KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 1, 191 - 208, 25.06.2018

Şule Bayazit Bedirhanoğlu Şenay Lezki

https://doi.org/10.18037/ausbd.550956

Cited By: 4

Öz

İnsanlar günlük yaşamlarında birçok konuda karar verme durumu ile karşı karşıya kalırlar. Günlük yaşantımızda verdiğimiz kararların bir kısmı çok basit yapıda olurken bir kısmı ise üzerinde ayrıntılı düşünmeyi gerektirecek yapıda olurlar. İşletmeler açısından bakıldığında ise karar verme sürecinin uygulanması ve bu süreç sonunda bir karara varılması bireysel kararlara göre daha karmaşık olduğundan daha fazla zaman harcanmasını gerektirebilmektedir. İşletmeler genellikle birbiriyle çelişen birden fazla kriter ya da amaca yönelik olarak karar verme durumunda kalırlar. Böylesi karar verme durumlarında çok kriterli karar verme yöntemlerinden yararlanılır. 

Kısaca KOBİ olarak ifade edilen Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, gerek kuruluş gerekse büyüme aşamalarında birçok sorunla karşılaşmaktadır. Bu sorunlarının temelinde ise finansman sorunları yer alır. Finansman sorunlarının çözümünde KOBİ’lerin en önemli başvuru noktaları bankalardır. Bu çalışmada Eskişehir KOBİ Organize Sanayi Bölgesinde faaliyette bulunan KOBİ’lerin banka tercihlerinde etkili olan kriterlerin neler olduğunun ve bu kriterlerin önem derecelerinin, 

AHP yöntemi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan 

AHP anketi ile elde edilen verilerin analizi sonucunda KOBİ’lerin banka tercihinde etkili olan en önemli kriterin 0,442 önem derecesi ile “Kredilerin Etkisi” kriteri olduğu görülmüştür. KOBİ’lerin banka tercihini etkileyen ikinci önemli kriter 0,271 değeri ile “Fiyatların Etkisi” kriteridir. Bunu 0,148 ile “Bankanın Etkisi” kriteri izlemektedir. Son iki sırada 0,085 değeri ile “İşlemlerin Etkisi” ve 0,053 değeri ile “Personelin Etkisi” kriterleri yer almıştır. Çalışma ile elde edilen sonuçlar ışığında bankalara, mevcut KOBİ müşterilerini portföylerinde tutma ve yeni KOBİ müşterilerini kazanmaları açısından öneriler sunulmuştur 

