Hekimin Hukuki Sorumluluğundan Doğan Tazminat Davalarında Görevli Mahkemenin Tüketici Mahkemesi Olması ve Taleplerin Arabuluculuk Çözüm Yolu İle Sonuçlanabilmesi Hakkında Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 2, 1361 - 1411, 07.08.2024

Zeynep Özcan Keriman Nisa Şeker

https://doi.org/10.33629/auhfd.1433321

Öz

Anayasal dayanağı olan ve temel haklarının başında gelen sağlık hakkı, bireyin sağlığının korunmasını, gerektiğinde hukuka uygun şekilde tıbbi müdahalede bulunulmasını sağlar. Malpraktis kavramı; hekimlerin ve hastanelerin kusurlu davranışlar sonucu meydana gelen zararlardan sorumluluğunu içermektedir Hekimlerin veya hastanelerin kusurlu davranışları sonucu meydana gelen zararlardan sorumluluğu malpraktis kapsamında değerlendirilmektedir. Hastanenin kamu veya özel nitelikli olmasına göre sorumluluğun kapsamı değişmektedir. Kamu hastanelerinde çalışan hekimler sebebi ile zarar meydana geldiğinde idareye karşı dava açılmalı ve zararların tazmini istenmelidir. İdare karşılamış olduğu zararları hekime karşı rücu etme hakkına sahiptir. Bağımsız çalışan hekim ve özel hastaneler sebebiyle meydana gelen uyuşmazlıklarda ise ivazlı bir sözleşmesel ilişki yok ise asliye hukuk mahkemeleri ivazlı bir sözleşmesel ilişki var ise tüketici mahkemelerinde hak arama seçenekleri bulunmaktadır. Görev alanı gittikçe genişleyen tüketici mahkemelerinin hasta ile hekim-hastane ilişkilerinden doğan zararlar bakımından da görevli mahkeme olması, hekim ile hasta-hastane arasındaki ilişkinin tüketici hukukuna dayandırılması eleştirilmektedir. Tüketici hukukunda uygulanmaya başlanan arabuluculuk alternatif uyuşmazlık çözüm yolunun sağlık hukuku kapsamında uygulanabilmesi mümkün kılınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Malpraktis, Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Tazminat, Tüketici Mahkemesi, Arabuluculuk

Kaynakça

• Abik, Yıldız. “Doktorun Sorumluluğunda Şans Kaybı: İyileşme Şansının Kaybı.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 54, 3 (2005): 241-287.
• Adıgüzel, Sibel. “Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 19, 5 (2014): 943-995.
• Akartepe, Alpaslan. “Tedavi Sözleşmesinin Hukuki Niteliği.” Sağlık Hukuku Sempozyumu (2007): 13-22.
• Akipek Öcal, Şebnem. “Hasta ile Hekim Arasında Kurulan Sözleşmeler Bakımından Tüketicinin Korunması.” 4. Tüketici Hukuku Kongresi Makale, Bildiri ve Ses Çözümleri: Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları (2015): 284-299.
• Akipek Öcal, Şebnem. “Hastanın Tedaviyi Reddetmesi ve Hekimin Hukuki Sorumluluğu.” III. Ulusal Sağlık Hukuku Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı ve Ötanazi Sempozyumu (Seçkin Yayınları, 2017): 111-124 (Akipek Öcal, Red).
• Akipek Öcal, Şebnem. “Hasta Tüketici Midir?.” İçinde Sağlık ve Tıp Hukukunda Sorumluluk ve İnsan Hakları, Ed. Özge Yücel ve Gürkan Sert, 349-359. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021. (Akipek Öcal, Tüketici).
• Akipek Öcal, Şebnem ve Kara, İlhan. Tüketici Hukuku Dersleri. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Anschlag, Marc. “Krankenhaushaftung –Beweiserleichterungen bei Hygienemängeln.” MedR 27 (2009): 513-516.
• Arıncı, Atilla ve Usta, Sevgi. "Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahalelerde Hekimin Hukuki Sorumlulukları ve Eser Sözleşmesi." TJOPS 25, S.2 (2017): 84-93.
• Arslan, Firdevs. "Hekimin Sorumluluğunun Belirlenmesi Bakımından Hekim İle Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuki Mahiyeti." Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 26 S.1 (2020): 400-422
• Aşçıoğlu, Çetin. Tıbbî Yardım ve El Atmalardan Doğan Sorumluluklar. Ankara: Tekışık Yayınevi, 1993.
• Ayan, Mehmet. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Ankara: Kazancı Yayınevi, 1991.
• Aydoğdu, Murat. “4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Ayıplı Mal veya Hizmetlerde Tüketicinin Korunması.” İzmir Barosu Dergisi 4 (1997): 28-81.
• Aykın, Aykut Cemil. “Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluk Şartları ve Tıbbi Müdahalelerden Kaynaklanan Zararlarda Tıbbi Uygulama Hatası ve Komplikasyon Ayrımı.” Terazi Hukuk Dergisi 11, S. 119 (2016): 56-76.
• Tutumlu, Mehmet Akif. Tüketici Yargılaması Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Turan, Sevda Tuğçe. “Tüketici Hakem Heyetleri.” İstanbul Barosu Dergisi 93, S.1 (2019): 225-252.
• Tüzün, Can. Tüketici Mahkemeleri. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul: 2018.
• Ulukapı, Ömer. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (Tüketici Mahkemeleri).” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof.Dr.Şakir Berki’ye Armağan) 1-2 (1996): 77-101.
• Uygur, Atiye. “Hekimin Kusurunun Değerlendirilmesi.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144 (2019): 355-381.
• Ünal, Mehmet. “Manevi Tazminat ve Bu Tazminat Çeşidinde Kusurun Rolü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 35, S.1 (1978): 397- 437.
• Yardım, İsa. Tüketici Olarak Hasta Hakları, Ankara: Adalet Yayınları, 2016.
• Yıldırım, Ferhat. “Türk Hukuk Sisteminde Alternatif Bir Çözüm Yolu Olarak Arabuluculuk.” International Journal of Social Sciences and Education Research 2, S.3 (2016):748-762.
• Yıldız, Nihal. “Malpraktis Davalarında Maddi ve Manevi Tazminat.” II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri, (2018): 113-124.
• Yördem, Yılmaz. “Hekimin Hatalı Tıbbi Uygulamaya Bağlı Hukuki Sorumluluğu.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 11, S.39 (2019): 129-155.
• Yücel, Özge. “Medeni Hukuk Bakış Açısıyla Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Koşulları.” İçinde Sağlık ve Tıp Hukukunda Sorumluluk ve İnsan Hakları, Ed. Özge Yücel ve Gürkan Sert, 287-328. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021.