Şehirlerde Elektrikli Skuterlerin Kullanımı Mikro Hareketlilik İçin Bir Çözüm mü, Yoksa Yeni Bir Sorun Alanı mı?

Yıl 2024, , 515 - 535, 09.09.2024

Zülkif Dağlı

https://doi.org/10.33630/ausbf.1300456

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yeni gelişen yasal düzenlemeler ışığında yerel yönetimlerin bakış açılarına göre elektrikli skuterlerin (e-skuter) kullanımının mikro hareketlilikte bir çözüm yolu olup olmadığını ve yaşanan sorunları araştırmaktır. Nicel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırmada, kapalı uçlu ve açık uçlu sorulardan oluşan anket 81 ilin ilgili yerel yönetim yöneticilerine gönderilmiş ve cevaplandırmaları istenmiştir. Toplamda e-skuter kullanımının olduğu 21 ilin yerel yöneticilerinden gelen cevaplar doğrultusunda araştırma bulguları oluşturulmuştur. Bulguların elde edilmesinde frekans analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre e-skuter kullanımı, Türkiye için henüz deneyimlenen ve geliştirilmeye açık bir alandır. Türkiye’de e-skuter kullanımı daha çok yeni olmasına rağmen yasal düzenlemeler ve izinlerin alınması konusunda oldukça ilerleme kaydedilmiştir. Sonuçlar; yaş, hız sınırı gibi kullanım şartları konusunda yasal kurallara uyulduğu ve mevzuata uygun olarak kullanımının denetlendiğini göstermektedir. E-skuterler için bisiklet yolları bulunurken, park edilebilmeleri için çizilmiş özel alanların oluşturulamamıştır. Ayrıca sürüşle ilgili online-internet üzerinden eğitimlerde olduğu gibi bazı sorunlar bulunmaktadır. E-skuterlerin egzoz emisyon ve karbon salınımında ise faydalı olabileceği sonucu ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan bunların günlük trafik akışında yeterince bir düzelme sağlayamadığı, kullanım ücretlerine dair iller arasında farklılıklar olduğu, e-skuter kullanımının yaygınlaştırılması ve diğer ulaşım türleri ile entegre edilmesinde de birtakım sorunlar olduğu göze çarpmaktadır. Nihayetinde e-skuterlerin yakın mesafe ulaşımında olumlu bir etkisinin olabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yerel yönetim, Trafik sorunu, Mikro hareketlilik, Skuter kullanımı, Yasal düzenlemeler

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmadı.

Proje Numarası

Yok

Is The Use of Electrıc Scoters in Cities A Solutıon For Micromobility or A New Problem?

Öz

The aim of this study is to investigate whether the use of electric scooters is a solution in micro-mobility and the problems caused by them, according to the perspectives of local governments in the light of newly developing legal regulations in Turkey. In the research, which was designed in accordance with the principles of the quantitative research method, the questionnaire consisting of closed-ended and open-ended questions was sent to the relevant local government managers of 81 provinces and they were asked to answer them. The data collection period took approximately one month (December 2021-January 2022). Research findings were created in line with the answers from the local administrators of 21 provinces where e-scooters are used in total. Frequency analyzes were used in the evaluation of the findings. According to the results of the research, the use of electric scooters is seen as an area that has just been experienced for Turkey, and areas open to development are pointed out. At the same time, while there are findings that the use of electric scooters can be a solution for micro-mobility, it draws attention in cases that indicate that it may be a problem area.

Anahtar Kelimeler

Local Government, Traffic Problem, Micro Mobility, Scooter Use, Legal Regulations

