MESAFELİ SÖZLEŞMELERİN KAPSAMI

Yıl 2020, Cilt: 69 Sayı: 2, 325 - 368, 28.12.2020

Derya G. Bütün Yılmaz

Öz

Tüketici sözleşmelerinden olan mesafeli sözleşme, tüketici ile satıcı/sağlayıcının eş zamanlı fiziksel varlığı olmadan, uzaktan iletişim araçları kullanılmak suretiyle akdettikleri sözleşmedir. Mesafeli sözleşme bir sözleşme tipini ifade etmemektedir. Mesafeli sözleşme, sözleşmenin nasıl akdedildiği ile ilgili olup, bu sözleşme kurulurken uzaktan iletişim araçları kullanılmaktadır. Bu nedenle çeşitli sözleşme tipleri mesafeli sözleşme olarak kurulabilir. Hangi sözleşme tipinin mesafeli olarak kurulabileceği ise mesafeli sözleşmenin kapsamını ifade eder. Ancak mesafeli sözleşme olarak kurulabilecek çok fazla sözleşme tipi bulunmaktadır. Mesafeli olarak kurulabilen sözleşme tipi isimli veya isimsiz sözleşme olabilir. Bu nedenle düzenlemelerde hangi sözleşme tiplerinin mesafeli olarak kurulamayacağına yer verilmektedir. Çalışmamızda öncelikle mesafeli sözleşme kavramına yer verilmektedir. Ardından bu sözleşmenin kapsamı çeşitli düzenlemelere göre ele alınmaktadır. Ayrıca isimli sözleşmelerden olan satış sözleşmesinin mesafeli olarak kurulması ile isimsiz sözleşme olan abonelik sözleşmesinin mesafeli olarak kurulması mesafeli sözleşmenin kapsamında olan sözleşmelere örnek olarak incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mesafeli sözleşme, tüketici sözleşmesi, sözleşmenin kapsamı, mesafeli satış sözleşmesi, abonelik sözleşmesi

Scope of Distance Contract

Öz

The distance contract one of the consumer contracts is the contract concluded by the consumer and the seller/provider using the means of remote communication without the simultaneous physical presence. The distance contract does not refer to a contract type. The distance contract is related to how the contract is concluded and remote communication tools are used when establishing this contract. Therefore, various types of contracts can be established as distance contracts. The distinction between which type of contract can be established is the extent of the distance contract. However, there are many types of contracts that can be established as distance contracts. The type of contract that can be established as a distance can be a contract with the typical or atypical contract. For this reason, it is stated in the regulations which types of contracts cannot be established distant. In our study, the concept of distance contract is given first. The scope of this agreement is then examined. The scope of the contract is handled according to various regulations. In addition, the distinction between the establishment of the contract of sale and the establishment of atypical contract contract, which are within the scope of the distance contract, are examined as examples.

Anahtar Kelimeler

Distance contract, consumer contract, scope of contract, distance sale contract, subscription contract

