HAFIZA SAVAŞLARINDAN SAHİPLENİLMİŞ ŞEHİTLİĞE: MADIMAK KATLİAMI ÖRNEK OLAYI

Yıl 2011, Cilt: 66 Sayı: 03, 333 - 394, 01.03.2011

Ayhan Yalçınkaya

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002225

Cited By: 3

Öz

Anahtar Kelimeler

-

HAFIZA SAVAŞLARINDAN SAHİPLENİLMİŞ ŞEHİTLİĞE: MADIMAK KATLİAMI ÖRNEK OLAYI

Öz

Siyasal iktidarın, yönettiğini yapılandırarak yaratması siyasal kuram içinde yaygınlıkla karşılaşılan ana tartışma eksenlerinden birini oluşturur. Buna karşın, çoğunlukla yine de siyasal iktidarın eylemlerinin anlamlandırılmasında başat karakter olarak, yaratıcı değil baskıcı karakterinin öne çıkarıldığına tanık olunmaktadır. Türkiye’de bunun en iyi örneklerinden birisi, Alevilerin Madımak katliamı örneğinde, siyasal iktidarın baskıcı karakteri gereği, katliamı unutturmaya, yok saymaya çalıştığına ilişkin yaklaşımlardır. Oysa katliamın ardından Madımak Oteli’nin bilim ve kültür merkezine dönüştürülmesi, katliam anmalarına dönük müdahaleler esasen, katliamın unutturulmasından daha çok, hatırlama biçiminin yeniden yapılandırılması, daha doğrusu Alevi belleğinin yeniden yapılandırılarak farklı bir biçimde seferber edilmesiyle ilgilidir. Bu ise iktidarın baskıcı karakteriyle değil, ancak yaratıcı vasfıyla anlaşılabilir. İktidarın yaratıcı vasfı gözetilmezse, aynı zamanda Madımak katliamıyla bağlantılı olarak ortaya çıkan yeni oluşumlar da karanlıkta kalmaktadır ki bunların başında da Alevilik içinde, kendine modern bir yer bulmaya çalışan şehitlik kavramı ve şehitliğin madımak şehit ailelerince sahiplenilmesi gelmektedir

