Özel Bir Zorunlu Mecra Geçirme İrtifakı Olarak Elektronik Haberleşme Hukukunda Geçiş Hakkı

Yıl 2018, Cilt: 67 Sayı: 4, 657 - 695, 07.02.2019

Başak Bak

Öz

Geçiş hakkı, elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerin, bu hizmeti sağlamak ve buna ilişkin altyapı kurmak amacıyla özel mülkiyete ve/veya kamu mülkiyetine tabi taşınmazlardan geçmelerini mümkün kılan bir haktır. Bu hak, elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmeciler ile taşınmaz 

üzerinde hak sahibi olan geçiş hakkı sağlayıcıları arasında serbestçe kurulan bir sözleşme ile tesis edilir. Bununla birlikte, geçiş hakkı tesisi ile sağlanan bu elektronik haberleşme hizmeti, evrensel bir kamu hizmetidir. Bu hizmetin hem yerel mevzuat hem de AB Direktifleri uyarınca ayrım gözetmeksizin, 

makûl ve şeffaf bir biçimde sağlanması gereklidir. Geçiş hakkının kamu hukuku nitelikli bu yönü, geçiş hakkı sağlayıcıları ile işletmeciler arasında serbestçe kararlaştırılan geçiş hakkı sözleşmelerine farklı bir nitelik kazandırmaktadır. Bu çalışma, geçiş hakkını, Türk Medenȋ Kanunu’nun eşya hukuku hükümlerine göre ele almakta ve bu hakkın hukukȋ niteliğini ve özelliklerini irtifaklar ile karşılaştırmalı bir biçimde analiz etmektedir. Bu çerçevede geçiş hakkı, bu hakka yönelik mevzuat hükümleri ve elektronik haberleşme alanında yer alan güncel sorunlar eşliğinde değerlendirilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Geçiş hakkı, elektronik haberleşme, evrensel hizmet, irtifak hakkı, Komşuluk hukuku

The Right-of-Way under Electronic Communications Law as a Special Kind of Predial Servitude

Öz

The right-of-way gives the providers of the electronic communications services the right to pass along (under, over or above) a specific route through grounds or properties belonging to private and/or public persons; and to establish infrastructure necessary for the electronic communications services. Although this right is established between the service providers and the landowners by mutual agreements, the electronic communications service is a universal public service. This service should be provided based on transparent, reasonable and non-discriminatory criteria under domestic law, and the relevant EU Directives. The right-of-way is, therefore, a public service, and this gives some special features to this right. This paper examines the right-of-way in detail in accordance with the provisions concerning property law under Turkish Civil Code; and analyses the legal aspect, and characteristics of this right in comparison with the servitudes in civil law. In this respect, the right-of-way is evaluated in this paper within the scope of the legislation regarding electronic communications, and the current debates on the subject.  

Anahtar Kelimeler

the right-of-way, electronic communications, universal service, servitudes, law of neighbours

Kaynakça

• Akıntürk, T. : Eşya Hukuku, İstanbul 2009.
• Ayan, M. : Eşya Hukuku III, Sınırlı Ayni Haklar, B. 8, Ankara 2017. Aybay, R./Hatemi, H. : Eşya Hukuku, İstanbul 2010.
• Bülent K. : Telekomünikasyon Sektöründe Evrensel Hizmet Kavramı, GÜHFD, C. XVI, S. 2, s. 169-198.
• Ekici, Ş. : Özel Sektöre Açıldıktan Sonra Türk Telekomünikasyon Hukuku, İstanbul 2006.
• Erel, Ş. : Eşyaya Bağlı Borç, Ankara 1982.
• Ertaş, Ş. : Eşya Hukuku, B. 13, Ankara 2016.
• Esener, T./Güven, K. : Eşya Hukuku, B. 6, Ankara 2015.
• Gürsoy, K./Eren, F./ Cansel, E. : Türk Eşya Hukuku, B. 2, Ankara 1984.
• Karahasan, M. R. : Eşya Hukuku, C. I, İstanbul 2002.
• Köprülü, B./Kaneti, S. : Sınırlı Ayni Haklar, B.2, İstanbul 1982-1983.
• Kutlu Gürsel, M. : Kamulaştırma Hukuku, B. 2, Mart 2012.
• Melody, William H./Moller D. : Telecom Reform, B. 2., Lyngby 2001.
• Oğul, A. : Geçiş Hakkı, Telekomünikasyon Kurumu, 2003 [https://www.btk.gov.tr/File/?path=ROOT%2f1%2fDocuments%2fSayfalar%2fArastirma_Raporlari%2fGecis_Hakki.pdf]
• Oğuzman K. : Eşyaya Bağlı Haklar ve Borçlar”, İÜHFM, C. 31, S. 1-4, 1965, s. 209-219.
• Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir: Eşya Hukuku, B. 20, İstanbul 2017.
• Özakman, C. : Türk Hukukunda Mecra İrtifakları, İstanbul 1978.
• Özer, Ç. : Telekomünikasyon Altyapısının Kurulumu ve İşletiminde Geçiş Hakkı, Ankara 2009 [www.btk.gov.tr]
• Öztürk, K. B. : Elektronik Haberleşme Hizmetlerinde Yetkilendirmenin Hukuki Niteliği”, Ankara Barosu Dergisi, C. 1, S. 1, 2009, s. 26-42.
• Sirmen, L. : Eşya Hukuku, B. 4, Ankara 2016.
• Surlu M. H./Öztürk G. : Öğreti ve Uygulamada Mecra Hakkı, Ankara 2005.
• Şahiniz, S. : Gayrimenkul Mülkiyetinin Komşuluk Hukukuna İlişkin Dolaysıyla Kanundan Doğan Sınırlamaları: Zaruri (Zorunlu) İrtifaklar (Les Servitudes Necessaires)”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, C. I, İstanbul 2001, s. 633-690 (Şahiniz, Zorunlu İrtifaklar)
• Şahiniz, S. : Türk Medeni Hukukunda Zaruri Mecra İrtifakı, İstanbul 2001.
• Tekinay, S. S./Akman, S./ Burcuoğlu, H./Altop, A. : Eşya Hukuku, C. I, B. 5, İstanbul 1989.
• TELKODER : 2016 Yılı Sektör Düzenlemelerine Yönelik Değerlendirmeler Temmuz 2017. [https:// telkoder.org.tr/wp-content/uploads/2017/08/ TELKODER-2016-Y%C4%B1l%C4%B1- De%C4%9Ferlendirme-Raporu.pdf]
• Ulusan, İ. : Medeni Hukukta Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi ve Uygulama Alanı, B. 2, İstanbul 2012.
• Ünal, M./Başpınar, V. : Şekli Eşya Hukuku, B. 9, Ankara 2017.
• Victory, N. J. : Rights-of Way Management-A Key Piece of the Broadband Puzzle, NTIA, Ekim 2002, s. 1 vd. http://eur-lex.europa.eu http://www.kazanci.com