Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışının Türkiye’deki Yönetsel Uygulamaları: İstanbul Zincir Otelleri Üzerine bir Araştırma

Yıl 2019, , 106 - 132, 01.05.2019

Ayşın Paşamehmetoğlu , Mustafa Mehmet Gökoğlu

https://doi.org/10.25294/auiibfd.559387

Cited By: 1

Öz

Kurumsal sosyal sorumluluk anlayışının evrensel
özellikleri küreselleşmenin bir sonucu olarak farklı ülkelerde
benimsenmektedir. Bu anlayış benimsendiği farklı bağlamlardaki yönetsel uygulamaları
doğrudan etkilemektedir. Ülkelerin ekonomi, sağlık, güvenlik ve ekolojik denge
ile ilgili karşılaştıkları sorunları çözmede yetersiz kalmaları, hem KSS
anlayışının yayılımı için uygun bir zemin oluşturmakta, hem de yönetsel
uygulamaların evrensel değerlerle yeniden biçimlenmesini sağlamaktadır. İşletmelerin
toplum düzeyinde karşılaşılan sorunlara verdikleri tepki genellikle KSS
anlayışının evrensel özelliklerini yansıtmaktadır. Buna rağmen,yönetsel uygulamalardüzeyinde
KSS anlayışının çeşitli boyutları, bu boyutlara bağlı olarak farklı uygulamaları
ortaya çıkarabilmektedir. Çalışmanın amacı KSS boyutlarının Türkiye’deki
otelcilik sektöründe nasıl bir çeşitlilik sergilediğini gösterip, Türkiye’ye
özgü KSS anlayışını ortaya koymaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemleri
ve içerik analizi tekniği kullanılarak söz konusu farklılık İstanbul bölgesinde
faaliyetlerini sürdüren otellerin KSS uygulamaları üzerinden incelenmektedir. KSS
anlayışına yön veren evrensel değerler açısından İstanbul bölgesindeki
otellerin KSS anlayışının farklı boyutları bulgulanmıştır. Bu bakımdan
araştırma kapsamında incelenen otellerin sosyal sorumluluk faaliyetlerine yön
veren yönetsel uygulamaların, KSS anlayışının toplumun sosyal taleplerine dönük
sosyal sorumluluğu içeren küresel boyutunu görece daha fazla yansıttığı
gözlemlenmiştir. Bulgular, içsel ve dışsal boyutların ise küresel boyuta oranla
daha sınırlı bir şekilde benimsendiğini ortaya çıkarmaktadır. Bu bakımdan
ilgili yazına kurumsal sosyal sorumluğun Türkiye’desöz konusu kavramsal
sınıflandırma temelinde incelenmesi yönüyle katkı sağlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Kurumsal sosyal sorumluluk, yönetsel uygulamalar, İstanbul otelleri

Corporate Social Responsibility Perspective and Managerial Practices in Turkey: A Research on İstanbul Chain Hotels

Öz

As a result of
globalization, corporate social responsibility perspective has been embraced by
various countries. This perspective directly affects managerial practices in
different countries. Economic, health, security and ecological system issues
create a suitable environment for the host countries which lack certain aspects
of dealing with the related problems. This also creates a perspective where
managerial practices are redesigned in light of universal standards of CSR.
From this standpoint, organizational response to social responsibility problems
is generally driven by the universal standards of corporate social
responsibility. Nevertheless, specific dimensions of CSR may dominate managerial
practices paving the way for different kinds of practices in different
countries. In this article, we investigate the CSR perspective of the hotels
located in İstanbul area and explore related dimensions of CSR activities using
quantitative research methods and content analysis technique. The results of
the study indicate that hotels in İstanbul are more likely to use global
dimension of CSR perspective and less likely to use internal and external
dimensions when engaging with the managerial practices. Thus, contribution to
related literature is achieved through the evaluation of conceptual
classification of CSR in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Corporate social responsibility, managerial practices, İstanbul hotels

