Evaluation of Prevalence of Substance Use, Risk and Protective Factors between 2008 and 2010 in Bağcılar, Istanbul

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 3, 127 - 140, 01.09.2014

Ali Ünlü , Uğur Evcin

https://doi.org/10.18037/ausbd.70545

Cited By: 6

Öz

Most of the studies on youth substance use in Turkey focus on drug prevalence. However, it is difficult to understand the changes in prevalence of substance use with cross-sectional studies because risk and protective factors also change in time. The aim of this study is to evaluate the risk factors studied in the literature and changes in prevalence of substance use between 2008 and 2010 in Bağcılar, Istanbul. The sample size of the survey was 2627 in 2008 and 2150 in 2010. The results of the analysis show that cigarette smoking and alcohol use have increased among youth while risk factors such as academic failure, schools absence, substance use of peers, deviant behaviors and activities without adult supervision have increased.

Anahtar Kelimeler

Cigarette, Alcohol, Drug, Substance Use, Risk Factors

2008 ve 2010 Yılları Arasında İstanbul Bağcılar İlçesinde Gençler Arasında Madde Kullanım Yaygınlığı, Risk ve Koruma Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Öz

Türkiye’de öğrencilerin madde kullanımı üzerine yapılan birçok araştırma madde kullanım yaygınlığı üzerine yoğunlaşmaktadır. Kesitsel çalışmalarla öğrenciler arasındaki madde kullanım oranındaki değişimi anlamak yeterli değildir; çünkü davranışlarına etki eden risk ve koruma faktörleri zamanla farklılık göstermektedir. Bu araştırmanın amacı; İstanbul Bağcılar ilçesinde 2008 ve 2010 yıllarında öğrencilerin madde kullanım oranlarını ve literatürde kabul edilen risk faktörlerindeki değişimi değerlendirmektir. 2008 yılında 2627, 2010 yılında ise 2150 öğrenciye ulaşılarak yapılan ankette, sigara ve alkol kullanımında belirgin bir artış olduğu, madde kullanımına etki eden faktörler olan akademik başarı, okula devamsızlık, arkadaşlar arasında madde kullanım yaygınlığı, suç işleme oranları ve boş vakitlerini olumsuz aktivitelerle değerlendirme biçimlerinde artış olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sigara, Alkol, Uyuşturucu, Madde Kullanımı, Risk Faktörleri