Kaynakça

• Akipek, Şebnem: “Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması Hakkında Avrupa Birliği Direktifi ve Türkiye’nin Uyumu”, BATİDER, C.XXI, S.4, 2002, 45-66.
• Altaş, Hüseyin: “Telekomünikasyon Alanındaki Abonelik Sözleşmeleri”, Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan, Seçkin Yayınları, Ankara 2009, s.157-167.
• Atamer, Yeşim: “TKHK m. 9/A ve Mesafeli Sözleşmelere İlişkin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in AB Mevzuatı İle Uyumuna İlişkin Görüş ve Değişiklik Önerileri”, BATİDER, C.XXIII S. 1, 2005, s. 177-199.
• Ayrancı, Hasan: Enerji Sözleşmeleri, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
• Bozbel, Savaş: “Türk Hukukunda Mesafeli Sözleşmeler (97/7 Sayılı AB Yönergesi Düzenlemeleri Işığında Bir Karşılaştırma)”, AÜEHFD, C.VII, S.3-4, 2003/12, s.783-804.
• Bozbel, Savaş/ Atalı, Murat: “Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkının Kullanılması ve Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar”, AÜEHFD, C.IX, S.1-2, 2005, s.451-474.
• Ceylan, Ebru: Madde-52 Abonelik Sözleşmeleri, Milli Şerh (National Commentary), Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul 2016, s.849-880.
• Demir, Mehmet: “Mesafeli Sözleşmelerle İlgili AB Yönergesine Göre Tüketicinin Geri Alma Hakkı”, GÜHFD, C.VII, S. 1-2, Haziran-Aralık 2003, s.61-90.
• Demir, Mehmet: Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması, Turhan Kitabevi, Ankara 2004 (Demir-Mesafeli).
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2017.
• Erten, Alev: Türk ve Alman Hukukunda Mesafeli Sözleşmeler, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2009.
• Gezder, Ümit: Mukayeseli Hukuk Açısından İnternette Akdedilen Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması, Beta, İstanbul 2004 (Gezder-İnternet).
• Gezder, Ümit: Erzurumlu Şerhi Mesafeli Sözleşmeler, Beta, İstanbul 2006 (Gezder-Şerh).
• Gezder, Ümit: “Mesafeli Sözleşmelerde Bilgi Verme Yükümlülüğü”, 2.Tüketici Hukuku Sempozyumu Ses Çözümleri ve Makaleleri, Bilge Yayınevi, Ankara 2013, s.614-622 (Gezder-Bilgi Verme).
• Gezder, Ümit: “Mesafeli Sözleşmeler”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015, s.327-342 (Gezder-Konferans).
• İnal, Emrehan: E-Ticaret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternette Sözleşmelerin Kurulması, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2005.
• İnceoğlu, Murat: “Telekomünikasyon Sektöründe Abonelik Sözleşmeleri”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, Bilge Yayınevi, (Ed. Hakan Tokbaş-Fehim Üçışık), Ankara 2016, s.202-221.
• Karakocalı, Ahmet/Kurşun, Ali Suphi: Tüketici Hukuku, Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul 2015.
• Koca, Güneş: (Tüketicinin Korunması Açısından) Abonelik Sözleşmeleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2004.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip/ Hatemi, Hüseyin/ Serozan, Rona/ Arpacı, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, 4.Basıdan 7.Tıpkı Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
• Luzak, Joasia: “Online Consumer Contrats”, ERA Forum (2014) 15: 381, https://doi.org/10.1007/s12027-014-0356-x, s.381-392.
• O’Sullivan, Peter: “Does the New Consumer Rights Directive Enhance Consumer Confidence in the Online Market?”, 6 King's Inns Student Law Review 64 (2016), https://heinonline.org (Erişim tarihi: 04.06.2018), s.64-79.
• Öktem Çevik, Seda: Mobil Telefon Abonelik Sözleşmesi, Beta, İstanbul 2008.
• Öktem Çevik, Seda: “6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Abonelik Sözleşmesi”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015, s.343-368 (Öktem Çevik-Abonelik).
• Özel, Çağlar: Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı, Ankara 1999 (Özel-Geri Alma Hakkı).
• Özel, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayınları, 2.Baskı, Ankara 2014 (Özel-Tüketici).
• Serozan, Rona: Sözleşmeden Dönme, Vedat Kitapçılık, 2.Bası, İstanbul 2007.
• Sert Sütçü, Selin: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Hükümlerine Göre Tüketicinin Cayma Hakkı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
• Tokbaş, Hakan: Tüketici Hukuku İle İlgili Avrupa Birliği Direktifleri, Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul 2015.
• Topaloğlu, Mustafa: “Mesafeli Sözleşmeler”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.2, S.3, 2016, s.13-50.
• Topaloğlu, Mustafa: Madde-48 Mesafeli Sözleşmeler, Milli Şerh (National Commentary), Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul 2016, s.759-794 (Topaloğlu-Şerh).
• Uzun Kazmacı, Özge: “İnternet Ortamında Kurulan Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması”, , Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, C.III, Özel Sayı, MÜHFHAD, C.22, S.3, 2016, s.2791-2818.
• Yıldırım, Abdülkerim: ““Mesafe Satımı” İle “Mesafeli Satım” Kavramları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, GÜHFD, C. IX, S. 1-2, 2005, s. 127-152 (Yıldırım-Mesafe Satımı).
• Yıldırım, Abdülkerim: Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2009.
• Zevkliler, Aydın/Aydoğdu, Murat: Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayınları, 3.Baskı, Ankara 2004.
• Zevkliler, Aydın/Özel, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara 2016.
• The European Unıon (Consumer Informatıon, Cancellatıon And Other Rıghts) Regulatıons 2013, Guıdance Note, June 2014, https://dbei.gov.ie/en/Legislation/Legislation-Files/Guidance-Note-on-the-European-Union-Consumer-Information-Cancellation-and-Other-Rights-Regulations-2013.pdf