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Aksoy, Esma Selen, Şehnaz Cenani ve Gülen Çağdaş (2021), “Kamusal Alanlar Arasındaki Mikromobiliteyi Destekleyecek Kişiselleştirilmiş Ulaşım Modeli Önerisi”, İdealkent Dergisi, 12 (33): 1006-1037.
• Badeau, Austin, Carman Chad, Newman Michael, Steenblik Jacob, Carlson Margaret ve Madsen Troy (2019), “Emergency Department Visits for Electric Scooter-Related Injuries After İntroduction for An Urban Rental Program,” The American Journal of Emergency Medicine, 37 (8): 1531-1533.
• Blomberg, Stig Nikolaj Fasmer, Oscar Carl Moeller Rosenkrantz, Freddy Lippert ve Helle Collatz Christensen (2019), “Injury From Electric Scooters in Copenhagen: A Retrospective Cohort Study”, BMJ Open, 9: 1-8.
• Bozkurt, Bilgehan, Sibel Aydoğan ve Murat Aktan (2021), “Elektrikli Scooter Kiralamada Algılanan Tüketici Faydası: Tüketici Yenilikçiliğin Rolü”, Aurum Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2): 171-195.
• Bölen, Mehmet Cem ve Orhan Çeliker (2021), “Paylaşımlı Elektrikli Scooter Hizmetlerini Kullanma Niyetinde Etkili Olan Faktörler”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35 (3): 1101-1123.
• Carrigno, David (2020), “Connected and Autonomous Vehicles, Electric Scooter and Their Implications for Road Network Design Science Direct”, Transportation Research Procedia, 49: 160–169.
• Choron, Rachel. L. ve Joseph V. Sakran (2019), “The Integration of Electric Scooters: Useful Technology or Public Health Problem?” American Journal of Public Health, 109 (4): 555-556.
• Comer, Amber R., Nate Apathy, Carly Waite, Zoe Bestmann, Jacob Bradshaw, Emily Burchfield, Brittany Harmon, Rebekah Legg, Star Meyer, Patrick O’Brien, Micha Sabec, Jami Sayeed, Alexis Weaver, Lynn D’Cruz, Stephanie Bartlett, McKenzi Marchand, Isabel Zepeda, Katelyn Endri, John T. Finnell, Shaun Grannis, Ross D. Silverman ve Peter J. Embi (2020), “Electric Scooters (E-Scooters): Assessing The Threat To Public Health And Safety”, CHIA Chronicles of Health Impact Assessment, 5 (1): 1-11.
• Çiriş, Seçkin (2018), "Kentsel Planlamada Paradigma Değişiminin Bir Ürünü:" Dirençli Ulaştırma" ve İstanbul Kenti Üzerine İnceleme," 12. Ulaştırma Kongresi 24-26 Mayıs 2017 (Ulaştırma Politikaları) Bildiriler Kitabı, https://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/18001_41_29.pdf, (30.01.2022).
• Dhillon, Navpreet K., Catherine Juillard, Galinos Barmparas, Ting-Lung Lin, Dennis Y Kim, David Turay, Alyssa R Seibold, Stephen Kaminski, Thomas K Duncan, Graal Diaz, Shawki Saad, David Hanpeter, Elizabeth R Benjamin, Areti Tillou, Demetrios Demetriades, Kenji Inaba ve Eric J Ley (2020), “Electric Scooter Injury in Southern California Trauma Centers”, Journal of the American College of Surgeons, 231 (1): 133-138.
• Elektrikli Skuter Yönetmeliği, Resmî Gazete, 14 Nisan 2021, Sayı: 31454, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210414-3.html (30.01.2022).
• Field, Clare ve Ihnji Jon (2021), “E-Scooters: A New Smart Mobility Option? The Case of Brisbane, Australia”, PlanningTheory&Practice, 22 (3): 368-396.
• Fuller, Sam, Dillon Fitch ve Mollie Cohen D'Agostino (2021), “Local Policies for Better Micromobility”, https://rosap.ntl.bts.gov › dot › dot_56846_DS1 (30.01.2022).
• Gedizlioğlu, Ergun (2004), “Kentlerimizde Trafik Yönetimi”, TMH Türkiye Mühendislik Haberleri, 434 (6): 17.
• Glavić, Draženko, Ana Trpković, Marina Milenković ve Jevremović Sreten (2021), “The E-Scooter Potential to Change Urban Mobility-Belgrade Case Study”, Sustainability, 13 (11): 1-29.
• Gössling, Stefan (2020), “Integrating E-Scooters In Urban Transportation: Problems, Policies, and The Prospect of System Change”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 79 (102230): 1-12.
• Hardt, Cornelius ve Klaus Bogenberger (2019), “Usage of E-Scooters in Urban Environments”, Transportation Research Procedia, 37: 155-162.
• Hosseinzadeh, Aryan, Algomaiah Majeed, Kluger Robert ve Li Zhixia. (2021), “E-scooters and Sustainability: Investigating The Relationship Between The Density of E-Scooter Trips And Characteristics of Sustainable Urban Development”, Sustainable Cities and Society, 66: 1-15.