Anahtar Kelimeler

Siyasal iktidar, Alevilik, Madımak katliamı, şehitlik, hatırlamak

Kaynakça

• AABO, (2011), Aleviler Artık Burada Oturmuyor, Alevi Çalıştayları Nihai Raporu Üstüne Bir Değerlendirme, (Ankara: HBVAKV Yayınları).
• ABF, (2007), Basın bildirisi, “Basına ve Kamuoyuna, Alevi Açılımının Yolu Madımak Oteli’nin Önünden Geçer; Bu İse Siyasi Cesaret İster”, (Ankara, 20.12.2007).
• AÇNR (2010-2011), T.C. Devlet Bakanlığı, Alevi Çalıştayları Nihai Rapor, Ankara. (Bu rapor üstündeki ibareye göre, 2010 yılı yazında tamamlanmış ama kamuoyuna sunumu için, seçimin hemen öncesi beklenmiştir. Dolayısıyla her iki tarih birden verilmiştir.)
• AHA-a, (2011), http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view& id=11787 &Itemid=1 temmuz 2011; http://www.alevihaberajansi.com/index.php? option=com_content&task=view&id=11786&Itemid=9, 14.07.2011; http://www. alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view&id=11785&Itemid=9, 14.07.2011.
• AHA-b, (2011), “Bir kez daha yaktılar”, http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com _content&task=view&id=11771&Itemid=9, 09.07.2011.
• AHA-c (2011), “Madımak’ın bir numaralı sanığı öldü”, http://www.alevihaberajansi.com/ index.php?option=com_content&task=view&id=11832&Itemid=9, 14.09.2011.
• AHA-ç (2011), “Erçakmak’ın mezarı açılsın” http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option =com_content&task=view&id=11837&Itemid=51, 14.07.2011.
• AHA-d (2011), “Cafer Erçakmak’ı devlet sakladı”, http://www.alevihaberajansi.com/index.php? option=com_content&task=view&id=11842&Itemid=9,14.07.2011.
• AHA-e, (2009), “Alevi gence Sünni tören Meclis’e taşındı”, http://www.alevihaberajansi.com/ index.php?option=com_content&task=view&id=8218, 14.07.2011.
• Akman, Nuriye (2010), “Necdet Subaşı ile Söyleşi”, Zaman, 21.02.2010.
• Aksoy, Murat (2010), “Önce Madımak’ın Yarası Sarılacak”, Faruk Çelik’le Söyleşi, Yeni Şafak, 15.02.2010.
• Aktay Yasin (2007), “2 Temmuz’la yüzleşmenin yolu”, Yeni Şafak, 07.07.2007.
• Avcı, Bekir (2011), “Utançlar ülkesi ve Utanç müzesi,” http://www.bianet.org/bianet/print/131208- utanclar-ulkesi-ve-utanc-müzesi, 14.07.2011.
• Aydıntaşbaş, Aslı (2011), “Neden Şam’a başka, Sivas’a başka?”, Milliyet, 04.07.2011.
• Beşikçi, İsmail (2009), “Dersim’de Bilincin Uyanışı”, http://www.zazaki.net/haber/dersimde-bilincin- uyanisi-288.htm, 14. 07. 2011.
• Bianet-a (2011), “Saldırılan ve Öldürülen aynı yerde”, http://www.bianet.org/print/131188-saldırılan- ve-oldurulen-aynı-yerde, 09.07.2011.
• Bianet-b, (2011), “18 yıl önce gazetelerde Madımak”, http://bianet.org/biamag/diger/131199-18-yil- once-gazetelerde-madimak, 14.07.2011.
• Birgün-a (2011), “Madımak katliamı failleri ne zaman mağdur oldu?”, BirGün, 04.07.2011,
• Birgün-b (2011), “Utanç soruşturması”, BirGün, 07.07.2011.
• Caymaz, Onur (2011), “Sivas 18 yaşında; İhbar, ihtar, ifşa Sivas’ın kanı hala yerde”, BirGün, 01.07.2011.
• Cumhuriyet, (2011), “Madımak yokmuş”, Cumhuriyet, 9.6.2011.
• Çandar, Cengiz (2011), “Madımak’ı unutmamak”, Radikal, 05.07.2011.
• Çaralan, İhsan (2011), “Aleviler ve Blok”, Evrensel, 05.07.2011.
• Demir, Murtaza, (2008) Alevi-Bektaşi kamuoyuna, 10.04.2008. (Adaylıktan çekilme açıklaması; bu metni sağlayan mevcut PSAKD ilgililerine teşekkür ediyorum)
