Dağ Tırmanışı Etkinliğinin Akış Deneyimi Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 1 - 22, 29.03.2022

Merve Metin Ebru Düşmezkalender

https://doi.org/10.18037/ausbd.1095090

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, dağ tırmanışı etkinliğine katılan bireylerin etkinliğe ilişkin deneyimlerinin, akış deneyimi bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel bir tasarımla hazırlanan araştırmada, dağ tırmanışı etkinliğine katılan ve maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle belirlenen 18 kişiyle derinlemesine görüşme yapılmıştır. Araştırmada olgu bilim deseni kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi için Creswell’e ait çözümleme süreci temel alınmıştır. Araştırma sonucunda, dağ tırmanışı etkinliklerinde bireylerin akış durumunu yaşadıkları belirlenmiştir. Yaşanılan deneyimlerin akış deneyiminin daha çok zorluk ve beceri dengesi, ototelik deneyim, anında geri bildirim, kontrol hissi, öz bilinç kaybı, yoğunlaşma ve açık hedefler boyutlarında gerçekleştiği ifade edilebilir. Öte yandan araştırma sonuçları, katılımcıların etkinlik sırasında mücadele verdikleri ve zorluklarla başa çıkabilecek düzeyde kendilerini yeterli hissetmeleriyle birlikte akış deneyimine bağlı optimal performans yaşadıklarını da göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dağ Tırmanışı, Macera Turizmi, Alternatif Turizm, Akış Deneyimi

