Neoliberal Effects of Changes in Social Assistances: An Example of Termination of the Generating Project Supports

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 1, 1 - 16, 07.05.2021

Mustafa Koçancı

https://doi.org/10.25294/auiibfd.769471

Öz

This study examined the practices of the Income Generating Projects, supported by the Social Aid and Solidarity Promotion Fund between 2003 and 2015, and the reasons why these practices have been terminated. Although the Income-Generating Project Supports provided those living in poverty conditions with the opportunity to generate a sustainable income, these practices have been terminated/restricted within the scope of direct resource transfers of the SASPF, which were not included in the findings and recommendations of an impact analysis performed in 2014. The study evaluated the results of the impact analysis studies, conducted by various research institutions on behalf of the relevant Fund, together with the data obtained from 37 semi-structured interviews carried out between 2016 and 2018 with the Social Aid and Solidarity Promotion Fund's Managers and Social Aid Inspectors. The study revealed that there were a number of important problems in the content of the Income-Generating Project Supports and that these problems caused various grievances both for the social aid system and the beneficiaries of the social aid system, but the SASPF attempted to transform its approach to social aids into a social aid system with no employment target due to neo-liberal policies instead of eliminating these problems.

Anahtar Kelimeler

Income Generating Project Supports, Social Assistance, Social Policy, Transformation of Social Assistance, Neo Liberalism

Sosyal Yardımların Değişiminde Neo Liberal Etki: Gelir Getirici Proje Desteklerinin Sonlandırılması Örneği

Öz

Bu çalışmanın konusu 2003- 2015 yılları arasında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu (SYDTF) kaynaklarıyla desteklenen Gelir Getirici Proje uygulamaları ve bu uygulamaların neden sonlandırıldığının incelenmesidir. Gelir Getirici Proje Destekleri özellikle yoksulluk göstergeleri içerisinde yaşayan kesimlere sürdürülebilir bir gelir elde etme şansı vermektedir. Buna göre araştırmanın amacı, mikrokredi gibi ‘girişimcilik’ söylemlerinin yoksullar için giderek yaygınlaştığı Türkiye’de, sosyal yardım sisteminin önemli bir ayağı olan Gelir Getirici Proje Desteklerinin kısıtlanmasının ve yönetsel yapının kabul ettiği neo liberal paradigma dönüşümünü tartışmaktır. Araştırmada, çeşitli araştırma kurumları tarafından, SYDTF adına yapılan etki analizi çalışmalarının sonuçları ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıf Müdürleri ve Sosyal Yardım İnceleme Görevlileriyle 2016- 2018 yılları arasında gerçekleştirilen 37 yarı yapılandırılmış görüşmeden elde edilmiş veriler değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Gelir Getirici Proje Desteklerinin içeriğinde bir takım önemli sorunların olduğu, bu sorunların hem sosyal yardım sistemi hem de sosyal yardım yararlanıcıları açısından çeşitli mağduriyetleri barındırdığı ortaya konmaktadır. Bu sorunların giderilemeyecek sorunlar olmadığı; buna karşın benimsenen neo liberal politikalara bağlı olarak, istihdam ve sürdürülebilir gelir desteği sağlama hedefi olmayan bir sosyal yardım sistemine geçilmeye çalışıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Gelir Getirici Proje Destekleri, Sosyal Yardım, Sosyal Politika, Sosyal Yardımların Dönüşümü, Neo Liberalizm

