Muhasebe İhtiyatlılığı ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk İlişkisi: BİST Banka Endeksi Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 3, 897 - 922, 30.09.2024

İrem Özcan

https://doi.org/10.18037/ausbd.1454431

Öz

Çalışmanın amacı, mevduat bankalarının kurumsal sosyal sorumluluk performanslarının muhasebe ihtiyatlılığı üzerindeki etkisini ölçmektir. Bu amaçla BİST banka endeksinde yer alan 9 mevduat bankasının 2013-2022 yıllarına ait bilgileri üzerinden panel veri analizi gerçekleştirilmiştir. Muhasebe ihtiyatlılığının ölçümü için Piyasa Değeri/Defter Değeri oranı, kurumsal sosyal sorumluluk performans ölçümü için Kinder, Lydenber ve Domini endeksi kapsamında toplum ilişkileri, cinsiyet eşitliği, çevre, çalışan ilişkileri ve insan hakları ölçütleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre kurumsal sosyal sorumluluk performans ölçütlerinden cinsiyet eşitliği, çalışan ilişkileri ve insan hakları ile muhasebe ihtiyatlılığı arasında istatistiki olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Toplum ilişkileri ve çevre ile muhasebe ihtiyatlılığı arasında ise istatistiki olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Muhasebe İhtiyatlılığı, Bankalar, Panel Veri Analizi

The Relationship Between Accounting Conservatism and Corporate Social Responsibility: A Research on BIST Bank Index

Öz

This study aims to measure the impact of deposit banks' corporate social responsibility performance on accounting conservatism. For this purpose, a panel data analysis was conducted on the data from 9 deposit banks in the BIST bank index for the years 2013-2022. The market Value/Book Value ratio was used as an indicator of accounting conservatism, and community relations, gender equality, environment, employee relations, and human rights criteria were used within the scope of the Kinder, Lydenber, and Domini index as corporate social responsibility performance. According to the results, a statistically significant and negative relationship was found between gender equality, employee relations, human rights and accounting conservatism. There is no statistically significant relationship between community relations and environment and accounting conservatism.