Anahtar Kelimeler

Karar Verme, Çok Kriterli Karar Verme, AHP

Kaynakça

• Akkaya, G. C. ve Demireli, E. (2010); “Analitik Hiyerarşi Süreci ile Kredi Derecelendirme Analizi Üzerine Bir Model Önerisi” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 319-335.
• Akyıldız, E. (2006). Analitik Hiyerarşi Süreci ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Aydın, G. (2008). Analitik Hiyerarşi Prosesi ( Ahp ) Ve Bir Sanayi İşletmesinde Uygulanması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Chatoupıs, C. (2007). Decision Making İn Physical Education: Theoretical Perspectives. Studies in Physical Culture And Tourism, 14(2), 195-204.
• Dağdeviren, M., Akay, D. ve Kurt, M. (2004). İş Değerleme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2), 131-138.
• Dengiz, O. ve Sarıoğlu, F. E. (2013). Arazi Değerlendirme Çalışmalarında Parametrik Bir Yaklaşım Olan Doğrusal Kombinasyon Tekniği. Tarım Bilimleri Dergisi, 19, 101- 112.
• Dönmez, M. A. (2005). Hafif Ticari Araç Seçiminde AHP Yaklaşımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Girginer, N. (2008). Ticari kredi taleplerinin değerlendirmesine çok kriterli yaklaşım: özel ve devlet bankası karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 132-141.
• Gök, R. ve Uçar, M. (2013). Diyarbakır’da Faaliyet Gösteren KOBİ’lerin Finansman Sorunu Çözümünde Kredi Garanti Fonu. Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XXXII(1), 2013, 117- 146.
• Göktolga, Z.G. ve Gökalp, B. (2012). İş Seçimini Etkileyen Kriterlerin ve Alternatiflerin AHP Metodu İle Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2),71-86.
• Hacıköylü, B.E.(2006). Analitik Hiyerarşi Karar Verme Süreci İle Anadolu Üniversitesi’nde Beslenme Ve Barınma Yardımı Alacak Öğrencilerin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi.
• Kapar, K. (2013). Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci ile Tedarikçi Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 197-231.
• Karagül, A. A. ve Özdemir, A. (2010). Finansal Bilgi Kalitesinin Analitik Hiyerarşi Süreci Tekniğiyle Değerlendirilmesi: Bankacılık Sektörü Uygulaması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 43-58.
• Koçak, A.(2003). Yazılım Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı ve Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 3(1-2), 67-77.
• Kuruüzüm, A. ve Atsan, N.(2001). Analitik Hiyerarşi Yöntemi Ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,1(1), 83-105.
• Orçanlı, K. ve Özdemir, A. (2013). Kredi kartı seçimine yönelik bir karar modeli ve uygulama: analitik hiyerarşi prosesi (AHP)-ELECTRE yöntemi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 77-106.
• Organ, A. ve Kenger, M. D. (2012). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Mortgage Banka Kredisi Seçim Problemine Uygulanması. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 119-135.
• Özden, Ü. H. (2008). Analitik Hiyerarşi Yöntemi İle İlkokul Seçimi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 24(1), 299- 320.
• Rençber, Ö. F. (2010). Büyük Çaplı Projelerde Karar Verme: Analitik Hiyerarşi Süreci Uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Saat, M. (2000). Çok Amaçlı Karar Vermede Bir Yaklaşım: Analitik Hiyerarşi Yöntemi. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2, 149-162.
• Saaty, R. W. (1987). The Analytic Hierarchy Process-What it is And How İt İs Used. Mathl Modelling, 9(3-5), 161-176.
• Saaty,T. L. (1990). How To Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
• Saaty, T. L. (1994). How To Make A Decision: The analytic hierarchy process. Interfaces, 24(6),19-43.
• Saaty, T. L. (2000). The Analytic Hiearchy and Analytic Network Processes. MCDM XV-th International Conference, Ankara,1-5.
• Torlak, Ö. ve Uçkun, N.(2005). Eskişehir’deki Kobi’lerin Pazarlama ve Finansman Sorunları Ara Kesiti. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 199-215.
• Ünal, Ö. F. (2010). Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Yetişkinlik Bazlı İnsan Kaynakları Yöneticisi Seçimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Vila, J. ve Beccue, B. (1995). Effect of visualization on the decision maker when using analytic hierarchy process. Proceedings of the 28th Annual Hawaii İnternational Conference on System Science. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.104.5562&rep=rep1& type=pdf (Erişim Tarihi: 20.06.2015).
• Wind, Y. ve. Saaty. T. L. (1980). Marketing Applications of The Analytic Hierarchy Process. Management Science, 26(7), 641- 658.
• Xu, Z. (2000). On consistency of the weighted geometric mean complex judgement matrix in AHP. European Journal Operational Research, 126, 683- 687.
• Yaralıoğlu, K.(2001). Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,16(1), 129-142.
• Yavuz, S. (2012). Öğretmenlerin Otomobil Tercihlerinde Etkili Olan Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(32), 29- 45.
• Yerli, R.(2006). Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Önceliklendirilmesi Ve Bir Kamu Kuruluşunda Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yetim, S. (2004 a). Tek Değişkenli Reel Değerli Fonksiyonlarda Türev Kavramına Etki Eden Bazı Matematik Kavramlarının Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12, 137- 156.