Kaynakça

• Adaman, F., Akbulut, B., Yakut Çakar, B., Yenal Z. (2014). Gelir Getirici Projelerin Değerlendirilmesi Araştırması Final Raporu, Boğaziçi Üniversitesi ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, y.y., yay.y.
• Aslan, N., (2014). “Sosyal Yardımlar ve İstihdam İlişkisinin İncelenmesi: Sivas İlinde Bir Alan Araştıması”. EUL Journal of Social Sciences. Cilt 5, Sayı 1, 16- 31.
• ASPB [Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı], (2015). 2015 Yılı Bakanlık İdare Faaliyet Raporu, http://www.aile.gov.tr/data/56d469a8369dc56f90d98bbd/2015%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Bakanl%C4%B1k%20%C4%B0dare%20Faaliyet%20Raporu.pdfSon Erişim Tarihi: 16.05.2019
• ASPB [Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı], (2016) 2016 Yılı Bakanlık İdare Faaliyet Raporu, http://www.aile.gov.tr/data/56d469a8369dc56f90d98bbd/2015%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Bakanl%C4%B1k%20%C4%B0dare%20Faaliyet%20Raporu.pdfSon Erişim Tarihi: 16.05.2019
• Başbakanlık [Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü], (2007). Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünün Sosyal Yardım ve Proje Destek Faaliyetlerinin Etki Analizi Araştırma Raporu, Ankara: İsmat Matbaacılık
• Buğra, A., (2016). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İstanbul: İletişim Yayınları
• Creswell, J. W., (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitapevi
• European Commıssıon, (2014). Employment Policy Beyond The Crisis Social Europe Guide, Erişim Adresi: http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=12637&langId=en Son Erişim Tarihi: 09.11.2018
• Esping, Andersen G., (2015). “Toplumsal Riskler ve Refah Devletleri”, Sosyal Politika Yazıları içinde (der) A. Buğra ve Ç. Keyder. İstanbul: İletişim Yayınları
• Fırat, S., (2011). “Yoksulluğun Azaltılmasında Yerel Yönetim Sosyal Yardım Projelerinin Önemi” Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu Deneyimler ve Yeni Fikirler Bildiriler Kitabı, 13- 15 Ekim 2010. Ankara: SYDGM Yayınları
• Güneş, M., (2012). “Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardımların Bir Kamu Yönetimi Politikası Olarak Sürdürülebilirliği”. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/288948 Erişim Tarihi: 13.01.2020.
• Koçancı, M., (2018). “Upon the Success of Entrepreneurship Support for Combatting Poverty”. Strategic Researches II: From Local To Global Working life and Social Policy içinde. London: IJOPEC Publication
• Örnek, İ., (2011). “Türkiye’de Yoksulluğun Azaltılmasında Kırsal Kalkınma Stratejilerinin Etkinliği”. Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu Deneyimler ve Yeni Fikirler Bildiriler Kitabı, 13- 15 Ekim 2010. Ankara: SYDGM Yayınları
• Sallan Gül, S., (2006). Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa Yeni Liberalizm ve Muhafazakarlık Kıskacında Refah Devleti. Ankara: Ebabil Yayınları
• SYDGM Proje Koordinasyon Birimi, (2004). “Sosyal Riski Azaltma Projesi Proje Uygulamaları İzleme ve Değerlendirme Raporu I”, Ankara: Basım Evi Yok.
• Şener, Ü. (2010). “Yoksullukla Mücadelede Sosyal Güvenlik, Sosyal Yardım Mekanizmaları ve İş Gücü Politikaları, TEPAV Politika Notu. Erişim Adresi: https://www.tepav.org.tr/upload/files/1271313906r3055.Yoksullukla_Mucadelede_Sosyal_Guvenlik.pdf. Erişim Tarihi 13.01.2020.
• Şenses, F, (2003). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk, İstanbul: Öteki Yayınları
• Yıldız, F. F., Yıldız Tuncay, B. ve Karagöz, Z., (2014). “Gelir Getirici Proje Desteklerinin Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Analizi”. 2. Kadın Araştırmaları Sempozyumu”, Osmangazi Üniversitesi, ESKAM (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kadın Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi), 4 Mayıs 2014. Eskişehir: s: 32- 46
• Zabcı, Çulha, F. (Tarih Yok). “Sosyal Riski Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı?” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 56, Sayı: 1, Sayfa: 215- 239.
• Zülfikar, B. Ş., Karaçay H. ve Kardam F., (2011). “Gelir Getirici Projelerin Yoksullukla Mücadelede Etkisi: Ankara Örneği” Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu Deneyimler ve Yeni Fikirler Bildiriler Kitabı, 13- 15 Ekim 2010. Ankara: SYDGM Yayınları.