Corpus Coranicum projesi: Kur’an’ı Geç Antik döneme ait bir metin olarak okumak

Yıl 2012, , 57 - 92, 01.08.2012

Esra Gözeler Michael Marx David Kıltz Yousef Kourıyh Hannelies Koloska Nora K. Schmıd

https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001373

Cited By: 7

Öz

felsefe, matematik ve astronomi konusundaki kitabiyata yönelmiş olduğunu söyleyebiliriz. Tefsir, hadis, fıkıh ve kelam gibi İslami ilimlere ve Arapça edebiyata ilgi ise daha geç döneme rastlamaktadır.2 Rudi Paret oryantalist İslam çalışmalarını 12. yüzyılda Kur’an’ın Latince’ye tercüme edilmesiyle başlatmaktadır.3 14. yüzyılda Hıristiyanlar arasında sadece Ramon Lull (ö.1315 veya 1316) Arapça çalışıp İslamî metinleri incelemiştir.4 16. ve özellikle 17. yüzyılda daha sonraları oryantalist olarak adlandırılacak olan ilim adamları yoğun bir şekilde Arapça çalışmaya başlamışlardır. Avrupa’nın İslam ve Müslümanlara olan ilgisi ve özellikle Protestan reformistlerin Eski Ahit’in anlamını keşfetmek için Kitab-ı Mukaddes’in orijinal dili olan İbraniceye önem vermeleri, bu dille ilişkili olan Aramice, Süryanice ve Arapça gibi diğer Sami dillerini de öğrenme faaliyetlerini hızlandırmıştır.5 Aynı dönemde (16. ve 17. yüzyıllarda) öncü Avrupa üniversitelerinde Arapça kürsüleri kurulmuş ve karşılaştırmalı dinler çalışmaları başlamıştır.6 noktalarından biri 1795 yılında Paris’te tamamen doğu dilleri üzerine çalışma yapan École spéciale des langues orientales vivantes’in kurulmasıdır.7 Bu okulun ikinci müdürü Antoine-Isaac Silvestre de Sacy edilmektedir. Bu dönemde İslam medeniyetinin ve dillerinin öğretilmesi üzerine özel bir müfredat hazırlanmıştır. En önemli gelişmelerden biri de Latince yazılmış Arapça gramer kitabının yerini Silvestre de Sacy tarafından yazılan Grammaire Arabe (1810) isimli Fransızca kitabın almasıdır.8 Silvestre de Sacy Alman oryantalizmiaçısından önemli bir isimdir. Zira 19. yüzyıl itibariyle Alman oryantalistler Silvestre de Sacy’den eğitim almaya

