DEPREMDEN DOĞAN ZARARLARIN TAZMĐNĐNDE ZAMANASIMININ BASLAMASI VE SÜRESİ

Yıl 2008, Cilt: 57 Sayı: 1, 95 - 132, 01.03.2008

Veysel Başpınar Mehmet Altunkaya

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000000293

Cited By: 9

Öz

Deprem sebebiyle meydana gelen zararlarda BK. m. 60’a göre, haksız fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl geçince, tazminat davası açma hakkı zamanaşımına uğrar. Buradaki 10 yıllık mutlak süre, gerek doktrinde ve gerekse yargı içtihatlarında farklı bir şekilde ele alınmıştır. Böyle bir uygulamanın ortaya çıkmasında, her şeyden önce kanunlardaki hükümlerin yeterince açık olmaması yanında, ilk derece mahkemeleri ve yüksek mahkemeler tarafından biribirinden farklı yorumlanmasının da etkisi olmuştur. Bize göre kanunlardaki 1 ve 10 yıllık azamî süreler yeterlidir. Fakat söz konusu alanda mutlaka bir adım atılmak isteniyorsa, yapılması gereken en doğru iş; kanunlarda gerekli değişiklikler yapılarak, farklı yorumların ortadan kaldırılmasıdır. Çünkü, Anayasa’ya göre bu görev yargı organlarının değil, yasama organınındır. Ayrıca mevcut hükümlerin idarenin denetim görevini gereği gibi yerine getirememesinin mazereti Borçlar Kanunu’ndaki zamanaşımı süreleri olamaz. Diğer taraftan aksine davranışlar olaya köklü çözüm getirmediği gibi, kanunlarda öngörülmeyen sonucun, yorum yoluyla kabûl edilmesi anlamına gelir ki, bu davranış, hukuk âleminde istikrar diye bir şey bırakmaz

Anahtar Kelimeler

Depremden doğan zarar, haksız fiilde zamanaşımı, nisbî zamanaşımı süresi, mutlak zamanaşımı süresi, hukukî istikrar

Commencement and Duration of Time Limitation for The Compansation for Loss Caused by Earthquake

Öz

According to The Turkish Code of Obligation, the right to action for compensation for loss caused by earthquakes becomes invalid ten years after the tort occurred. This absolute ten year time limit is considered in different ways, both by doctrine and by court interpretations. The reasons for these different applications are due to a lack of clarity in the terms of law and different interpretations of the terms of of law by trial courts and high courts. One and ten year time limitations in the laws are enough in our opinion, but in this field if something is done, the best work would be to eliminate the different interpretations by making changes in the laws. Because, according to The Turkish Constitution, this mission is exercised not by the judicial branch but by legislative branch. Besides, the excuse of unexercised duty of administrative inspection under the terms of the present law cannot be the time limit durations in Turkish Code of Obligation. Contrary actions not only set forth radical solutions for events but also mean acceptance of results not envisaged in the law through interpretation and this application erases stability in the field of law

Anahtar Kelimeler

Loss due to earthquake, time limitations in tort, relative time limitations, absolute time limitatiosn, legal stability

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı : Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, Ankara 2005. ---------- : Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, Ankara 2007 (Kısaltılmışı: Tasarı 2007). Akıncı, Şahin : Borçlar Hukuku Bilgisi, Konya 2006. Akyol, Şener : Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, 2. Bası, İstanbul 2006. ---------- : Medeni Hukukta Çelişki Yasağı, İstanbul 2007. Honsell, Heinrich/ Vogt, Nedim Peter/
• Wiegand, Wolfgang : Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, Basel 2003.
• Atay, E./Odabaşı, H./ Gökcan, H. T. : Teori ve Yargı Kararları Işığında İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, Ankara 2003. Ayan, Mehmet : Medeni Hukuka Giriş, Konya 2003.
• Azrak, Ali Ülkü : Deprem ve İdarenin Sorumluluğu, Deprem ve Hukuk, İstanbul 1999, s. 50-53.
• Başpınar, Veysel : Borç Sözleşmelerinin Kısmî Butlanı, Ankara 1998. Brehm, Roland Berner Kommentar, Das Obligationenrecht, Band VI. 1, Abteilung Allgemeine Bestimmungen, 3. Teilband, Die Handlungen Kommentar zu Art. 41-61 OR, Bern 1990. durch unerlaubte ---------- : Berner Kommentar, BVI, 1, 3, 1 Die Entstehung durch unerlaupte Handlungen, Art. 41-61 OR, 3. Auf. Bern 2006.
• Brem, E./Altherr, H./ Bühlmann, H. : Schweizerishes Obligationenreht, Bern 1989.
• Çelik, Ahmet Çelik : Tazminat ve Alacaklarda Zamanaşımı, İstanbul 2004. Deschenaux, Henri / Tercier, Pierre
• (Çev. Özdemir, Salim) :Sorumluluk Hukuku, Ankara 1983.
• Edis, Seyfullah : Medeni hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 6. Basım, Ankara 1997. Eren, Fikret : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9. Bası, İstanbul 2006. Erkut, Celal : Deprem ve İdare’nin Sorumluluğuna Danıştay’ın Yaklaşımı, Deprem ve Hukuk, İstanbul 1999, s. 44-49. Erten, Ali : Borçlar Kanunu ve Yapı Denetimi Hakkında KHK Açısından Türk Hukukunda Yapıların Neden Oldukları Zararlardan Dolayı Sorumluluk, Ankara 2000. --------- : Türk Borçlar Hukukuna Göre Bina ve İnşa Eseri Sahiplerinin Sorumluluğu, Ankara 2000.
• Gauch, P./Aepl, W./ Stöckli, H. : Präjudizienbuch zum OR, Zürich 2006. Gauch, Peter/
• Schluep, Walter R./ Jäggi, Peter : Allgemeiner Teil, Band II, 6. Auflage, Zürich 1995.
• Obligationenrecht Gauch, Peter : Verjährungsverzicht, Ein Entsceid des Bundesgerichts (BGE 132 III 226) und was davon zu halten ist, SJZ 102 (2006), s. 33 , SJZ.,102 (2006), s. 561-566.
• Göktürk, H. Avni : Borçlar Hukuku, Ankara 1946.
• Gürsoy, K. Tahir : İdarenin Sorumluluğuna İlişkin İlkelerde Son Gelişmeler ve İsviçre Hukukunda İdarenin Sorumluluğunun Ana Hatları Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, İstanbul 1980, s. 71-133. Honsell, Heinrich
• (Çev. Zeytin, Zafer) : İsviçre Sorumluluk Hukukunda Reform Çabaları, Batider, C. XXII, S. 4, Ankara 2004, s. 179-199. ---------- : Reformbestrebunng im schweizerischen Hatpflichtrecht, Schletriem, Tübingen 2003. für Peter İnal, Tamer : Olağandışı Olaylardan Doğan Zararların Giderilmesi, İstanbul 1998, s. 193-237. Okur’a Armağan,
• İşgüzar, Hasan : Türk Sorumluluk Hukukuna Göre Sivil Hava Aracı İşletenin Akit Dışı Sorumluluğu (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi) Ankara 1989.
• Karayalçın, Yaşar : Kuruluşunun Sorumluluğu-Garanti Def’i-Dürüstlük İlkesine Aykırılık, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu Bildiriler-Tartışmalar XIX, Ankara 2003, sh. 25-63. Yapı Denetim Zararından Süresi-Zamanaşımı
• Kılıçoğlu, Ahmet : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2004 (Kısaltılmışı: Kılıçoğlu, A.).
• Kılıçoğlu, Mustafa : Sorumluluk Hukuku, C. 1, Sözleşme Dışı Sorumluluk, Ankara 2002 (Kısaltılmışı: Kılıçoğlu, M.). Koç, Nevzat : Bina ve Yapı Eseri Maliklerinin Hukukî Sorumluluğu, Ankara 1990.
• Koçhisarlıoğlu, Cengiz : Haksız Eylem Kusuru (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi), Ankara 1990. ---------- : La responsabilité du chef de familie selon l’art. 333 CC, Montreux 1981.
• Koller, Alfred : VerJährungsrecht, SJZ 103 (2007) Nr. 8, s. 193-197. und zwingendes
• Oğuzman, Kemal/ Öz, Turgut : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, İstanbul 2005. Oser, Hugo/
• Schönenberger, Wilhelm : Zürcher Kommentar, Bd. V: Das Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Art. 1- 183 OR., 2. Auf. Zürich 1929. Petek, Hasan : Taşınmaz Malikinin Hukuka Uygun Taşkınlıklardan Sorumluluğu, Ankara 2005.
• Reisoğlu, Safa : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2000. Rey, Heinz : Ausservertragliches Haftpflichtrecht, 3. Auf. Zürich 2003. Roberto, Vito : Schweizerishes Haftpflichtreht, Zürich 2002.
• Schwenzer, Ingeborg : Allgemeiner Teil, 4. Auf. Bern 2006. Obligationenrecht
• Tandoğan, Haluk : Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, Ankara 1981. Tekinay, S.S./Akman, S./
• Burcuoğlu, H./Altop, A. : Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7 Bası, İstanbul 1993.
• Tiftik, Mustafa Türk Sorumluluklarının Düzenlenmesi Sorunu, Ankara 2005. Kural İle
• Tunçomağ, Kenan : Türk Borçlar Hukuku I, Genel Hükümler, İstanbul 1976. Tutumlu, Akif : Türk Borçlar Hukukunda Zamanaşımı ve Uygulaması, İstanbul 1991. Ünal, Mehmet : Türk Medeni Hukukunda Aile Başkanının Sorumluluğu, Ankara 1979. Uygur, Turgut : Açıklamalı İçtihatlı Borçlar Kanunu, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku, C. 3, Madde 51-108, Ankara 2003.
• Velidedeoğlu, H. V./ Öztürk, R. : Türk Borçlar Kanunu Şerhi, C. 1-2, Ankara 1987. von Tuhr, Andreas
• (Çev. Edege, Cevat) : Borçlar Hukukunun Umumî Kısmı, İstanbul 1952.
• Widmer, P./Wesner, P. : Revision und Vereinheitlichung des Haftpflichtrechts, 2004. Bericht,
• Widmer, P./Wessner, P. : Zusammensellung der Vernehmlassungen Vorentwurf für ein Bundesgesetz über die Revision Haftpflichtrechts, 2004. des
• Yayla, Yıldızhan : İdarenin Sorumluluğu ve Mücbir Sebep, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, İstanbul 1980, s. 45-59. Zevkliler, Aydın/ Acabey, Beşir/
• Gökyayla, Emre : Medeni Hukuk, Ankara 1999.