This article aims to study the pamphlet Taṣnīf’ al ʿUlūm written in Ottoman Turkish by İzmirli İsmail Hakkı (d. 1946), and to provide information on the date the pamphlet was written, its belonging, its individuality, and its content on the basis of its only known copy. In order to ensure unity as well as pointing out the place of the pamphlet in the literature, the article also touches upon the other works of İzmirli such as Falsafa-Ḥikma and Fann al Manāhij, which includes İzmirli’s thoughts on System of Sciences. Besides, his views on the knowledge and disciplines prevalent in his era are introduced within the framework of Taṣnīf al-ʿUlūm. The main problems and topics discussed in the pam-phlet are identified within the philosophy-science context through which İzmirli pro-duced ideas. In this way, the ontological/ metaphysical, epistemological and methodolog-ical approaches of İzmirli to classical and modern science classifications are discussed in the context of the text. This article, in which the science classifications in the modern period are particularly criticized, also presents the criteria by which the author analysed the classifications of the western philosophers and clarifies the criteria by which an acceptable and ideal classification should be made. Thus, the classification model adopt-ed by İzmirli among the existing science schemes has been put forward.
İzmirli İsmail Hakkı Taṣnīf al-ʿUlūm Classification of Disciplines Science Classical Sciences Modern Sciences Islamic Philosophy
İzmirli İsmail Hakkı Taṣnīfu’l-ʿUlūm İlimler Tasnifi Bilim Klasik İlimler Modern İlimler İslam Felsefesi Taṣnīf al-ʿUlūm Classification of Disciplines Science Classical Sciences Modern Sciences Islamic Philosophy
İzmirli İsmail Hakkı Taṣnīfu’l-ʿUlūm İlimler Tasnifi Bilim Klasik İlimler Modern İlimler İslam Felsefesi Taṣnīf al-ʿUlūm Classification of Disciplines Science Classical Sciences Modern Sciences Islamic Philosophy
İzmirli İsmail Hakkı Taṣnīfu’l-ʿUlūm İlimler Tasnifi Bilim Klasik İlimler Modern İlimler İslam Felsefesi Taṣnīf al-ʿUlūm Classification of Disciplines Science Classical Sciences Modern Sciences Islamic Philosophy
Bu makale, İzmirli İsmail Hakkı’nın (ö. 1946) Osmanlı Türkçesinde yazmış olduğu Taṣnīfu’l-ʿUlūm adlı risalesini inceleme konusu yaparak bilinen mevcut tek nüshadan hareketle risalenin yazım tarihi, aidiyeti, müstakil olup olmadığı ve içeriği hakkında bilgiler vermeyi amaçlamaktadır. Risalenin literatürdeki yerine işaret etmenin yanı sıra bütünlüğü sağlaması bakımından İzmirli’nin bilimler sistemine dair mülahazalarının yer aldığı Felsefe-Ḥikmet ve Fenn-i Menāhic gibi diğer çalışmalarına da kısaca değinildi. Daha sonra İzmirli’nin kendi çağında dolaşımda olan bilgiye ve bilim dallarına bakışı Taṣnīfu’l-ʿUlūm çerçevesinde ortaya konuldu. Risalede ele alınan konular ve temel problemler, İzmirli’nin içerisinde düşünce ürettiği felsefe-bilim dizgesi etrafında belirlenmeye çalışıldı. Böylelikle metnin bağlamı etrafında İzmirli’nin klasik ve modern bilim sınıflamalarına ilişkin yürüttüğü ontolojik/metafizik, epistemolojik ve metodolojik yaklaşımlar tartışıldı. Bilhassa modern dönem bilim sınıflamalarının kritik edildiği bu risalede, müellifin hangi kıstaslardan hareketle Batılı filozofların tasniflerini incelediği, makbul ve yetkin bir sınıflamanın hangi ölçütlere dayanarak tedvin edilmesi gerektiği hususuna belirginlik kazandırıldı. Bu noktadan hareketle İzmirli’nin mevcut bilim şemaları arasında hangi tasnif modelini benimsediği ortaya konuldu.
İzmirli İsmail Hakkı Taṣnīfu’l-ʿUlūm İlimler Tasnifi Bilim Klasik İlimler Modern İlimler İslam Felsefesi
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Felsefe, Din Araştırmaları |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |