A Model Work for the Adhān: How to Learn to Improve the Adhān Performance

Yıl 2015, Cilt: 56 Sayı: 2, 133 - 148, 01.08.2015

Fatih Koca

https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001437

Öz

As it is the case with all religions, Islam also has a way of calling the faithful the worship, which is called the adhān. Reciting the adhān to invite the believers to the daily prayers performed five times a day has been practiced since the time of the Prophet Muhammad. And the Prophet himself advised and encouraged that the adhān be performed by those who have beautiful and strong voice. Muslims have thus attached much importance to it, thereby giving rise in time to a field of profession. In an effort to recite the adhān in a more effective way, science of music has also been employed by the mu adhdhins, reciters of the adhān, and certain musical maqāms were used to that effect. This article offers some instructions towards improving the performance of the adhān through certain simple maqāms whose musical notes are provided at the end

Anahtar Kelimeler

Adhān, mu adhdhin, adhān models, adhān recitation, musical maqāms

Ezanı Güzel Okumayı Öğrenme Hususunda Basit Bir Çalışma (Kalıp Ezan Çalışması)

Öz

Bütün dinlerin olduğu gibi İslâm’ın da ibadete çağrı konusunda kendine özgü bir uygulaması bulunmaktadır. Bu uygulama, namaz ibadetiyle özdeşleşen ezandır. Ezanın güzel ve gür sesli kimselerce okunması, bizzat Hz. Peygamber tarafından tavsiye ve teşvik edilmiştir. Bu durum İslam tarihi boyunca ezan olgusuna ayrı bir önem atfedilmesini ve müezzinlik adı altında ayrı bir meslek alanının oluşmasını beraberinde getirmiştir. Ezanın daha güzel okunması için musiki ilminden faydalanılmış ve bu yönde sırf ezan için bazı basit makamlar geliştirilmiştir. Bu çalışmada ezanın daha güzel okuma uygulamasının nasıl yapılacağı anlatılmakta ve bu doğrultuda makalenin sonunda bazı basit makam örnekleri sunulmaktadır

Anahtar Kelimeler

Ezan, müezzin, kalıp ezan, mûsikî, müzik makamları

Kaynakça

• Akdoğan, Bayram. Örneklerle Türk Musikisi Formları. Ankara: Bilge Ajans, 2010.
• Altınkuşlar, Ayhan, Ruhi Kalender, Nuri Özcan. İHL için Dini Musiki I. Ankara: Kalem Yayınları, 1996.
• Belviranlı, Ali Kemal. Musiki Rehberi Dini Musiki. Konya: Nedve Yayınları, 1975.
• Can, Halil. Dini Musiki Ders Notları. İstanbul, tsz.
• Çam, Nusret. İslâm’da Sanat Resim ve Mîmârî. Ankara: Elektronik İletişim Ajansı Yayınları, 1994.
• Gardet, Louis. “Sanatlar,” çev. İlhan Kutluer. P. M. Holt, A. K. S. Lambton, B. Lewis (ed.), İslam Tarihi Kültür ve Medeniyeti, 4 c. (İstanbul: Hikmet Yayınları, 1989) içinde, c.4, ss.111-143.
• İbn Hişām. es-Sīratu’n-Nebeviyye. 3 c. Beyrut: Dāru’l-Cīl, 1411.
• Kalender, Ruhi. “Türk Musikisi’nde Kullanılan Makamların Tesirleri,” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (AÜİFD) 29 (1987), ss.361-376.
• Kaplan, Zekai. Dini Musiki Dersleri. İstanbul: MEB Yayınları, 1991.
• Karadeniz, Ekrem. Türk Musikisinin Nazariye ve Esasları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1965.
• Kılıç, Mustafa. “İslam Kültür Tarihinde Mûsikî,” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (AÜİFD) 31 (1989, 40. Yıl Özel Sayısı), ss.399-451.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Müezzin,” Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c.31, ss.491- 495.
• Kılıç, Ünal. Peygamber ve Dört Halife Günlerinde Şehir Yönetimi ve Valilik. Konya: Yediveren Yayınları, 2004.
• Koca, Fatih. “Peygamberimiz Hz. Muhammed’in Müezzinleri,” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (AÜİFD) 52:2 (2011), ss.291-310.
• ---------. “Cami Mûsikîsi’nde Ezân ve Salâlar,” VI. Dini Yayınlar Kongresi: İslam, Sanat ve Estetik (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2014) içinde, ss.511- 518.
• ---------. “İslâm Tarihi ve Medeniyeti’nde Salâlar ve Salavâtlar (Anadolu Örneği),” Yayınlanmamış doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2013.
• Koç, Turan. “Sanat,” Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c.36, ss.90-93.
• Miyasoğlu, Mustafa. Günümüz Türkçesiyle Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Bayburt Belediyesi Kültür Yayınları; Konak Yayınları, 2011.
• Özcan, Nuri. “Ezan,” Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c.12, s.44.
• Öztuna, Yılmaz. Türk Musikisi Ansiklopedik Sözlüğü. Ankara: Orient Yayınları, 2006.
• Sarı, Mehmet Ali. Dini Musiki Ders Notları. İstanbul, tsz.
• Sezgin, Bekir Sıtkı. Dini Musiki Ders Notları. İstanbul, tsz.
• Terzioğlu, Arslan. “Bîmaristân,” Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c.6, s.173.
• Turabi, Ahmet Hakkı. “Farabi’nin Musiki Alanındaki Görüşleri ve Eserleri,” Fehrullah Terkan & Şenol Korkut (ed.), Uluslararası Farabi Sempozyumu Bildirileri (Ankara: Elis Yayınları, 2009) içinde, ss.47-62.
• ---------. Dini Musiki Ders Notları (Cami Musikisi). İstanbul, tsz.
• ---------. Gevrekzâde Hâfız Hasan Efendi ve Mûsikî Risâlesi. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2005.
• Uzel, İlter. Hayatı, Kişiliği ve Cerrahi Aletleri ile Sabuncuoğlu. Ankara: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, 2014.
• Uzun, Mustafa. “Ezân,” Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), c.12, s.43.