of the 1982 Treaty and Its Rejection by the United States, McFarland and Company Publishers, Jefferson, North Carolina and London, USA, 482 sayfa.
• OGLEY, Roderick (1996): “Between the Devil and the Law of the Sea: the Generation of Global Environmental Norms”, The Environment and Internnational Relations, Vogler John-Imber Mark F. (eds.), Routledge, London and New York, s. 155-170.
• ORTAK GELECEĞİMİZ RAPORU 1989) Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, çev. Belkıs Çorakçı, Ankara, TÇSV Yayını.
• ÖZMAN, Aydoğan, (1984): 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, İstanbul Deniz Ticaret Odası Yayını.
• ÖZMAN, Aydoğan (1986): “Deniz Hukukunda Yeni Gelişmeler”, Ege’de Deniz Sorunları Semineri, AÜ SBF Yayını, Ankara, s. 11-27.
• PAZARCI, Hüseyin (2000): Uluslararası Hukuk Dersleri, IV. Kitap, Turhan Kitabevi, Ankara.
• PAZARCI, Hüseyin (2003): Uluslararası Hukuk Dersleri, II. Kitap, Gözden Geçirilmiş 7.baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• SAV, Özden (2000): Akdeniz Deniz Çevresinin Korunması ve Bölgesel Bir Düzenleme Örneği, Turhan Kitabevi, Ankara.
• SCHACTER, Oscar (1977): “The Twilight Existence of Nonbinding International Agreements”, AJIL, s. 296-304.
• SCHWARTE, Christoph (2004): “ Environmental Concerns in the Adjudication of the International Tribunal for the Law of the Sea”, Georgetown International Environmental Law Review, Spring 2004.
• SOROOS, Marvin S. (1999): “Global Institutions and The Environment: An Evolutionary Perspective” in Vig, N.J./Axelrod, R. S. (eds.)The Global Environment, Washington, Congressional Quarterly Inc. Press, s. 27-51.
• SUSKİND, L.E./SİSKİND, E./BRESLİN, W.J. (1990): Nine Case Studies in International Environmental Negotiation, The MIT-Harvard Public Disputes Program.
• T.C. ÇEVRE BAKANLIĞI MEVZUATI
• THE THIRD UNCLOS OFFICIAL RECORDS OF MEETINGS. Vol III, Vol. V, Vol. VII.
• TOLUNER, Sevin (1984): Milletlerarası Hukuk Dersleri, Genişletilmiş Üçüncü Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• TREVES, Tulio (2006): “ A System for Law of the Sea Dsiputes”, The Law of the Sea, Progress and Prospects, Oxford University Press, Freestone D./Barnes R./Ong D.M.(eds)., s. 417-432.
• TURGUT, Nükhet (1998) Çevre Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara.
• YANKOV, Alexander (2001): “The Law of the Sea Convention and Agenda 21: Marine Environment Implications”, International Law and Sustainable Development, Boyle Alan-Freestone D. (eds.), Oxford University Press, s. 271-295.