İcraî Suçlarda Gönüllü Vazgeçmede Failin Kendi Çabalarıyla Suçun Tamamlanmasını Önlemesi

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 3, 1573 - 1638, 31.10.2024

Meral Balcı

https://doi.org/10.33629/auhfd.1448466

Öz

Gönüllü vazgeçme, teşebbüsten dolayı cezalandırılmama sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Gönüllü vazgeçme sadece suçun icrasının yarıda bırakılmasıyla değil, ayrıca suçun tamamlanmasının önlenmesi şeklinde de gerçekleşebilir. Bu şekilde gerçekleşen gönüllü vazgeçmede ele alınması gereken ve tartışma konusu olan bazı hususlar bulunmaktadır. Özellikle vazgeçmenin uygulanabilirliği açısından suçun tamamlanmasının mümkün olması şartı çerçevesinde, Alman Ceza Hukuku doktrininde geliştirilmiş bir kavram olan başarısız teşebbüsün incelenmesi önem arz etmektedir. Ayrıca suçun tamamlanmasının önlenmesi şeklindeki vazgeçmede failin gönüllü olmasının yanı sıra aktif davranışlara dayanan çabasının varlığı ve bu çabanın kapsamı ön plana çıkmaktadır. Bu noktada çabayla yakın ilişkili kavram olarak gönüllülük şartına ilişkin genel çerçeve de belirlenmelidir. Çalışmada çaba açısından aktif davranış gerekliliği, failin suçun tamamlanmasının önlenmesine kayıtsız kalması durumları üzerinden somutlaştırılmıştır. Bunun yanı sıra failin suçu tamamlamaktan vazgeçmeye karar vermesi ve bunu gerçekleştirmek adına devam eden süreçteki davranışları açısından çabanın belirlenmesi noktasında failin vazgeçme anına kadarki hareketlerinin ortaya çıkardığı zarar veya tehlikenin dikkate alınmasının önemine dikkat çekilmiştir. Söz konusu husus, artık teşebbüsün tespiti açısından önem arz etmeyen tam-eksik teşebbüs ayrımının, gönüllü vazgeçmeye ilişkin değerlendirme bakımından da geri planda kaldığını ortaya koymak bakımından dikkate değerdir.

Anahtar Kelimeler

Gönüllü Vazgeçme, Suçun Tamamlanmasının Önlenmesi, Başarısız Teşebbüs, Çaba, Gönüllülük

Kaynakça

• Akbulut, Berrin. Ceza Hukuku Genel Hükümler. 9. bs. Ankara: Adalet, 2022.
• Akdağ, Hale. “Gönüllü Vazgeçme”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 3, 2 (2013): 91-126.
• Aksoy İpekçioğlu, Pervin. Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs. Ankara: Seçkin, 2009.
• Akyürek, Güçlü. “Gönüllü Vazgeçme Düzenlemesi Gerekli Midir?”. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10, 2 (2014): 183-202.
• Amelung, Knut. “Zur Theorie der Freiwilligkeit eines strafbefreienden Rücktritts vom Versuch” Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft (ZStW) 120, 2 (2008): 205-245.
• Artuk, M.Emin, Ahmet Gökcen, M.Emin Alşahin ve Kerim Çakır. Ceza Hukuku Genel Hükümler. 16. bs. Ankara: Adalet, 2022.
• Aydın, Devrim. “Suça Teşebbüs.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 55, 1 (2006): 85-113.
• Baumann, Jürgen, Ulrich Weber, Wolfgang Mitsch ve Jörg Eisele. Strafrecht Allgemeiner Teil. 12. Aufl. Gieseking-Bielefeld: Verlag Ernst und Werner, 2016.
• Bayraktar, Köksal. “Faal Nedamet.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 33, 3-4 (1967): 120-154.
• Bergmann, Matthias. “Einzelakts- oder Gesamtbetrachtung beim Rücktritt vom Versuch?”, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 100, 2 (1988): 329-358.
• Berz, Ulrich. “Die entsprechende Anwendung von Vorschriften über die tatige Reue am Beispiel der Unternehmensdelikte.” İçinde Beitrage zur Rechtswissenschaft Festschrift für Walter Stree und Johannes Wessels zum 70. Geburtstag. Eds. Wilfried Küper, Jürgen Welp, 331-342. Heidelberg: C.F.Müller, 1993.
• Birtek, Fatih. Ceza Hukuku Genel Hükümler, Temel Bilgiler. 5. bs. Ankara: Adalet, 2017.