Kaynakça

• Akpınar, Turgut. “Paret, Rudi,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.34, ss.168-169.
• Biblia Hebraica Stuttgartensia. Ed. Karl Elliger & Wilhelm Rudolph. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1990.
• Brown, Peter. The World of Late Antiquity: AD 150-750. Londra: Thames & Hudson, 2006.
• Budge, Ernest A. Wallis (ed.). The History of the Blessed Virgin Mary and The History of the Likeness of Christ which the Jews of Tiberias Made to Mock At: The Syriac Texts Edited wih English Translations. Luzac’s Semitic Text and Translation Series 4-5. Londra: Luzac and Co., 1899.
• Charles, R. H. The Book of Enoch. Oxford: Clarendon Press, 1912.
• Déroche, François. La transmission écrite du Coran dans les débuts de l’Islam: le codex
• Parisino-Petropolitanus. Leiden: Brill, 2009.
• ---------. Le manuscrits du Coran: Catalogue des manuscrits arabes de la Bibliothèque Nationale. Paris: Bibliothèque Nationale, 1983.
• Fayda, Mustafa. “Grimme, Hubert,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.14, s.163.
• Fedeli, Alba. “Early Evidences of Variant Readings in Qur ānic Manuscripts,” Karl-Heinz Ohlig, Gerd-R. Puin (ed.), Die dunklen Anfänge: Neue Forschungen zur Entstehung und frühen Geschichte des Islam(Berlin: Verlag Hans Schiler, 2006) içinde, ss.293- 316.
• Franke, Ute & Joachim Gierlichs (ed.).Roads of Arabia. Berlin: Staatlische Museen zu Berlin, 2011.
• Fudge, Bruce. “Qur ānic Exegesis in Medieval Islam and Modern Orientalism,”Die Welt des Islams 46:2 (2006), ss.115-147.
• Greenfield, Jonas C. “From LH RḤMN to AL-RAḤMĀN: The Source of a Divine Epithet,” Benjamin H. Hary, John L. Hayes & Fred Astren (ed.), Judaism and Islam: Boundaries, Communication and Interaction: Essays in Honor of William M. Brinner (Leiden: Brill, 2000) içinde, ss.381-394.
• Healey, John. “The Kindly and Merciful God: on Some Semitic Divine Epithets,” Manfried Dietrich ve Ingo Kottsieper (ed.), Und Mose schrieb dieses Lied auf: Studien zum Alten Testament und zum alten Orient: Festschrift für Oswald Loretz zur Vollendung seines 70: Lebensjahres mit Beiträgen von Freunden, Schülern und Kollegen(Münster: Ugarit-Verlag, 1998) içinde, ss.349-356.
• Jeffery, Arthur. “Progress in the Study of the Qur ān Text,” The Moslem World 25 (1935), ss.4-16.
• ---------. The Qur ān as Scripture. New York: Books for Libraries, 1980.
• Johansen, Baber. “Şarkiyat Araştırmalarının Siyaset, Paradigma ve Gelişimi: Alman Şarkiyat Cemiyeti (Deutsche Morgenländische Gesellschaft) 1845-1989,” terc. Bilal Aybakan, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 29 (2005/2), ss.221-241.
• Kallek, Cengiz. “Bergsträsser, Gotthelf,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.5, ss.497-498.
• Kiltz, David. “The Relationship between Arabic Allāh and Syriac Allāha,” Der Islam88:1 (2011), ss.33-50.
• Knibb, Michael A. The Ethiopic Book of Enoch: A New Edition in the Light of the Aramaic Dead Sea Fragments. C.1. Text and Apparatus. Oxford: Clarendon Press, 1978.
• Kur’an-ı Kerim Meâli. Haz. Halil Altuntaş, Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2001.
• Lambert, Wilfred G. Babylonian Wisdom Literature. Oxford: Clarendon Press, 1960.
• Lassner, Jacob. Jews, Christians, and the Abode of Islam. Chicago & Londra: The University of Chicago Press, 2012.
• Marchand, Suzanne L.German Orientalism in the Age of Empire. New York: Cambridge University Press, 2009.
• Marx, Michael. “Writing Systems and Languages of Arabia – A Tour,” Ute Franke, Joachim Gierlichs (ed.), Roads of Arabia (Berlin: Staatlische Museen zu Berlin, 2011) içinde, ss.181-193.
• ---------. “Ein Forschungsvorhaben in der Tradition der Wissenschaft des Judentums,” Dirk Hartwig ve diğerleri (ed.), Im vollen Licht der Geschichte: Die Wissenschaft des Judentums und die Anfänge der kritischen Koranforschung (Würzburg: Ergon, 2008) içinde, ss.41-53.
• ---------. “The Koran according to Agfa - Gotthelf Bergsträßers Archiv der Koranhandschriften,” Trajekte 19. Berlin, 2009.
• Meissner, Bruno. Akkadisches Handwörterbuch (AHW). Wiesbaden: Harrassowitz, 1965- 1981.
• Nebes, Norbert. “The Martyrs of Najrān and the end of the Ḥimyar,” Angelika Neuwirth, Nicolai Sinai, Michael Marx (ed.), The Qur’ān in Context: Historical and Literary Investigations into the Qurʾānic Milieu (Leiden: Brill, 2010) içinde, ss.27-59.