• Huo, Jinghai, Hongtai Yang, Chaojing Li, Rong Zeng, Linchuan Yang ve Yi Wien (2021), “Influence of The Built Environment on E-Scooter Sharing Ridership: A Tale of Five Cities”, Journal of Transport Geography, 93 (103084): 1-9.
• Ilıcalı, Mustafa ve Süleyman Saraç (2019), “Trafik Sıkışıklığının Azaltılmasında Ulaşım Çözümlerinin Etkisi”, Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi TUAD, 2 (2): 93–107.
• James, Owain, J I Swiderski, John Hicks, Denis Teoman ve Ralph Buehler (2019), “Pedestrians and E-Scooters: An Initial Look at E-Scooter Parking and Perceptions by Riders and Non-Riders”, Sustainability, 11 (20): 1-13.
• Kirstin, Anderson-Hall, Brandon Bordenkircher ve Riley L. O’Neil (2018), “Electric Scooters: Regulation Breakdown”, Twelve Tone Consulting, 7 (9): 1-24.
• Laa, Barbara ve Ulrich Leth (2020), “Survey of E-scooter Users in Vienna: Who They Are and How They Ride”, Journal of Transport Geography, 89: 1-8.
• Latinopoulos, Charilaos, Agathe Patrier ve Aruna Sivakumar (2021), “Planning For E-scooter Use in Metropolitan Cities: A Case Study For Paris”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 100 (103037): 1-20.
• Mazoch, Jo Ann (2019), “Scoot Over: How Electric Scooters Violate the ADA and What Cities Can Do To Maintain Title II Compliance”, Southern Methodist University Dedman School of Law Review, 72 (4): 870-894.
• Moran, Marcel E. (2021), “Drawing The Map: The Creation and Regulation of Geographic Constraints on Shared Bikes and E-Scooters in San Francisco”, The Journal of Transport and Land Use, 14 (1): 197–218.
• Murali, J. Ganesh, S. Ajith, P. Stepjenraj Johnson, R. Sanjay ve T. S. Kumar Saran (2021), “Design and Development of Motorized Scooter”, Annals of R.S.C.B., 25 (6): 617-626.
• Mutlu, Özcan, Zehra Durak ve Hasan Akyer (2020), “Kademeli Mesai Saati ile Trafik Sıkışıklığının Azaltılması”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 26 (4): 730-736.
• Sarıışık, Ertoy, Betül ve Özge Yalçıner Ercoşkun (2021), “Dünyada ve Türkiye’de Mikro Hareketlilikte E-Scooter Sistemleri”, Eksen Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2 (1): 72-94.
• Selvarajah, Logeswaran, Shane O’Driscoll, Abdulsalam Tunde, Julie O’Brien and Tim Scanlon (2021), “E-Scooter Injuries- A Pictorial Review of Common Injury Patterns” https://www.radiology.ie/images/Spring_Meeting_Posters_2021/2021-CSM-36_e-Scooter_Injuries_-_A_Pictorial_Review_of_Common_Injury_Patterns.pdf. (30.01.2022).
• Shaheen, Susan ve Cohen Adam (2019), “Shared Micromobility Policy Toolkit Docked and Dockless Bike And Scooter Sharing”, https://escholarship.org/uc/item/00k897b5 (30.01.2022).
• Siebert, Felix Wilhelm, Madlen Ringhand, Felix Englert, Michael Hoffknecht, Timothy Edwards ve Matthias Rötting (2021), “Braking bad – Ergonomic design and implications for the safe use of shared E-scooters”, Safety Science, 140 (105294): 1-13.
• Trivedi, Tarak K., Charles Liu, Anna Liza M. Antonio, Natasha Wheaton, Vanessa Kreger, Anna Yap, David Schriger ve Joann G. Elmore (2019), “Emergency Medicine Injuries Associated With Standing Electric Scooter Use” JAMA Network Open, 2 (1): 1-9.
• Tuncer, Sylvaine, Eric Laurier, Barry Brown ve Christian Licoppe (2020), “Notes on The Practices And Appearances of E-Scooter Users in Public Space”, Journal of Transport Geography, 85 (102702): 1-10.
• Valentino, Eric (2021), “E-Scooter Safety and How To Improve It”, https://pdxscholar.library.pdx.edu/altreu_projects/13 (30.01.2022).
• Wood, James, Samantha Bradley ve Shima Hamidi (2019), “Preparing for Progress: Establishing Guidelines for the Regulation, Safe Integration, and Equitable Usage of Dockless Electric Scooters in American Cities”, https://rosap.ntl.bts.gov/view/dot/54415/dot_54415_DS1.pdf (30.01.2022).
• Yang, Hong, Qingyu Ma, Zhenyu Wang, Cai Qing, Xie Kun ve Yang Di (2020), “Safety of Micro-Mobility: Analysis of E-Scooter Crashes By Mining News Reports”, Accident Analysis & Prevention, 143 (105608): 1-13.