Kaynakça

• Abar, C., Turrisi, R. (2008). How İmportant are Parents During the College Years? A Longitudinal Perspec- tive of İndirect İnfluences Parents Yield on Their College Teens’ Alcohol Use. Addictive Behaviors, 33, 1360 – 1368.
• Aksu, A. (2002). Lise Öğrencilerinde Psikoaktif Madde Kullanımı ve Şiddet Davranışı. Uzmanlık Tezi, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Elazığ.
• Altuner, D., Engin N., Gürer C., Akyay İ., Akgül A. (2009). Madde Kullanımı ve Suç İlişkisi: Kesitsel Bir Araştırma. Tıp Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 87 – 94.
• Baskak, B., Öneş, U. (2010). Sosyal Sermaye ve Psiki- yatri; Güven ve Karşılıklılık Üzerine. Nöropsikiyatri Arşivi, 47, 252 – 259.
• Bourdieu P. (1986). “The forms of capital” pp. 241- 258, in Richardson JG. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Westport Connecticut: Greenwood pres.
• Buysse, W. H. (1997). Behaviour Problems and Relati- onships with Family and Peers During Adolescen- ce. Journal of Adolescence, 20(6), 645 – 659.
• Coleman, J. S. (1994). Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, 94, 95 – 120.
• Çanakkale Valiliği. (2010). Çanakkale İl Merkezindeki Liselerde Öğrenim Gören Öğrencilerde Sigara, Alkol ve Madde Kullanımı Tespit Çalışması Raporu.
• Dalkılıç, A., Yılmaz, H., Unlu, A., Evcin, U., Prajapa- ti, P. ve Pumariega, A. J. (2013) Risk Factors for Suicidal Ideation among High School Students in Istanbul. Adolescent Psychiatry 2013, Vol. 3(1); p.102-113
• Delikaya, H. (1999). Ankara Şehir Merkezinde Bulunan Beş Lisedeki Öğrencilerin Sigara ve Alkollü İçki Kul- lanma Durumları. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üni- versitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirhan, H. (1999). Denizli İli Tavas İlçe Merkezinde Yer Alan Orta Öğrenim Öğrencilerinde Sigara, Al- kol ve Uçucu Madde Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü, Denizli.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2010). Küresel Gençlik Tütün Araştırması 2009 Sonuçları.
• Ebrinç, S., Başoğlu C., Çetin M., Karaduman F., Çoba- noğlu N., Maden B. (2002). Bir Grup Genç Yetişkin Erkekte Uyuşturucu Madde Kullanımına Yönelik Görüşler. Bağımlılık Dergisi, 3 (3), 137 – 145.
• Erdem, G., Eke C.Y., Ögel, K., Taner, S. (2006). Lise Öğrencilerinde Arkadaş Özellikleri ve Madde Kul- lanımı. Bağımlılık Dergisi, 7 (3), 111 – 116.
• Erselcan, F. (2009). Disiplinler Arası Ortak Bir Çalış- ma Alanı Olarak Sosyal Sermaye. Cumhuriyet Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35 (2), 248 – 256.
• Evcin, U. (2011). Lise Gençlerinin Vakit Geçirdiği Or- tamların Madde Kullanımı Davranışı Üzerindeki Etkileri: Bayrampaşa Örneklemi. Yüksek Lisand Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İs- tanbul.
• Ferguson, K. M. (2006). Social Capital and Children’s Wellbeing: A Critical Synthesis of the İnternational Social Capital Literature. International Journal of Social Welfare, 15(1), 2 – 18.
• Gilman R, Meyers J, Perez L. (2004). Structured Extra- curricular Activities Among Adolescents: Findings and İmplications for School Psychologists. Psychol in the Schools, 41 (1), 31 – 40.
• Hoffman, B., Sussman, S., Unger, J., Valente, T. (2006). Peer İnfluences on Adolescent Cigarette Smoking: A Theoretical Review of the Literature. Substance Use & Misuse, 41(1), 103 – 155.
• Kırcan, S. (2006). The Relatıonship Between Peer Pres- sure, Internal Versus External Locus of Control And Adolescent Substance Use. Yüksek Lisans Tezi, Bo- ğaziçi Üniversitesi.
• Köknel, O. (1998). Bağımlılık: Alkol ve Madde Bağımlılığı. Cağaloğlu, Istanbul: Altın Kitaplar Ya- yınevi.
• Korkut, F. (2004). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Anı Yayıncılık, İstanbul.
• Measham F. (2004). Play Space: Historical and Socio- Cultural Reflections on drugs, Licensed Leisure Locations, Commercialisation and Control. Int J Drug Policy, 15, 337 – 345.