• Demirtaş Selahattin, (2011), http://www.haberform.com/haber/demirtas-dersim-ihanetini- unutmayacagiz-demirtas-kerbela-bdp-ferhat-tunc-demirta-80158.htm, 14.07.2011.
• Doğan, Serdar (2011), “Devlet TRT Eliyle Madımak’ı 18 yıl sonra yeniden yaktı”, http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=38247, 09.07.2011.
• Doğan, Serdar (2011-b), http://www.aleviweb.com/forum/showthread.php?t=25182, 14.07.2011.
• Doğan, Serdar (2011-a), http://www.gencaleviler.com/forum/fevzi_gumuse_istifa_cagrisi- t21090.html?s=5c22dfa48bf3d316412781d9e9fa01ec& 14.07.2011.
• Eser, Turan (2011), “Yüzleşme, Müze ve Toplumsal Direnç Oluşturmak”, http://www.birgun.net/wall_index.php?news_code=1310563133&year=2011&month=07 &day=13, 14.07.2011.
• Eser, Turan ve d., (t.y.) Kamuoyuna açıklama, (Seçim kampanyasından çekilme açıklaması; bu metni sağlayan mevcut PSAKD ilgililerine teşekkür ediyorum.)
• Eşit Yurttaşlık, (t.y), Eşit Yurttaşlık Hakkı için Taleplerimiz ve Çözüm Önerilerimiz, (Ankara: Alevi- Bektaşi Federasyonu, Yayın no 4).
• Evrensel-a, (2011), “Asla unutmayacağız, Asla affetmeyeceğiz”, 24.06.2011
• Evrensel-b (2011), “Sivas anmasına gaz bombalı saldırı”, http://www.evrensel.net/news.php?id=9060, 09.07.2011.
• Foucault Michel, Cinselliğin Tarihi, (Çev. H.U. Tanrıöver), (İstanbul: Ayrıntı Yayınları).
• Geçmez, Ercan (2011), “Binlerce Alevi Madımak’ı ziyaret edeceğiz”, HBVAKV Genel Başkanlığı, http://www.pirhaberajansi.com/2011/07/04/binlerce-alevi-madimaki-ziyaret-edecegiz/, 01.07.2011.
• Gırgır (2011), “Asıl biz unutturmayacaz”, (Kapak karikatürü) (2001/28).
• Gül, Baki (2011), “Özel Harp Dairesi üyesi Üsteğmen H.Ç: Madımak’ı biz yaktık”, Özgür Gündem, 02.07.2011.
• Hakan, Ahmet (2011), “Basit, yalın ama acıtıcı bir Madımak sorusu”, Hürriyet, 04.07.2011.
• Halkın Devrimci Yolu (2011), “Dışlama-dışarda tutma siyasetinin gölgesinde; Aleviler kimi seçecek”, (Haziran-Ağustos 2011, s.26-33.)
• Hbvakv-Akd (2009), Alevi Çalıştayı Birinci Etap Alevi Örgütleri ve Temsilcileri Toplantısı, Değerlendirme İstem ve Öneri Raporu (Ankara: HBVAKV Yayını).
• Hobbes Thomas, (1992), Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti, (Çev. Semih Lim), (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları).
• Huxley A, (1989), Cesur Yeni Dünya, (Çev. G. Ender), (İstanbul: Güneş Yayınları).
• Hürriyet, (1993),“Sivas’ta ‘Aziz Nesin’ İsyanı”, 03.07.1993.
• İbn Haldun, (1990), Mukaddime, (Çev. Z. Kadiri Ugan), (İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 3 cilt).
• Karabudak, Cemal Ali (2011), “Yasakçı Sivas valisi AKP’li çıktı”, BirGün, 01.07.2011.
• Kemaloğlu, Nihal (2011), “Madımak’ı anmayı yasaklamak”, Akşam, 02.07.2011.
• Kurban, Dilek (2011), “Sivas nasıl anılmaz”, Radikal, 07.07.2011.
• La Boetie, Etienne de (1995),Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev, (Çev. M.A. Ağaoğulları), (Ankara: İmge Yayınları).
• Machiavelli (1998), Hükümdar (İl Principe), (Çev. H. Kemal Karabulut), (İstanbul: Sosyal Yayınları).
• Milliyet (2008), “Muharrem iftarı”na Alevilerden ilgi yok”, http://www.milliyet.com.tr/2008/01/12/siyaset/asiy.html, 14.07.2011.
• Montesquieu (1998), Kanunların Ruhu Üzerine, (Çev. Fehmi Baldaş), (İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 2 Cilt).
• Mumcu, Özgür (2011), “Yak yak bitmedi Madımak”, Radikal, 04.07.2011.
