Fransız Boşanma Hukuku Revizyonunun Getirdikleri: Türk Boşanma Hukukunda Olası Bir Revizyon İçin Değerlendirmeler

Yıl 2022, Cilt: 71 Sayı: 4, 1431 - 1458, 19.12.2022

Pınar Altınok Ormancı

https://doi.org/10.33629/auhfd.1198815

Öz

Avrupa’da birçok ülkenin kusura dayalı boşanma sistemini terk etmesi veya istisnai hale getirmesi boşanma sürecinin bir savaşa dönüşmesinin önüne geçmekte ve boşanma sonrasında tarafların, çocukların bakım ve eğitimi için gerekli olduğu ölçüde ilişkilerini sürdürmelerine imkân vermektedir. Boşanma sonrası birlikte velayetin sürdürülmesi de daha fazla mümkün hale gelmektedir. Buna karşılık, Türk hukukunda hâlâ boşanma sebepleri ve sonuçları bakımından kusur önemli bir rol oynamaktadır. Türk hukukunda varlığını korumaya devam eden özel boşanma sebeplerinin çoğu kusura dayalı olup, genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında da kusur büyük bir önemi haizdir. Aynı şekilde boşanmanın mali sonuçları bakımından tarafların kusurunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Fransız boşanma hukukunda ise son yıllarda gerçekleşen değişikliklerle boşanmada taraf iradeleri önem kazanmış, şartların sağlandığı hallerde hâkim kararı olmaksızın boşanmaya imkân tanınmıştır. Ayrıca kusura dayalı boşanma tamamen ortadan kaldırılmamakla beraber sonuçları istisnai hale getirilmiş ve böylece kusura dayalı boşanmaların önemli ölçüde azalması sağlanmıştır. Bu çalışmada öncelikle Fransız boşanma hukukundaki revizyonun getirdiği yenilikler ele alınacak; daha sonra bu yeniliklerin Türk hukuk sistemi bakımından uygunluğu değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