Anahtar Kelimeler

Corporate Social Responsibility, Accounting Conservatism, Banks, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Adamkaite, J., Streimikiene, D. ve Rudzioniene, K. (2022). The impact of social responsibility on corporate financial performance in the energy sector: Evidence from Lithuania. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 30(1), 91-104. doi: 10.1002/CSR.2340
• Ağlargöz, O. ve Akgül, A. Y. (2019). Kurumsal sosyal sorumluk performansı ve uluslararasılaşma düzeyi: Fortune 100 Türkiye işletmeleri kapsamında bir araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 63-81. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/49099/626811
• Akmeşe, K. A. (2015). Kurumsal sosyal sorumluluk raporlaması: Türk bankacılık sektöründe bir araştırma. Adıyaman: İksad Yayınevi.
• Aksoy, Ç. (2013). Sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesine yönelik ölçek önerisi ve Türkiye’deki işletmelerde uygulanması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alexander, J. G., ve Buchholz, R. A. (1978). Corporate Social responsibility and stock market performance. Academy of Management Journal, 21, 479-486. doi: 10.5465/255728
• Aras, G., Aybars, A. ve Kutlu, O. (2010). Investigating the relationship between corporate social responsibility and financial performance in emerging markets. International Journal of Productivity and Performance Management, 59(3), 229-254. doi: 10.1108/17410401011023573
• Ball, R. ve Shivakumar, L. (2005). Earnings quality in UK private firms: comparative loss recognition timeliness. Journal of Accounting and Economics, 39(1), 83-128. doi: 10.1016/j.jacceco.2004.04.001
• Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings. Journal of Accounting and Economics, 24(1), 3-37. doi: 10.1016/S0165-4101(97)00014-1 Boulhaga, M., Elbardan, H. ve Elmassri, M. (2023). The effect of internal control and corporate social responsibility on conditional accounting conservatism: Evidence from France. Journal of Corporate Accounting & Finance, 34(2), 228-241. doi: 10.1002/jcaf.22605
• Büyükkurt, Ö. F. (2021). Kazançların asimetri zamanlılığı: BİST örneği. Enderun Dergisi, 5(2), 88-102. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/enderun/issue/65414/935313
• Cengiz, S. (2019). Bağımsız denetim kalitesinin muhasebe ihtiyatlılığı üzerindeki etkisi: BİST’te bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı, 140-149. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumus/issue/49769/613171
• Chen, Y-C., Hung, M. ve Wang, Y. (2018). The effect of mandatory CSR disclosure on firm profitability and social externalities: Evidence from China. Journals of Accounting and Economics, 65, 169-190. doi: 10.1016/j.jacceco.2017.11.009
• Chung, K. H., Elder, J. ve Kim, J.C. (2010). Corporate governance and liquidity. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 45(2), 265-291. doi: 10.1017/S0022109010000104
• Coelho, R., Jayantilal, S. ve Ferreira, J. J. (2023). The impact of social responsibility on corporate financial performance: A systematic literature review. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 30(4), 1535-1560. doi: 10.1002/CSR.2446
• Çelik, S., Zeytinoğlu, E. ve Akarım, Y. D. (2016). Kurumsal sosyal sorumluluk ve finansal performans arasındaki ilişki: Borsa İstanbul üzerine bir uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(Özel Sayı-1), 439-453. Erişim adresi: https://www.acarindex.com/pdfs/740205.
• Demir, Y. ve Konak, F. (2022). Türk bankacılık sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk ve firma performansı. Karadeniz Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-23. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kared/issue/71196/952250
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). The likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072. https://doi.org/10.2307/1912517
• Düzer, M. (2023). Muhasebe ihtiyatlılığı ve sürdürülebilirlik: BIST 100’de bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 100, 39-56. doi: 10.25095/mufad.1319728
• Ertuğrul, A. N. (2014). Geleneksel muhasebeden uluslararası finansal raporlamaya geçişte ihtiyatlılık kavramı. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 215-227. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/niguiibfd/issue/19754/211465
• Feltham, G. A. ve Ohlson, J. A. (1995). Valuation and clean surplus accounting for operating and financial activities. Contemporary Accounting Research, 11(2), 689-731. Erişim adresi: https://bpb-us-w2.wpmucdn.com/u.osu.edu/dist/7/36891/files/2017/07/Feltham1995-1kngbjq.pdf
• Givoly, D. ve Hayn, C. (2000). The changing time-series properties of earnings, cash flows, and accruals: Has financial reporting become more conservative? Journal of Accounting and Economics, 29(3), 287-320. doi: 10.1016/S0165-4101(00)00024-0
• Gong, Y. ve Ho, K. C. (2018). Corporate social responsibility and managerial short-termism. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 28(5), 604-630. doi: 10.1080/16081625.2018.1540941
• Gör, Y. ve Tekin, B. (2018). Muhafazakâr muhasebe uygulamalarının kurumsallaşmış şirketlerdeki etkisi üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 13-26. Erişim adresi: https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/557
• Griffin, J.J., ve Mahon, J. F. (1997). The Corporate social performance and corporate financial performance debate: Twenty-five years of incomparable research. Business & Society, 36(5), 5-31. Erişim adresi: https://ssrn.com/abstract=2267176
• Gujarati, D. N. (2003). Basic econometrics. USA: McGraw-Hill Higher Education, 4. Baskı.