Kaynakça

• Alakavuklar, O. N. , Kılıçaslan, S., Öztürk. E. B. 2009. Türkiye'de Hayırseverlikten Kurumsal Sosyal Sorumluluğa Geçiş: Bir Kurumsal Değişim Öyküsü, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 103-143.
• Ararat, M. 2008. A development perspective for ‘‘corporate social responsibility" case of Turkey. Corporate Governance, 8(3), 271-285.
• Ararat, M., Göcenoğlu, C. 2006. Drivers for Sustainable Corporate Responsibility: Case of Turkey. CSR Association, Turkey.
• Ararat, M. 2005. Social Responsibility in a State-dependent Business System. A. Habich, J. Jonker, M. Wegner, R. Schmidpeter (Der.), Corporate Social Responsibility Across Europe: 247-259. Berlin: Springer.
• Argüden, Yılmaz. 2002. Kurumsal Sosyal Sorumluluk, ARGE Danışmanlık Yayınları, 3. Baskı: İstanbul.
• Arzova, S. B. 2009. Turkey: CSR in Practice. Idowu, S. O., Filho, W. L. (Der.) Global Practices of Corporate Social Responsibility, 373-393. Springer: Berlin.
• Baughn, C. C., Bodie, N. L., Mclntosh, J. C. 2007. Corporate social and environmental responsibility in Asian countries and other geographical regions,Corporate Social and Responsibility and Environmental Management, 14 (4), 189-205.
• Bayrak, S. 2001. İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk, Beta Yayınları: İstanbul.
• Benavides-Velascoa, C. A., Quintana-García, C. Marchante-Lara, M. 2014. Total quality management, corporate social responsibility and performance in the hotel industry. International Journal of Hospitality Management, 41: 77-87.
• Bikmen, F. 2003. Türkiye'de Kurumsal Filantropi. Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı, www.tusev.org.tr/tr/sosyal-yatirim/degisim-icin-bagis-projesi/yayin-turkiyede-kurumsal-filantropi, Erişim Tarihi: 14.08.2017
• Capelle-Blancard, G., Petit, A. (2017). The weighting of CSR dimensions: one size does not fit all. Business and Society SAGE, 56(6): 919-943.
• Carroll, A. B. 1979. A three-dimensional conceptual model of corporate social performance,Academy of Management Review, 4(4): 497-505.
• Carroll, A. B. 1991. The pyramid of corporate social responsibility: Toward the moral management of organizational stakeholders. Business Horizon, 34(4): 39-48.
• Carroll, A. B. 1999. Corporate social responsibility: Evolution of a definitional construct. Business Society, 38(3): 268-294.
• Dahlsrud, A. 2008. How corporate social responsibility is defined: An analysis of 37 definitions. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 15(1): 1-13.
• Doğan Y., Varinli, I. 2010. Social Responsiblity Concept and Institutional Image Relation in Managements: a Research Intended for Bank Clients.Journal of Economic and Social Research, 6 (2): 1-26.
• Dragu, I. M., Tiron-Tudor, A. 2014. Integrating Best Reporting Practices for Enhancing Corporate Social Responsibility.Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. (Der.), Corporate Social Responsibility in the Global Business World, 27-49. Springer: Berlin.
• Eğri, C. P., Ralston, D. A. 2008. Corporate responsibility: A review of international management research from 1998 to 2007. Journal of International Management, 14(4): 319-339.
• Ekmekçi, A. K. 2014. An Examination of the Relationship Between Companies’ Corporate Social Responsibility (CSR) Activities and Consumers’ Purchase Behavior. Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. (Der.), Corporate Social Responsibility in the Global Business World, 49-77. Springer: Berlin.
• Eren-Erdoğmuş, İ., Çobanoğlu, E., Öğüt, B. 2014. Success in Philanthropic Corporate Social Responsibility: The Case of Turkey. Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. (Der.), Corporate Social Responsibility in the Global Business World, 271-289. Springer: Berlin.
• Ersöz, H. Y. 2007. Türkiye’de KSS Anlayışının Gelişiminde Meslek ve Sivil Toplum Kuruluşları, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Ertuna, B., Tükel, A. 2010. Traditional versus international influences: CSR disclosures in Turkey. European Journal of International Management, 4(3): 273-289.
• Flick, U. 2007. Designing Qualitative Research. London: Sage.
• Ertuna, B. ve Tükel, A. 2009. CSR Practices in Turkey: in Between Traditional and Global. Journal of Management Research, 9 (2): 145-172.
• Grosbois, D. 2012. Corporate social responsibility reporting by the global hotel industry: Commitment, initiatives and performance. International Journal of Hospitality Management, 31(3): 896-905.
• Gürbüz, A. O., Karahan Gökmen, M. Aybars, A. 2014. Do Institutional Investors Prefer to Invest in Socially Responsible Companies? An Empirical Analysis in Turkey. Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. (Der.), Corporate Social Responsibility in the Global Business World, 27-49. Springer: Berlin.
• Hemat, H., Yüksel, Ü. 2014. A Critical Review of Corporate Social Responsibility Practices from a Marketing Perspective: Is Cause-Related Marketing really a ‘Win–Win–Win’ Situation? Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. (Der.), Corporate Social Responsibility in the Global Business World, 3-27. Springer: Berlin.