boşanma, kusur, tazminat, nafaka, birlikte velayet

Kaynakça

• Altınok Ormancı, Pınar. “Türkiye’de Yoksulluk Nafakasına İlişkin Güncel Gelişmeler ve Nafakanın Süreye Bağlanması Meselesi – İsviçre Hukukuyla Karşılaştırmalı Bir İnceleme.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, no. 162, (Eylül-Ekim 2022): 183-203.
• Apaydın, Eylem. “Ortak Hayata Son Verilmesi Sonrası Ortak Velayet Hususunda Yasal Düzenleme Gereği.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no. 1 (2018): 445-475.
• Bénabent, Alain. Droit de la famille. Paris: LGDJ, 2020.
• Birinci Uzun, Tuba. “Türk Medenî Kanunu’na Göre Velâyetin Kullanılması ve Çocuğun Yüksek (Üstün) Yararı İlkesi Doğrultusunda Boşanmada ve Evlilik Dışı İlişkide Birlikte Velâyet Modeli.” Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6, no. 1 (2016): 135-166.
• Bölükbaşı, Özge. Birlikte Velayet ve Birlikte Velayet Kararlarının Tenfizi. Ankara: Yetkin, 2021.
• Breitschmid, Peter. Art. 296 Code Civil, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3e édition, edited by Marc Amstutz, Peter Breitschmid, Andreas Furrer, Daniel Girsberger, Claire Huguenin, Alexandra Jungo, Markus Müller-Chen, Vito Roberto, Anton K. Schnyder, Hans Rudolf Trüeb Zürich: Schulthess, 2016.
• Bruggeman, Maryline. “L'exercice en commun de l'autorité parentale après séparation en France.” Osaka University Law Review 58, (2011): 93-106 (http://hdl.handle.net/11094/4656)
• Burcuoğlu, Haluk. “Boşanmada Kusur ve Yoksulluk Nafakası ile İlgili Gözlemler.” İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 4, no. 2 (Aralık 2018): 1-12.
• Cottier, Michelle. “L'autorité parentale conjointe et la garde alternée en droit suisse.” In Les nouvelles formes de parentalité: Le temps du partage…et l'enfant? Actes du 7e Colloque printanier du Centre interfacultaire en droits de l'enfant (CIDE) de l'Université de Genève et de l'Institut international des droits de l'enfant (IDE), (Sion: Centre interfacultaire en droits de l'enfant, 2017): 31-41.
• Dalloz, Fiches d’Orientation, Prestation Compensatoire, Mars 2021.
• Dural, Mustafa Tufan Öğüz ve Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku. İstanbul: Filiz, 2022.
• Egéa, Vincent. “Le divorce par consentement mutuel sans juge en droit français.” In Separarsi e divorziare senza giudice?, edited by Chiara Besso, Matteo Lupano, 61-77. Ledizioni, 2018.
• Erdem, Mehmet. Aile Hukuku. Ankara: Seçkin, 2018.
• Erlüle, Fulya. İsviçre Medeni Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler Işığında Boşanmada Birlikte Velayet. Ankara: Yetkin, 2019.
• Favier, Yann, Olivier Matocq ve Julie Pierrot-Blondeau. “Chapitre 133 - Divorces autre que par consentement mutuel.” In Dalloz Action Droit de la famille. Paris: Dalloz, 2019. (https://www.dalloz.fr/documentation/hulkStatic/DZ/BROCHES/DAFAMILLE/sharp_COMMUNS/pdf/action_-_famille_-_2019_-_l01-t13-c133_-_chapitre_133.pdf)
• Fuhrmann, Geri S. W. ve Robert A. Zibbell, Evaluation for Child Custody. Oxford: Oxford University Press, 2012.
• Fulchiron, Hugues. “Custody and Separated Families: The example of French Law.” Family Law Quarterly 39, no.2 (2005): 301-313.
• Gençcan, Ömer Uğur. Boşanma, Tazminat ve Nafaka Hukuku. Ankara: Yetkin, 2010.
• Glendon, Mary Ann. “The French Divorce Reform Law of 1976.” The American Journal of Comparative Law 24, no.2 (Spring 1976): 199-228.
• Gülgösteren, Zeynep Ayza. “Boşanma Sonucunda Ortak (Birlikte) Velayet.” Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2, no. 2 (2017): 157-180.
• Güneş, Zeynep Naz. “Almanya ve İsviçre Örnekleriyle Türk Hukukunda Birlikte Velayet.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 150, (Eylül-Ekim 2020): 157-178.
• Hatemi, Hüseyin, Burcu Kalkan Oğuztürk. Aile Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Hatemi, Hüseyin. Aile Hukuku. İstanbul: Oniki Levha, 2021.
• İnce, Nurten. “Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Evlilik Birliğinin Boşanma İle Sona Ermesi Durumunda Birlikte Velâyet.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 9, no. 4 (2018): 189-229.
• Kılıçoğlu, Ahmet. Aile Hukuku. Ankara: Turhan, 2019.
• Koçhisarlıoğlu, Cengiz. Boşanmada Birlikte Velayet ve Yasanın Aşılması. Ankara: Turhan, 2004.
• Kurt, Leyla Müjde. “Boşanma Durumunda Birlikte (Ortak) Velayet.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no. 2 (2018): 157-186.
• Miller, David J. “Joint Custody.” Family Law Quarterly 13, no.3 (1979): 345-395.
• Oktay Özdemir, Saibe. “Türk Hukukunda Boşanma Sisteminde Revizyon İhtiyacı.” Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 35, no. 1, 29-46.
• Ömer Uğur Gençcan. “Ortak Velâyet.” İzmir Barosu Bülten 8 Mart 2017 Özel Sayısı, no. 27 (2017): 24-30.
• Öztan, Bilge. Aile Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 2015.
• Serozan, Rona. “Soybağı Hukuku Üzerine Çeşitlemeler,” In Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan. Ankara: Turhan Kitabevi, 2008.