• Gülhan, O. ve Karaarslan, S. (2020). Türkiye’de kurumsal yönetim uyum derecelendirmesi ve ihtiyatlı muhasebe ilişkisi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(1), 93-113. doi: 10.29067/muvu.619198
• Han, J-J., Kim, H. J. ve Yu, J. (2016). Empirical study on relationships between corporate social responsibility and financial performance in Korea. Asian Journal of Sustainability and Social Responsibility, 12(1), 61-76. doi: 10.1186/s41180-016-0002-3
• Hansen, J. C., Hong, K. P. ve Park, S. H. (2018). Accounting conservatism: A life cycle perspective. Advances in Accounting, 40, 76-88. doi: 10.1016/j.adiac.2017.10.001
• Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271. https://doi.org/10.2307/1913827
• Hu, J., Li, Y. A. ve Zhang, F. (2014). Does accounting conservatism improve the corporate information environment? Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 23(1), 32-43. doi: 10.1016/j.intaccaudtax.2014.02.003
• Huang, X. ve Watson, L. (2015). Corporate social responsibility research in accounting. Journal of Accounting Literature, 34, 1-16. doi: 10.1016/j.acclit.2015.03.001
• Igalens, J. ve Gond, J-P. (2005). Measuring corporate social performance in France: A critical and empirical analysis of are data. Journal of Business Ethics, 56 (2), 131-148. doi: 10.1007/s10551-004-3529-7
• Kaya, İ. ve Akbulut, D. H. (2021). Accountıng conservatism and sustainability reporting in changing times: Evidence from Turkish banking industry. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(Özel Sayı), 1-23. doi: 10.31460/mbdd.841329
• Kaya, U. ve Yazan, Ö. (2017). Kurumsal sosyal sorumluluk- kazanç yönetimi ve finansal performans ilişkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 51, 15-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis/issue/63893/967153
• Kim, Y., Park, M. S. ve Wier, B. (2012). Is earnings quality associated with corporate social responsibility? The Accounting Review, 87(3), 761-796. doi: 10.2308/accr-10209
• Labella, R., Gargouri, R. M. ve Francoeur, C. (2010). Ethics, diversity management, and financial reporting. Journal of Business Ethics, 93, 335-353. doi: 10.1007A10551-009-0225-7.
• Lara, J. M. G., Osma, B. G. ve Penalva, F. (2009). The economic determinants of conditional conservatism. Journal of Business Finance & Accounting, 36(3-4), 336-372. doi: 10.1111/j.1468-5957.2008.02122.x
• Mohr, L. A., Webb, D. J. ve Harris, K. E. (2001). Do consumers expect companies to be socially responsible? The impact of corporate social responsibility on buying behavior. The Journal of Consumer Affairs, 35(1), 45-72. doi: 10.1111/j.1745-6606.2001.tb00102.x
• Moskowitz, M. (1972). Choosing socially responsible stocks. Business & Society Review, 1, 71-75. Erişim adresi: https://www.scribd.com/document/47258552/Choosing-socially-responsible-stocks-Moskowitz-1972
• Özbay, D. ve Selvi, Y. (2014). Kurumsal itibarın ölçümü: Bir model önerisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(76), 1-34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuiieyd/issue/9207/115587
• Penman, S. H. ve Zhang, X-J. (2002). Accounting conservatism, the quality of earnings, and stock returns. The Accounting Review, 77(2), 237-264. doi: 10.2308/accr.2002.77.2.237
• Roychowdhury, S. ve Watts, R. L. (2007). Asymmetric timeliness of earnings, market-to-book, and conservatism in financial reporting. Journal of Accounting and Economics, 44(1-2), 2-31. doi: 10.1016/j.jacceco.2006.12.003
• Prahalad, C. K. ve Hamel, G. (1994). Strategy as a field of study: Why search for a new paradigm? Strategic Management Journal, 15, 5-16. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2486873.
• Prior, D., Tribo, J. A. ve Surroca, J. (2008). Are socially responsible managers really ethical? Exploring the relationship between earnings management and corporate social responsibility. Corporate Governance An International Review, 16(3), 160-177. doi: 10.1111/j.1467-8683.2008.00678.x
• Sarıkaya, M. ve Akarca, Y. (2011). Kurumsal Sosyal Sorumlulukta Ölçüm Teknikleri. Denetişim, 8, 60-67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/denetisim/issue/22473/240391
• Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya, M., Yıldırım, H. H. ve Kantar, L. (2020), Finans biliminde ekonometri uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Shen, X., Ho, K-C., Yang, L. ve Wang, L. F-S. (2021). Corporate social responsibility, market reaction and accounting conservatism. Kybernetes, 50(6), 1837-1872. doi: 10.1108/K-01-2020-0043
• Shroff, N., Sun, A. X., White, H. D. ve Zhan, W. (2013). Voluntary disclosure and information asymmetry: evidence from the 2005 securities offering reform. Journal of Accounting Research, 51(5), 1299-1345. doi: 10.1111/1475-679X.12022
• Turban, D. B. ve Greening, D. W. (1996). Corporate social performance and organizational attractiveness to prospective employees. Academy of Management Journal, 40(3), 658-672. doi: 10.2307/257057
• Türkoğlu, K. ve Bekçi, İ. (2023). İşletmelerin finansal performansı üzerine muhafazakâr muhasebenin etkisi: BİST’te bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 479-498. doi: .25287/ohuiibf.1209194
• Waddock, S. A. ve Graves, S. B. (1997). The corporate social performance-financial performance link. Strategic Management Journal, 18(4), 303-319. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/3088143
• Vance, S. (1975). Are socially responsible corporations good investment risks? Managerial Review, 64, 18-24. Erişim adresi: https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1508022