Viyana Satım Antlaşması (CISG) Kapsamında Satıcının ve Alıcının Yükümlülükleri, Uygulama Örnekleri ve Türk Borçlar Kanunu ile Karşılaştırılması

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 4, 2925 - 2982, 11.03.2025

Büşra Şahin Aydın

https://doi.org/10.33629/auhfd.1432361

Öz

Bu çalışma, ülkemizin de taraf olduğu, kısaca Viyana Satım Antlaşması (CISG) olarak adlandırılan, Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması kapsamında getirilen satıcının ve alıcının başlıca yükümlülüklerini konu edinmektedir. Her ülkenin farklı hukuki düzenlemeler getirdiği satım ve ticaret hukuku alanları, uluslararası ticarette, ciddi zorluklar ve belirsizlikleri beraberinde getirmiş, uluslarası satım sözleşmeleri bağlamında, yeknesak bir hukuki düzenleme ile hukuki güvenlik ve belirlilik unsurlarını tesis etme ihtiyacı, Viyana Satım Antlaşması’nın oluşumuna ön ayak olmuştur. Antlaşma, yabancılık unsuru barındıran yani farklı hukuk sistemlerine tabi taraflar arasındaki adi veya ticari nitelikteki mal satımlarını hedef alan, dünyada oldukça yaygın bir alanda kabul edilmiş ve uygulanmakta olan uluslararası bir hukuki düzenlemedir. Bu düzenleme kapsamında, taraflara getirilen yükümlülüklerin etraflıca incelenmesi; hasarın intikali, sözleşmeye aykırılık ve ödenmesi gereken faiz gibi aykırılığın hukuki sonuçlarının tespit edilebilmesi açısından oldukça önem arz etmektedir. İşbu çalışma kapsamında, Antlaşma’daki sistematiğe bağlı kalınarak, öncelikli olarak satıcının yükümlülükleri hususu incelenmiş, ardından alıcının yükümlülükleri ve Antlaşma kapsamında alıcıya yüklenen bazı külfetler ele alınmıştır. Söz konusu inceleme yapılırken bu konudaki mahkeme kararları geniş bir yelpazede ele alınarak, taraf yükümlülükleri hususunda ortaya çıkan problemler, teorik boyutun yanı sıra uygulama boyutuyla da farklı bir perspektiften incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Viyana Satım Antlaşması, CISG, satıcının ve alıcının yükümlülükleri, malların ve belgelerin teslimi, semenin ödenmesi

Kaynakça

• Akçura Karaman, Tuba. “Borçlar Kanunu ve Viyana Satım Antlaşması (VSA) Çerçevesinde Satıcının Ayıptan Sorumluluğu ve Alıcının Hakları.” Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1 (2015): 225-258.
• Aral, Fahrettin ve Hasan Ayrancı. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
• Atamer, Yeşim M. Uluslararası Satım Sözleşmelerine İlişkin Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG) Uyarınca Satıcının Yükümlülükleri ve Sözleşmeye Aykırılığın Sonuçları. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2005.
• Ceylan, Özge. “Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler (Viyana) Antlaşması Uyarınca Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları.” Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2016.
• CISG-DK Görüşü No. 11. Alıcının Ödeme Borcu Kapsamında CISG Uyarınca Belgelerden Doğan Sorunlar. Raportör: Profesör Martin Davies, Tulane Üniversitesi Hukuk Fakültesi, New Orleans, ABD: 3 Ağustos 2012.
• Dayıoğlu, Yavuz. CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları ve Özellikle Alıcının Tazminat Talep Etme Hakkı. İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık, 2011.
• Erdem, H. Ercüment. “Satıcının Malları ve Belgeleri Teslim Borcu.” İçinde Milletlerarası Satım Hukuku Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG), Ed. Yeşim M. Atamer, 105-162. İstanbul: XII Levha Yayınları, 2008.
• Erdem, H. Ercüment. “Viyana Satım Anlaşması Uyarınca Teamüllerin Önemi.” Prof. Dr. Cevdet Yavuz Armağanı 1 (2016): 1025-1043.
• Erdem, H. Ercüment. “Viyana Satım Antlaşması’na Genel Bakış ve Maddi Uygulama Alanı.” İçinde Yeni Türk Borçlar Kanunu ve CISG’e göre Satış Sözleşmeleri, Ed. Şükran Şıpka, Ahmet Cemil Yıldırım, 117-156. İstanbul: XII Levha Yayınları, 2012.
• Erdem, H. Ercüment. Milletlerarası Ticaret Hukuku ile İlgili Makaleler. İstanbul: XII Levha Yayınları, 2008.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları 23. Bası, 2018.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 6. Bası 2018.
• Erkan, Kutluhan. CISG Gereğince Alıcının Sözleşmeden Dönmesi. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013.