• Holcomb, J. L., Upchurch, R. S., Okumus, F. 2007. Corporate social responsibility: what are top hotel companies reporting? International Journal of Contemporary Hospitality Management, 19: 461-475.
• Idowu, S. O., Filho, W. L. 2009. Global Practices of Corporate Social Responsibility.Springer: Berlin.
• Inoue, Y., Lee, S. 2011. Effects of Different Dimensions of Corporate Social Responsibility on Corporate Financial Performance in Tourism-Related Industries. Tourism Management, 32: 790-804.
• Kang, K. H., Stein, L., Heo, C. Y., Lee, S. 2012. Consumers’ willingness to pay for green initiatives of the hotel industry, International Journal of Hospitality Management, 31: 564-572.
• Kapardis, M., Neophytidou, C. 2014. CSR Reporting in the Hotel Industry. Proceedings of the 4th International Conference on Tourism and Hospitality Management, Athens: 145–157.
• Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği, 2008. Türkiye’de KSS Değerlendirme Raporu. UNDP: Ankara
• Kvale, S. 2007. Doing Interviews. London: Sage.
• Matten, D. ve Moon, J. 2008. Implicit and explicit CSR: A conceptual framework for a comparative understanding of corporate social responsibility. Academy of Management Review, 33(2): 404-424.
• Moir, L. 2001. What do we mean by corporate social responsibility? Corporate Governance, 1(2), 16-22.
• Neuman, W. L. 2006. Social Research Methods Sixth Edition. Boston: Pearson.
• Neuendorf, K. A. 2002. The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özbek, N. 2006. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Politikalar. İstanbul: Emeklilik Gözetim Merkezi Yayınları.
• Pringle, H., Thampson, M. 2000. Marka Ruhu: Sosyal Sorumluluk Kampanyaları İle Marka Yaratmak, Çev. Yelce Z., Feyyat C., Scala: İstanbul.
• Schwartz, M. S. 2011. Corporate Social Responsiblity: An Ethical Approach. Broadview Press: UK
• Silberhorn, D., Warren, R. C. 2007. Defining corporate social responsibility: A view from big companies in Germany and the UK. European Business Review, 19(5), 352-372
• Story, J., Neves, P. 2015. When Corporate Social Responsibility Increases Performance: Exploring the Role of Intrinsic and Extrinsic CSR Attribution. Business Ethics: A European Review, 24(2): 111–124.
• Şenocak, 2009. Sosyal güvenlik sistemini oluşturan bileşenlerin tarihi süreç ışığında değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56: 409-468.
• The European Commission, 2001. Green Paper: Promoting A European Framework for Corporate Social Responsibility. Commision of the European Communities: Brussels.
• The World Bank. 2005. Opportunities and options for governments to promote corporate social responsibility in Europe and central Asia. The Development Communication Division: USA.
• Topal, R. Ş., Gürdağ, H. 2009. Turkey: Civil Society Practices. Idowu, S. O., Filho, W. L. (Der.) Global Practices of Corporate Social Responsibility, 343-373. Springer: Berlin.
• Torugsa, N.A., O'Donohue, W., Hecker, R. 2013. Proactive CSR: An empirical analysis of the role of its economic, social and environmental dimensions on the association between capabilities and performance. Journal of Business Ethics, 115 (2), 383-402.
• Tunçomağ, K. 1990. Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Sigortalar. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Vilanova, M., Lozano, J. M., Arenas, D. 2009. Exploring the Nature of the Relationship Between CSR and Competitiveness. Journal of Business Ethics, 87(1), 57-69.
• Visser, W., Magureanu, I., Yadav, K. 2015. The CSR International Research Compendium: Summaries of the Best Reseaarch from 2009 to 2014, Volume 3. Kaleidoscop Futures: London.
• Vogel, D. 2006. Market for Virtue: The Potential and Limits of Corporate Social Responsibility. Brookings Institution Press: Washington, DC.
• Wang, H., Tong, L., Takeuchi, R., George, G. 2016. Corporate Social Responsibility: An Overview and New Research Directions: Thematic Issue on Corporate Social Responsibility. Academy of Management Journal, 59(2): 534-544.
• Werther, W. B., Chandler, D. 2006. Strategic Corporate Social Responsibility: Stakeholders In A Global Environment, Sage: UK
• Whitley, R. 1994. Dominant Forms of Economic Organization in Market Economies. Organization Studies, 15: 153-182
• Wood, D. J. 1991. Corporate Social Performance Revisited. Academy of Management Review, 16(4): 691-718.
• Yamak, S. 2007. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Gelişimi. İstanbul : Beta
• Yamak, S. 2009. Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Yerel Farklılıklar, Küresel Ayrılıklar. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 9(2): 95-101
• Yıldız, A., Özerim, G. 2014. Corporate Social Responsibility in European Context. Türker,D., Toker, H., Altuntaş, C. (Der.) Contemporary Issues in Corporate Social Responsibility, 43-55. Lexington: USA.
• Yüksel Mermod, A., Idowu, S. O. 2014. Corporate Social Responsibility in the Global Business World. Springer: Berlin.