Robot Tax: A Theoretical Discussion

Yıl 2022, Cilt: 71 Sayı: 2, 779 - 802, 30.06.2022

Burhanettin Onur Kireçtepe

https://doi.org/10.33629/auhfd.971489

Öz

Robots are becoming more advanced day by day and they can perform
more complex tasks. In parallel with the development of robots, the demand
in the labour market for workers also decreasing. Considering that on average
50% of the public revenues of OECD countries are taxes on labour and social
security premiums, the dimensions that technological unemployment can
reach may directly result in a decrease in public revenues. In addition to this
decrease, there may be a rise in public expenditures drastically because of
unemployment payments and re-educating these people for new jobs. There is
also the possibility that technological unemployment can create serious
misery. To reduce or eliminate the impact of this misery, it is recommended
that everyone is guaranteed a basic income. This practice will not only reduce
poverty but also increase public expenditures.
As a result of that, there is a proposition of taxing robots and robotization,
which can be considered as the direct cause of technological unemployment.
In this way, a tool that can stop the decrease in public revenues and finance
the increasing public expenditures will be obtained.
Due to technological developments and their effects, robot tax has become
a concept widely discussed. In this study, first, the concepts of robot and
electronic person will be briefly explained, followed by the examination of the
fiscal and extra-fiscal purpose of robot tax. Then, the robot tax will be evaluated
in terms of various tax types, and finally, the situation of the robot in the face of
non-tax public revenues will be tried to be explained. With the study, it was tried
to contribute to the discussions on the subject with a holistic perspective.

Anahtar Kelimeler

Robots, Robot Tax, Purpose of Robot Tax, Electronic Personality.

ROBOT VERGİSİ: TEORİK BİR TARTIŞMA

Öz

Robotlar gün geçtikçe daha gelişmiş bir hale gelmekte ve daha kompleks görevleri icra edebilmektedirler. Robotların gelişimine paralel olarak, emek üzerinden gelir elde eden işçilere yönelik emek piyasasındaki talep de azalmaktadır. OECD ülkelerinin kamu gelirlerinin ortalama olarak %50’sinin emek üzerinden alınan vergiler ve sosyal güvenlik primleri olduğu göz önüne alındığında, teknolojik işsizliğin ulaşabileceği boyutlar doğrudan doğruya kamu gelirlerinin azalması sonucunu doğurabilecektir. Bu azalmaya ek olarak, teknolojik işsizlik ile birlikte işsiz kalanlara yönelik olarak yapılacak işsizlik maaşı ödemeleri ve yeniden meslek edindirmeye yönelik yapılacak harcamalar da kamu harcamalarında olağanüstü bir artışın olmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Teknolojik işsizliğin ciddi boyutta sefalet yaratabilme ihtimali de vardır. Bu sefaletin etkisini azaltmak veya ortadan kaldırmak için ise herkese temel gelir garanti edilmesi önerilmektedir. Bu uygulamanın sefaleti azaltabilecek bir etkisinin yanı sıra kamu harcamalarını da arttırıcı bir etkisi de olacaktır.
Bütün bunların bir neticesi, teknolojik işsizliğin doğrudan sebebi olarak değerlendirilebilecek robotlaşmanın ve robotların vergilendirilmesi önerilmesidir. Bu sayede kamu gelirlerindeki azalışı durdurabilecek ve artacak kamu harcamalarının finansmanını sağlayabilecek bir araç elde edilmiş olacaktır.
Teknolojik gelişmeler ve bunların etkilerinden dolayı robot vergisi kavram olarak tartışılır hale gelmiştir. Bu çalışmada öncelikle kısaca robot ve elektronik kişi kavramları açıklanacaktır, bunları robot vergisinin fiskal ve ekstra-fiskal amacının irdelenmesi takip edecektir. Ardından robot vergisinin çeşitli vergi türleri açısından değerlendirilmesine çalışılacak ve son olarak vergi dışı kamu gelirleri karşısında robotun durumu da açıklanmaya çalışılacaktır. Çalışma ile konuya yönelik tartışmalara bütünsel bir bakış açısı ile katkı sağlanmaya gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Robot, Robot Vergisi, Elektronik Kişi, Robot Vergisinin Amacı.

Kaynakça

• AB Parlamentosu, “Report with Recommendations to the Commission on Civil Law Rules on Robotics”, n. 6. para. 8.
• Abbott R., Bogenschneider B., “Should Robots Pay Taxes? Tax Policy in the Age of Automation”, 2018, Harward Law & Policy Review, V. 12, s.145-175.
• Akdoğan A., Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, 2014.
• Baggaley J., “The Luddite Revolt Continues”, 2010, Distance Education, C.31 S.3, s. 337-343.
• C. Scott J. C., Tahıla Karşı, çev. Pilgir A. E., 2. Baskı, Koç Üniversitesi Yayınları, 2020.
• Ela M., “Teknolojik İşsizlik Problemine Mali Çözüm: Robot Vergisi ve Türkiye’deki Potansiyeli” 2019, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, C. 12, S. 3, s. 885-905.
• Fraser P., Dört Gelecek, çev. Pilgir A. E., 3. Baskı, Koç Üniversitesi Yayınları, 2020.
• Gedik G., “Robotlara Karşı Gerçek Kişilerin Korunması Açısından Robot Vergisinin Önerisi”, 2020, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 26, S.1, s.24-48.
• Graetz G., Michaels G., “Robots at Work”, 2018, The Review of Economics and Statistics, V. C, N. 5, s. 753-768. IFR, Industrial Robots, https://ifr.org/industrial-robots, s.e. 10.06.2021.
• Karabulut A., “Sosyal Güvenlik Hakkı ve 1982 Anayasası’na Yansımaları” 2016, İş ve Hayat, s. 187-208.
• Kurt D., Bozoklu Ü., “Robot Ekonomisinin Yükselişi”, 2019, Sosyal Bilimler Metinleri, S. 1, s. 25-47.
• Mazur O., “Taxing the Robots”, 2019, Pepperdine Law Review, V. 46, I. 2, s. 277-329.
• Oberson X., “Taxing Robots? From the Emergence of an Electronic Ability to Pay to a Tax on Robot for the Use of Robots”, 2017, World Tax Journal, V. 9, N. 2, s. 247-261.
• Smith J. M. H., Roma’dan Sonra Avrupa, çev. Fethi A., 1. Baskı, Alfa Tarih, 2015.
• Şenyüz D., Yüce M., Gerçek A., Türk Vergi Sistemi, 15. Baskı, Ekin, 2018.
• Taşdemir Ö., Özbay Ü. V., Kireçtepe B. O., “Robotların Hukuki ve Cezai Sorumluluğu Üzerine Bir Deneme”, 2020, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 69, S. 2, s. 793-833.
• Wiesner-Hanks M. E., Erken Modern Dönemde Avrupa 1450-1789, çev. Çalışkan H., 7. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021.
• Wolf E. R., Avrupa ve Tarihsiz Halklar, çev. Çalışkan H., 1. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.