Hemşehrilik and Favouritism in the Context of Political and Civil Society Organizations

Yıl 2012, Cilt: 67 Sayı: 01, 141 - 169, 01.01.2012

Ayça Kurtoğlu

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002241

Cited By: 8

Öz

This study focuses on the intersection of the two phenomena "hemşehrilik" and "favouritism" each of which separately has a significant place in social and political lives. It analyses the hemşehrilikfavouritism relationship by focusing on hemşehrilik organisations, political parties and bureaucratic organisations separately due to the fact that each of these organisations are situated differently in the political-civil society distinction. While hemşehrilik organisations are analysed in relation to charity, political parties and bureaucratic organisations are discussed in relation to patronage and clientelism, alienation and patrimonialism respectively. Besides, the following questions are discussed: Whether or not favouritism and/or clientelism, which are frequently associated with discrimination, are in-themselves and universally negative; what may be the conditions under which clientelism can be pushed out of both political and civil societies and what may be the impacts of the presence of clientelism on both civil and political societies. In each section and the conclusion, it is stressed that the presence of hemşehrilik and clientelism in civil and political societies should be linked with macro processes and the meanings of them in people's everyday practices, instead of treating them as something peculiar to a specific period or a group of people. 

Anahtar Kelimeler

Patronage, clientelism, hemşehrilik organisations, political parties, bureaucratic organisations

Siyasal Örgütler ve Sivil Toplum Örgütleri Bağlamında Hemşehrilik ve Kollamacılık

Öz

Bu çalışma, toplumsal ve siyasal hayatta ayrı ayrı önemli bir yer tutan hemşehrilik ve "kollamacılık" olgularının kesişimine odaklanmakta ve hemşehrilik-kollamacılık ilişkisi hemşehrilik örgütleri, siyasal partiler ve bürokratik örgütler, sivil toplum-siyasal toplum ayrımında farklı yerlerde durmaları nedeniyle bir birinden ayırarak analiz edilmektedir. Hemşehrilik örgütlenmeleri analiz edilirken, hemşehrilerarası dayanışma hayırseverlik bağlamında; siyasal partiler tartışılırken patronaj ve kliyentalizmin siyaset işçindeki işlevleri ve bürokratik örgütler analiz edilirken yabancılaşma ve patrimonyalizmle ilişkisi bağlamında elealınmaktadır. Analizde ayrıca, sıklıkla ayrımcılıkla özdeşleştirilen kollamacılık ve/veya kliyentalizmin kendiliğinden ve evrensel olarak olumsuz olup olmadığı; kliyentalizmin siyasal toplumun dışına atılmasının koşullarının ne olabileceği ve kliyenatlizmin siyasal ve sivil toplum üzerindeki sonuçları tartışılmakadır. Her bir bölümde ve sonuçta hemşehrilik ve kliyentalizmin siyasal toplum ve sivil toplumdaki varlıklarının, bir döneme veya belirli gruplara özgü görülmek yerine, makro süreçlerle ve kişilerin gündelik hayatlarındaki anlamlarıyla ilişkilendirilmesi gereği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Patronaj, kliyentalizm, hemşehrilik örgütleri, siyasal partiler, bürokratik örgütler