Kaynakça

• Akgül, O. (2020). Rehberli turlarda algılanan değer, akış deneyimi ve davranışsal niyet ilişkisi: Çanakkale savaşları Gelibolu tarihi alanı örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Arslan Ayazlar, R. (2015). Akış deneyiminin yamaç paraşütü deneyim doyumu ve yaşam doyumuna etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/497090
• Bentley, T., Page, S. ve Laird, I. (2001). Accidents in the New Zeland adventure tourism industry. Safety Science, 38(1), 31-48. doi.org/10.1016/S0925-7535(00)00053-9
• Bentley, T. A., Page, S. J. ve Macky, K. A. (2007). Adventure tourism and adventure sports injury: The New Zealand experience. Applied Ergonomics, 38(6), 791-796. doi.org/10.1016/j.apergo.2006.10.007
• Buckley, R. (2006). Adventure tourism research: A guide to the literature. Tourism Recreation Research, 31(2), 75-83. https://doi.org/10.1080/02508281.2006.11081265
• Carli, M., Fave, A. D. ve Massimini, F. (1988). The quality of experience in the flow channels: comparison of Italian and US students, Derleyen: Csikszentmihalyi M., Optimal Experience: Psychological Studies of Flow in Consciousness. New York: Cambridge University Press.
• Ceylan, S., Çetin, A. ve Özdipçiner, N. S. (2019. Kasım). Alternatif turizm türleri ile ilgili bir literatür taraması. 4 th International Symposium on Innovative Approaches in Social, Human and Administrative Sciences. Samsun. https://doi.org/10.36287/setsci.4.8.042
• Creswell, W. J. (2003). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches, London: Sage Publications.
• Csikszentmihalyi, M. (1975). Beyond boredom and anxiety: Experiencing flow in work and play, San Francisco: Harper & Row Publishers.
• Csikszentmihalyi, M. (1977). Beyond boredom and anxiety, Second printing, San Francisco: Jossey-Bass.
• Csikszentmihalyi, M. (1985). Beyond boredom and anxiety, London: Jossey-Bass.
• Csikszentmihalyi, M. (1988). The flow experinece and its significance for human psychology. M. Csikszentmihalyi ve I. S. Csikszentmihalyi (Ed.), Optimal experience: Psychological studies of flow in consciousness (s. 15-35) içinde. England. Cambridge University Press.
• Csikszentmihalyi, M. (1991). Thoughts about education. Creating the future: Perspectives on educational change. Erişim adresi: https://www.scribd.com/document/36954554/Thoughts-About-Education-Mihaly-Csikszentmihalyi
• Csikszentmihalyi, M. (1998). Finding flow: The psychology of engagement with everyday life, New York: Masterminds.
• Çelik, H., Baykal, N. B. ve Memur, H. N. K. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 379-406. Erişim adresi: https://enadonline.com/public/assets/catalogs/0738320001580289976.pdf
• Çetinkalp, C. O. (2011). Optimal performans duygu durumu ve fiziksel benlik algısı: dansçılar üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çetinkaya, G. (2014). Bir macera turizmi etkinliği olarak kaya tırmanış sporu ve Antalya-Geyikbarı’nın potansiyeli. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(31), 83-100. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/27043
• Ellis, G. D., Voelkl, J. E. ve Morris, C. (1994). Measurement and analysis issues with explanation of variance in daily experience using the flow model. Journal of Leisure Research, 26(4), 337-356. https://doi.org/10.1080/00222216.1994.11969966
• Emekli, G. (2015). Dağlar, dağcılık ve turizm. Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, 205-217. Erişim adresi: https://www.academia.edu/17304714/Da%C4%9Flar_Da%C4%9Fc%C4%B1l%C4%B1k_Ve_Turizm.
• Ewert, A. (1985). Why people climb: the relationship of participant motives and experience level to mountaineering. Journal of Lesuire Research, 17(3), 241-250. doi.org/10.1080/00222216.1985.11969634
• Fave, A., D., Bassi, M. ve Massimini, F. (2003). Quality of experience and risk perception in high-altitude rock climbing. Journal of Applied Sport Psychology, 15, 82-98 https://doi.org/10.1080/10413200305402
• Garda, B. (2010). Macera turizmi pazarlaması: Antalya yöresine gelen turistlerin macera turizmine yönelik eğilimleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Giddy, J. K. (2018). A profile of commercial adventure tourism participants in South Africa. Anatolia, 29(1), 40-51. doi.org/10.1080/13032917.2017.1366346
• Gill, P., Stewart, K., Treasure, E. ve Chadwick, B., (2008). Methods of data collection in qualitative research: interviews and focus groups. British Dental Journal, 204(6), 291-295. doi: 10.1038/bdj.2008.192
• Guliyev, S. (2017). Adventure tourism marketing: a research on the tourists’ behaviours regarding to adventure tourism in Azerbaijan. International Journal of Business and Management Studies, 9(1), 64-79. Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2971922
• Guo, Y. (2005). Flow internet shopping: a validity study and an examination of a model specifying antecedents and consequences of flow (Doktora tezi, A&M University, Texas). Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/26898162_Flow_in_Internet_shopping_A_validity_study_and_an_examination_of_a_model_specifying_antecedents_and_consequences_of_flow
• Gülcan, B. (2004). Macera turizminin kapsamı ve macera turizminde kaza riski. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 18-38. Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TkRjMk5qSXk
• Gyimothy, S. ve J. Mykletun, R. (2004). Play in adventure tourism: the case of Arctic trekking. Annals of Tourism Research, 31(4), 855-878. https://doi.org/10.1016/j.annals.2004.03.005
• Haddock, C. ve Wisheard, P. (1993). Managing risk in outdoor activities. New Zealand: Mountain Safety Council.
• Jackson, S. (1992). Athletes in flow: a qualitative investigation of flow in elite figure skaters. Journal of Applied Sport Psychology, 4(2), 161-180. doi.org/10.1080/10413209208406459
• Jackson, S., Eklund, B. ve Andrew, M., (2010). The flow scales manual, Mind Garden, (Çevrimiçi) www.mindgarden.com, 30 Mart 2020.
• Jackson, S. ve Roberts, G. (1992). Positive performance state of athletes: towards a conceptual understanding of peak performance. Sport Psychologist, 6(2), 156-171. https://doi.org/10.1123/TSP.6.2.156
• Jackson, S. A. ve Marsh, H. W. (1996). Development and validation of a scale to measure optimal experience: the flow state scale. Journal of Sport and Exercise Psychology, 18(1), 17-35. doi.org/10.1123/jsep.18.1.17