• Morrow, V. (2001). Young People’s Explanation and Ex- periences of Social Exclusion: Retreiving Bourdieu’s Concept of Social Capital. International Journal of Sociology and Social Policy, 21(4/5/6), 37 – 63.
• Ögel, K, Tamar D.Ü, (1996). Öğrenci Anketi Bulgula- rı, AMATEM-Özel Okullar Derneği, Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Okul Eğitim Paketi, http:// www.yeniden.org.tr/makaleler/makaleler.asp
• Ögel, K.,Tamar, D., Evren, C., Çakmak, D., (2000). İstanbul’da Lise Gençleri Arasında Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı. Klinik Psikiyatri, 3 (4), 242 – 245.
• Ögel, K., Çorapçıoğlu A., Sır A. ve ark. (2004). Dokuz İlde İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerinde Tütün, Al- kol ve Madde Kullanım Yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi, 15 (2), 112 – 118.
• Ögel, K., Aksoy, A., Topuz, A., Liman, O., Coşkun, S. (2005). Ergenlerde Uçucu Madde Kullanımı Şidde- tini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Gü- venilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(3).
• Ögel, K., (2005). Madde Kullanım Bozuklukları Epi- demiyolojisi. Türkiye Klinikleri Dâhili Tıp Bilimleri Dergisi, 1(47).
• Ögel, K., Ermağan, E., Eke C.Y., Taner, S. (2007). Mad- de Deneyen ve Denemeyen Ergenlerde Sosyal Ak- tivitelere Katılım: İstanbul Örneklemi. Bağımlılık Dergisi, 8 (1), 18 – 23.
• Özkan, A. (2002). Adana İl Merkezinde Bulunan Li- selerde Okuyan Öğrencilerde Alkol ve Uyuşturucu Yatkınlığının Araştırılması. Uzmanlık Tezi, Çuku- rova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.
• Peretti-Watel P, Lorente FO. (2004). Cannabis Use, Sport Practice and Other Leisure Activities at the End of Adolescense. Drug Alcohol Depend, 73, 251 – 257.
• Perl, P. (2003, Updated March 6, 2003). Drug Control: International Policy and Approaches. Issue Brief for Congress. Retrieved February 5, 2007, from http://usinfo.state.gov/usa/infousa/society/crime/ crimegun2.pdf
• Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon and Shuster.
• Şahin, M. (1999). Lisedeki Öğrencilerin Başarı Beklen- ti, Ekonomik Düzey Ve Çevrelerine Göre Psikoaktif Maddeleri Kullanım Yönünden Karşılaştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Ens- titüsü.
• TUBİM. (2010). 2010 yılı Türkiye Uyuşturucu Raporu: Yeni Gelişmeler, Trendler, Seçilmiş Konular. TUBİM Yayınları.
• Uluğ, B. (Ed.) (1998). Madde Bağımlılığı Epidemiyolo- jisi, Alkol ve Alkol Dışı Madde Bağımlılığı, Editör: Dilbaz, N. Ankara: Mutludoğan Matbaacılık.
• Unlu A. (2009). The İmpact of Social Capital on Youth Substance Use: Doctoral Dissertation. Orlando, Fla: University of Central Florida.
• Ünlü, A., Evcin, U. (Yayınlanmamış makale) İstanbul’da Liseli Gençler Arasındaki Madde Kullanım Yay- gınlığı. Yeni Sempozyum Dergisi – İncelemede.
• Ünlü, A. ve Evcin, U. (2013) Sosyo Ekolojik Model Bakış Açısıyla Dünya’da ve Türkiye’de Madde Kul- lanım Problemi ve Önlemler. Uyuşturucu Gerçeği. Güneydoğum Derneği / Atılım Üniversitesi; Anka- ra: 18-24
• Ünlü, A., Evcin, U., Dalkilic, A. and Pumariega, And- res J. (2013) Substance Use Prevalence according to Public High School Types in Istanbul. Addictive Disorders & Their Treatment.
• Ünlü, A., Evcin, U., Yılmaz, H. B. & Dalkılıç, A. (2013) İstanbul devlet liselerinde suç ve şiddet yay- gınlığı: Okul türlerinin karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14 (2):152-160
• Valente, T., Gallaher, P., Mouttapa, M. (2004). Using Social Networks to Understand and Prevent Subs- tance Use: A Transdisciplinary Perspective. Subs- tance Use & Misuse, 39(10), 1685 – 1712.
• White HR, Gorman DM. (2000). Dynamics of the Drugs-Crime Relationship. J Crime Justice, 1, 151 – 218.
• White HR, Hansell S. (1998). Acute and Long-Term Ef- fects of Drug Use on aggression from Adolescence into Adulthood. J Drug Issues, 28, 837 – 858.
• Yavuz, C. (2003). Zonguldak Lise Öğrencilerinin Siga- ra Kullanım Sıklığı ve Sigara Kullanımını Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.