Kaynakça

• gnew, John. A. (1987), Place and Politics : The Geographical Mediation of State and Society, (Boston: Allen & Unwin).
• Anderson, Benedict (1991), Imagined Communities: Reflections on the Origins and Spread of Nationalism and Ethnicity, (London: Verso).
• Ayata, Sencer (1996), "Patronage, party and the state: the politization of Islam in Turkey", The Midde East Journal, 50 (1): 40-56.
• Bayraktar, Ulaş ve Hacı Kurt (2010), "Reform Sonrası Bir İl Genel Meclisi: Arzuhalci ile Noter Arası Siyasal Bir Organın Doğuşu", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1): 31-56.
• Brinkerhoff, Derick. W. ve Arthur A. Goldsmith (2002), Clientelism, Patrimonialism and Democratic governance: an overview and framework for assessment and programming. U.S. Agency for International Development Office of Democracy and Government (http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNACR426.pdf)
• Bourdieu, Pierre (1986), "The Forms of Capital", Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, (New York: Greenwood Press): 241-257.
• Demirbağ, Hande (1997), Refah Partisi Hemşehrilik Cemaatleri İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Dubetsky, Alan (1976), "Kinship, primordial ties, and factory organisation in Turkey: an anthropological approach", International Journal of Middle East Studies, 7(3): 433-451.
• Eisenstadt, S. N. ve Roniger, L. (1981), "The study of patron-client relations and recent developments in sociological theory", S. N. Eisenstadt ve R. Lemarchand (der.) Political Clientelism, Patronage and Development – Contemporary Political Sociology C.3, (Beverly Hills: Sage Publications): 271-96.
• Emiroğlu, Kudret (1999), Anadolu’da Devrim Günleri: II. Meşrutiyet’in İlanı, (Ankara: İmge Kitabevi). Erder, Sema (1996), İstanbul’a Bir Kent Kondu, (İstanbul: İletişim Yayınları).
• Flora, Jan L. (1998), "Social Capital and Communities of Place", Rural Sociology, 63(4): 481-506.
• Güneş-Ayata, Ayşe (1990), "Kasabada Politika ve Politikacı", Toplum ve Bilim, 50 (Yaz): 97-110.
• Güneş-Ayata, Ayşe (1994), "Roots and trends of clientelism in Turkey", Luis Roniger ve Ayşe Güneş-Ayata (der.) Democracy, Clientelism and Civil Society, (Boulder: Lynne Rienner Publishers): 49-64.
• Heper, Metin ve Fuat E. Keyman (1998), "Double-faced state: Political patronage and the consolidation of democracy in Turkey", Middle Eastern Studies, 34 (4): 259-277.
• Heper, Metin (1983), Türkiye’de Kent Göçmenleri ve Bürokratik Örgütler, (İstanbul: Üçdal Neşriyat).
• Horkheimer, Max (1986), Akıl Tutulması, (İstanbul: Metis Yayınevi).
• Kalaycıoğlu, Ersin (2001), "Turkish Democracy: Patronage versus Governance", Turkish Studies, 12(1): 54-70.
• Karatepe, Umar (2011), "Sermaye Egemenliğinin İzdüşümü Olarak Dinsel Hayırseverlik", Yalçın Bürkev, Metin Özuğurlu, Yasemin Özdek, Ersin Vedat Ergür (der.), Kuramsal ve Tarihsel Boyutuyla Hak Mücadeleleri I, (Ankara: NoteBene Yayınları): 207-41.
• Kıray, Mübeccel B. (1998), "Kırsal Topluluklarda Gelişme ve Liderlik", Mübeccel B. Kıray, Toplu Eserleri 3: Değişen Toplum Yapısı, (İstanbul: Bağlam Yayınları): 89-132.
• Kıray, Mübeccel B. (1999), "Değişen patronaj kalıpları: Yapısal değişme üzerine bir çalışma", Mübeccel B. Kıray, Toplu Eserleri 4: Toplumsal Yapı ve Toplumsal Değişme (İstanbul: Bağlam Yayınları): 272-302.
• Kurtoğlu, Ayça (2000), "Hemşehrilik dernekleri, yerel siyaset ve elit stratejileri," Fulya Atacan, Fuat Ercan, Hatice Kurtuluş, Mehmet Türkay (der.), Mübeccel Kıray İçin Yazılar, (İstanbul: Bağlam Yayınevi): 307-20.
• Kurtoğlu, Ayça (2003), Hemşehrilik ve Şehirde Siyaset: Keçiören Örneği, (İstanbul: İletişim Yayınevi).
• Lentz, Carola (1994), "Home, death, and leadership: Discourses of an educated elite from NorthWest Ghana", Social Anthropology, 2 (2): 149-69.
• Merton, Robert. K. (1968), Social Theory and Social Structure, (New York: Free Press).
• Molenaers, Nadia (2005), "Tracing the contradictions: Associational life versus informal networks in a Third World context", Sigrid Roßteutscher (der.), Democracy and the Role of Associations: Political Organizational and Social Contexts, (London: Routledge): 153- 167.
• Özbudun, Ergun (1981), "Turkey: the politics of clientelism", S. N. Eisenstadt ve René Lemarchand (der.) Political Clientelism, Patronage and Development – Contemporary Political Sociology C.3, (Beverly Hills: Sage Publications): 249-70.
• Özbudun, Sibel (2005), "The reproduction of clientelism in regressing rural Turkey or "why I became an ‘erect ear’?"", Dialectical Anthropology, 29 (Spring): 241-72.
• Paker, Hande (2001), Rent-seeking State-Society Relations. Discussion Paper. No: 92. Montreal Inter-University Initiative Series. No: 2.
• Portes, Alejandro (1998), "Social Capital: Its Origins and Applications in Modern Sociology", American Review of Sociolgy. 24: 1-24.
• Putnam, Robert D. (2000), Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, (New York: Simon & Schuster).
• Roniger, Luis (1994), "The comparative study of clientelism and the changing nature of civil society in the contemporary world", Luis Roniger ve Ayşe Güneş-Ayata (der.) Democracy, Clientelism and Civil Society, (Boulder: Lynne Rienner Publishers): 1-19.
• Schüler, Harald (1998), Türkiye’de Sosyal Demokrasi: Particilik, Hemşehrilik, Alevilik, İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Singer, Amy (2002), Osmanlı’da Hayırseverlik: Kudüs’te Bir Haseki Sultan İmareti, (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları).
• Tilly, Charles (2006), Regimes and Repertoires, (Chicago: University of Chicago Press).
• TETTV -Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı (1998), Üç Sempozyum: Sivil Toplum Kuruluşları, (İstanbul:Tarih Vakfı). Unbehaun, Horst (2005), Türkiye Kırsalında Kliyentalizm ve Siyasal Katılım, (Ankara: Ütopya Yayınları)
• Vergin, Nur (2003), Siyasetin Sosyolojisi: Kavramlar, Tanımlar ve Yaklaşımlar, (İstanbul: Bağlam Yayınları).
• Weber, Max (1978), Economy and Society. Guenther Roth ve Claus Wittich (der.), (Berkeley: University of California Press).
• Werbner, Pnina (1985), "The Organisation of Giving and Ethnic Elites: Voluntary Associations among Manchester Pakistanis", Ethnic and Racial Studies, 8 (3): 368-88.