• Johnston, A. M. (1994). A critical review of alternative tourism: full fare tourism? a case study of Mundo Maya (Doktora Tezi, The University of British, Columbia). Erişim adresi: https://open.library.ubc.ca/soa/cIRcle/collections/ubctheses/831/items/1.0098978
• Kanagasapapathy, G. (2017). Understanding the flow experiences of heritage tourists (Doktora tezi, Bournemouth University, England).
• Kane, M. ve Tucker, H. (2004). Adventure tourism the freedom to play with reality. Tourist Studies, 4(3), 217-234. doi.org/10.1177/1468797604057323
• Kimiecik, J. C. ve Stein, G. L. (1992). Examining flow experiences in sport contexts: conceptual issues and methodological concerns. Journal of Applied Sport Psychology, 4(2), 144-160. doi.org/10.1080/10413209208406458
• Kozak, M. (2015). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Liao, L. F. (2006). A flow theory perspective on learner motivation and behavior in distance education. Distance Education, 27(1), 45-62. doi.org/10.1080/01587910600653215
• Lipscombe, N. (1995). Appropriate adventure: participation for the aged. Australian Parks & Recreation, 31(2), 41-45. Erişim adresi: https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19951811677.
• Loewenstein, G. (1999). Because it is there: the challenge of mountaineering… for Utility Theory. Kyklos, 52(3), 315-343. doi.org/10.1111/j.1467-6435.1999.tb00221.x
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: a guide to design and implementation. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Millington, K. Locke, T. ve Locke, A. (2001). Adventure travel. Travel & Tourism Analyst, 4, 65-98. Erişim adresi: https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/20013123325
• Moneta, G. B., (2004). The flow experience across cultures. In Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 5(2), 115-121. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1023/B:JOHS.0000035913.65762.b5.pdf
• Nepal, S. K., (2002). Mountain ecotourism and sustainable development. Mountain Research and Development, 22(2), 104-109. doi:10.1659/0276-4741(2002)022[0104:MEASD]2.0.CO;2
• Neuman, W. L. (2014). Social Research Methods: Qualitative and quantitative approaches, Essex: Pearson Education Limited.
• Novak, T. P. ve Hoffman, D. L. (1997). Measuring the flow experience among web users. Interval Research Corporation, 31(1), 1-35. Erişim adresi: https://www.semanticscholar.org/paper/Measuring-the-Flow-Experience-Among-Web-Users-Novak-Hoffman/017b76f75e330696c03aa9d4b30995d05ae67c89
• Özkara, B. Ç. (2015). Tüketicilerin çevrimiçi bilgi aramaları bağlamında akış deneyiminin bilgiden tatmin üzerindeki etkisinin araştırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özşahin, N. (2003). Lise öğrencilerinin günlük yaşamdaki akış deneyiminin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Padilla-Díaz, M. (2015). Phenomenology in educational qualitative research: philosophy as science or philosophical science. International Journal of Educational Excellence, 1(2), 101-110. doi:10.18562/IJEE.2015.0009
• Patterson, I. (2002). Baby boomers and adventure tourism: the importance of marketing the leisure experience. World Leisure Journal, 44(2), 4-10. https://doi.org/10.1080/04419057.2002.9674265
• Pearce, J., Ainley, M. ve Howard, S. (2004). The ebb and flow of online learning. Computers in Human Behavior, 21(5), 745-771. doi.org/10.1016/j.chb.2004.02.019
• Pomfret, G. (2006). Mountaineering adventure tourists: a conceptual framework for research. Tourism Management, 27(1), 113-123. doi.org/10.1016/j.tourman.2004.08.003
• Pomfret, G. (2021). Family adventure tourism: Towards hedonic and eudaimonic wellbeing. Tourism Management Perspectives, 39(2021), 1-12. doi.org/10.1016/j.tmp.2021.100852
• Seifert, T. ve Hedderson, C. (2010). Intrinsic motivation and flow in skateboarding: an ethnographic study. Journal of Happiness Studies, 11(3), 277-292. doi:10.1007/s10902-009-9140-y
• Seligman, M. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: an introduction: reply. American Psychologist, 55(1), 5-14. doi:10.1037/0003-066X.56.1.89
• Somuncu, M., (2004). Dağcılık ve dağ turizmindeki ikilem: ekonomik yarar ve ekolojik bedel. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1), 1-21. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/691578
• Stebbins, R. A. (2005). Challenging mountain nature: risk, motive, and lifestyle in three hobbyist sports. Canada: Detselig.
• Stebbins, R. A. (2015). The mountaineering flow experience. Ghazali Musa, James Higham, Anna Thompson- Carr (Ed.) Mountaineering Tourism, Cilt 1. (s.181-185 içinde). Londra, Routledge.
• Suri, H., (2011). Purposeful sampling in qualitative research synthesis. Qualitative Research Journal, 11(2), 63-75. doi: 10.3316/QRJ1102063
• Sung, H., Morrison, A. ve O' Leary, J. (1997). Definition of adventure travel: conceptual framework for empirical application from the providers’ perspective. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 1(2), 47-67. https://doi.org/10.1080/10941669708721975
• Tsaur, S. H., Yen, C. H. ve Hsiao, S. L. (2013). Transcendent experience, flow and happiness for mountain climbers. International Journal of Tourism Research, 15(4), 360-374. doi.org/10.1002/jtr.1881
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108517
• Türkiye Dağcılık Federasyonu (2021, 11 Kasım). https://tdf.gov.tr/tarihce/
• Turan, N. (2019). Akış deneyimi üzerine genel bir literatür taraması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37(2), 181-199. doi: 10.30794/pausbed.562564
• Wallendorf, M., ve Belk, R. W., (1989). Assessing trustworthiness in naturalistic consumer research. [Special Volumes], Interpretive Consumer Research, 69-84. Erişim adresi: https://www.acrwebsite.org/volumes/12177/volumes/sv07/SV-07
• Wengel, Y. (2021). The micro-trends of emerging adventure tourism activities in Nepal. Journal of Tourism Futures, 7(2), 209-215. doi: 10.1108/JTF-01-2020-0011
• Whittemore, R., Chase, S. K. ve Mandle, C. L., (2001). Validity in qualitative research. Qualitative Health Research, 11(4), 522-537. https://doi.org/10.1177/104973201129119299
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.