• NTVMSNBC-a (2011), “33 aydınla 2 saldırgan aynı panoda”, http://www.ntvmsnbc.com/id/25228215/ 30.06.2011.
• NTVMSNBC-b (2011), “Aleviler: TRT ‘Faili Meçhul’ü kaldırsın”, 1 Temmuz 2011, http://www.ntvmsnbc.com/id/25228531/, 14.07.2011.
• NTVMSNBC-c, (2011), “Başbağlar’da katledilenler anıldı”, 05.07.2011.
• Öraç (2010), T.C. Devlet Bakanlığı , Ön Rapor Alevi Çalıştayları, Ankara.
• Özdemir, Cüneyt (2011), “Yaksın bu dünya”, Radikal, 03.07.2011.
• Pir Sultan, (2011), “ 2 Temmuz 1993 Madımak Katliamı”, http://www.pirsultan.net/kategori.asp? KID=6&ID=56, 14.07.2011.
• Radikal (2007), “Madımak’ın yası nasıl tutulacak?”, Radikal, 11.12.2007.
• Radikal-a (2011), “Peki devlet 18 yıl önce neredeydi?”, Radikal, 03.07.2011.
• Radikal-b (2011), “Cop yiyene soruşturma”, Radikal, 07.07.2011.
• Rousseau (1982), Toplum Sözleşmesi, (Çev. Vedat Günyol), (İstanbul: Adam Yayıncılık).
• Sarıhan, Şenal (2011), Sivas Katliamı, Madımak Yangını, (Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2 cilt, 3. Baskı.)
• Sazak, Derya (2007), “Müze olsun”, Milliyet, 11.12.2007.
• Seyman, Yaşar (2011), “Alevileri sevmiyorlar,” BirGün, 05.07.2011
• Sol Haber Merkezi (2011), “Aleviler Madımak’ın Utanç Müzesi olmasında ısrarlı”, http://haber.sol.org.tr/devlet-ve-siyaset/aleviler-madimakin-utanc-muzesi-olmasinda- israrli-haberi-441391, 14.07.2011.
• Şanlıkan, Bülent (2011), “Asıl ucube Madımak’tır”, Akşam, 05.07.2011
• T24 Haber (2011) “Eren Aysan: Göstericiler oteli yakanlarla hareket ediyorlar”, http://www.t24.com.tr/eren-aysan-gostericiler-oteli-yakanlarla-hareket- ediyorlar/haber/155043.aspx, 06.07.2011.
• Taşçı, İlhan (2011), ‘Amaç aklamak”, Cumhuriyet, 02.07.2011.
• TKP-a, (2011), “TKP’den Alevilere mektup”, http://haber.sol.org.tr/soldakiler/tkpden-alevilere- mektup-haberi-42930, 14.07.2011.
• TKP-b, (2011), “Madımak Utanç Müzesi olmalıdır”, http://haber.sol.org.tr/soldakiler/tkpden- aciklama-madimak-utanc-muzesi-olmalidir-haberi-43231, 14.07.2011.
• Türker, Yıldırım (2011), “Madımak helalleşmesi”, Radikal, 04.07.2011.Türker, Yıldırım, (2008), “Acıyı bal eyledik ya….”, Radikal, 14.01. 2008.
• Varlık, A. A. (1993), “Kerbela Olayı Unutulmaz”, Cem, 3/25:44.
• Yalçınkaya H.-Ceylan G. (2011), “Madımak’ta anma yasaklandı, öldürenler ölümsüzleşti”, Radikal, 30.06.2011.
• Yalçınkaya, Ayhan (1996), Alevilikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar, (Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları)
• Yalçınkaya, Ayhan (2005), Pas, Foucault’dan Agamben’e Sıvılaşmış İktidar ve Gelenek, (Ankara: Phoenix Yayınları).
• Yalçınkaya, Ayhan (2007), “Eşitlikçi Dışlama: Dedelik, Soy ve Siyaset”, Kırkbudak, 3/9:77-97.
• Yalçınkaya, Ayhan (2009), “Alevilik Hendeğinde AKP’nin Devesi: “Alevi Açılımı Neyi Açıyor?”, AKP Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu, içinde, s. 316-357, (Ed. İ. Uzgel- B. Duru), (Ankara: Phoenix Yayınları).
• Yetkin, Murat (2011), “Sivas…Sivas…”, Radikal, 03.07.2011.
• Yıldırım, Erdal (2011), “Helalleşme değil, ancak hesaplaşma olur”, http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view&id=11805 &Itemid=42, 14.07.2011.
• Zileli, Gün (2011), “Özrünü kabul etmiyoruz Cengiz Çandar”, http://jiyan.org/2011/07/ozrunu-kabul- etmiyoruz-cengiz-candar-gun-zileli/, 14.07.2011