• Nehmé, Laila. “A Glimpse of the Development of the Nabataean Script into Arabic Based on Old and New Epigraphic Material,” M. C. A. Mcdonald (ed.), The Development of
• Arabic as a Written Language, Supplement to the Proceedings of the Seminar for Arabian Studies; 40 (Oxford: Archaeopress, 2010) içinde, ss.47-88.
• Neuwirth, Angelika. Studien zur Komposition der mekkanischen Suren. Berlin: De Gruyter, 1981.
• ---------. “Orientalism in Oriental Studies? Qur’anic Studies as a Case in Point,” Journal of Qur’anic Studies 9:2 (2007), ss.115-127.
• ---------. “The Wissenschaft des Judentums and the Beginnings of Critical Qur ān Research,” Dirk Hartwig ve diğerleri (ed.), Im vollen Licht der Geschichte: Die Wissenschaft des Judentums und die Anfänge der kritischen Koranforschung (Würzburg: Ergon, 2008) içinde, ss.11-24.
• ---------. Der Koran als Text der Spätantike. Ein europäischer Zugang. Berlin: Verlag der Weltreligionen, 2010.
• ---------. Der Koran-Band 1: Frühmekkanische Suren. Berlin: Verlag der Weltreligionen, 2011.
• Nöldeke, Theodor ve Friedrich Schwally. Geschichte des Qorāns, Über den Ursprung des Qorāns Leipzig, 1909.
• Paçacı, Mehmet. “De Ki Allah ‘Bir’dir: aḥad/ eḥād: Sami Dini Geleneği Perspektifinden İhlas Sûresi’nin Bir Tefsiri Denemesi,”M. Paçacı, Kur’an ve Ben Ne Kadar Tarihseliz? (Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2000) içinde, ss.155-184.
• Paret, Rudi. The Study of Arabic and Islam at German Universities: German Orientalists Since Theodor Nöldeke. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1968.
• Plato. Plato in Twelve Volumes. Terc. Paul Shorey. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1969.
• Plato. Platonis Opera. Ed. John Burnet. Oxford: Oxford University Press, 1903.
• Puin, Elisabeth. “Ein früher Koranpalimpsest aus Ṣan ā (DAM 01-27.1). Teil III: Ein nicht
• uṯmānischer Koran”, Markus Groß ve Karl-Heinz Ohlig (ed.), Die Entstehung einer
• Weltreligion, c.1,Von der koranischen Bewegung zum Frühislam (Berlin: Schiler,
• ) içinde, ss.233-305.
• Puin, Gerd-R. “Observations on Early Qur’an Manuscripts in Ṣan ā ,” Stephan Wild (ed.), The Qur’an as Text (Leiden, New York, Köln: E.J. Brill, 1996) içinde, ss.107-113.
• Robin, Christian. “Himyar et Israël,” Comptes-rendus des séances de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 148:2 (2004), ss.831-908.
• ---------. “Langues et écritures an Arabie,”Ali İbrahim al-Ghabban ve diğerleri (ed.), Routes d’Arabie, Archéologie et Histoire du Royaume d’Arabie Saoudite (Paris: SMusée du Louvre, 2010) içinde, ss.118-131.
• Sadeghi, Behnam, Mohsen Gouderzi. “Ṣan ā 1 and the Origins of the Qur’ān,”Der Islam 87:1-2 (2012), ss.1-129.
• Sezgin, Fuat (ed.). Bibliographie der Deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde: von den Anfängen bis 1986 3. Frankfurt: Institut für Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften, 1990.
• --------- (ed.). Bibliographie der Deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde: 1987 -1994 und Nachträge 3,22. Frankfurt: Institut für Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften, 2001.
• Sinai, Nicolai. “The Qur’an as Process,” A. Neuwirth, N. Sinai, M. Marx (ed.), The Qur ān in Context: Literary and Historical Investigations into the Qur ānic Milieu (Brill: Leiden, 2010) içinde, ss.417-425.
• Sinai, Nicolai (Nora K. Schmid’in katkılarıyla). “Einleitung in den Kommentar zu den frühmekkanischen Suren,” Chronologisch-literaturwissenschaftlicher Kommentar zum Koran, Teil 1: Die frühmekkanischen Suren, Berlin-Brandenburg Academy of Sciences and Humanities, www.corpuscoranicum.de.
• Stefanidis, Emmanuelle. “The Qur’an Made Linear: A Study of the Geschichte des Qorâns’ Chronological Reordering,” Journal of Qur’anic Studies 10:2 (2008), ss.1-22.
• The Assyrian Dictionary (CAD). Ed. Ignace J. Gelb ve diğerleri. Chicago: The Oriental Institute, 1964
• Yel, Ali Murat. “Flügel, Gustav Leberecht,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.13, ss.165-166.
• Yılmazer, Ziya. “Horovitz, Josef,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, c.18, ss.242-243. www.coranica.de
• www.corpuscoranicum.de/kontexte
• www.corpuscoranicum.de/manuscripta
• www.manuscript-cultures.uni-hamburg.de/mom/2012_01_mom.html