İlkokul Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumları İle Serbest Zamanlarında Kitap Okuma Alışkanlıklarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 217 - 229, 30.12.2020

Yeşim Yurdakul Utku Beyazıt , Aynur Bütün Ayhan , Şükran Şimşek

Öz

İlkokul yılları çocuğun okumayı öğrenmesi ile birlikte okumaya karşı ilginin belirlendiği ve okuma alışkanlığının temellerinin atıldığı bir dönemdir. Okumanın bir alışkanlık haline gelmesi için çocuklara temel okuryazarlık sürecinden sonra erken yaşlarda okuma ilgisi ve sevgisi kazandırılması gerekmektedir. Bu noktadan hareketle bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin serbest zamanlarında okuma alışkanlıklarının ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesidir. Çalışma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Çalışma grubunu Antalya il merkezinde ilkokula devam eden 208 çocuk oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, ‘’Kişisel Bilgi Formu’’, serbest zamanlarında okuma alışkanlıklarını belirlemeye yönelik araştırmacılar tarafından hazırlanan ‘’Okuma Alışkanlığı Anketi’’ ve okumaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik ise Kocaarslan (2016) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘’1-6. Sınıflar İçin Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların okuma tutumunun cinsiyete, kitap okuma sıklığına, serbest zamanlarında yaptıkları aktivitelere, okulda kütüphane veya sınıf kitaplığı bulunma durumuna, anne ve babanın kitap okuma sıklığına, ebeveynlerin çocuklarına kitap alma sıklığına, çocukların ebeveynleri ile birlikte kütüphaneye gitme sıklığına, okudukları kitap hakkında ebeveynleri veya öğretmenleri ile sohbet etme sıklığına, çocukların kitap okuma nedenlerine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda ebeveynlere, eğitimcilere ve araştırmacılara, öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okuma tutumu, serbest zaman, okuma alışkanlığı

Kaynakça

• Açıkgöz. K. Ü.. & Güngör. A. (2006). İşbirlikli öğrenme yönteminin okuduğunu anlama stratejilerinin kullanımı ve okumaya yönelik tutum üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 48(48). 481-502. Adeche, A. E. (2009). Developing reading habits and skills in schools. Library Herald, 47(1), 15-22. Akkaya, N. & Özdemir,S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi (İzmir-Buca Örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 75-96. Aksaçlıoğlu, A. G.,& Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28. Akyol, H. (2005). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Balcı,A. (2009). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 265-300. Balcı. A.. Uyar. Y..& Büyükikiz. K. K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages. Literature and History of Turkish or Turkic,7(4), 965-984. Başaran, M. & Altuner, Ş. (2016). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yozgat Örneği). 1.Uluslararası Bozok Sempozyumu Bildiri Kitabı 2.Cilt, 582-592. Chotithama, S. & Wongwanich, S. (2014). The reading attitude measurement for enhancing elementary school students’ achievement. Procedia – Social and Behavioral Sciences ,116, 3213 – 3217. Clark, C. & Foster, A. (2005). Children's and Young People's Reading Habits And Preferences: The Who, What, Why, Where and When. U.K.: National Literacy Trust. Çakıroğlu. O. & Palancı. M. (2015). Reading attitude scale: The reliability and validity study. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1143-1156. Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları/Reading habits of secondary school students. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64. Durualp, E., Çiçekoğlu, P. & Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 115-132. Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications. Gönen, M., Çelebi Öncü, E. & Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5., 6., ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 32 (164), 7-34. Graham, S., Berninger, V., & Abbott, R. (2012). Are attitudes toward writing and reading separable constructs? A study with primary grade children. Reading & Writing Quarterly, 28(1), 51-69. Güner, H., Çelebi, N., Kaya, G. T., & Korumaz, M. (2014). Neoliberal eğitim politikaları ve eğitimde fırsat eşitliği bağlamında uluslararası sınavların (PISA, TIMSS ve PIRLS) analizi. Journal of HistoryCultureand Art Research, 3(3), 33-75. İnnalı, Ö.H. & Aydın, İ.S. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okur öz yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(9), 651-682. İşcan, A., Arıkan, B. İ., & Küçükaydın, M.A. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin kitap okuma alışkanlıkları ve okumaya ilişkin tutumları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 1-16. Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest Veri Tabanları Örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-17. Kleijnen, E.,Huysmans, F., Ligtvoet, R., & Elbers, E. (2017). Effect of a school library on the reading attitude and reading behaviour in non-western migrant students. Journal of Librarianship and Information Science, 49(3), 269-286. Kocaarslan, M. (2016). Adaptation of reading attitude survey with “Garfield“ picture for 1-6th grade students to Turkish. Elementary Education Online, 15(4), 1217-1233. Kurulgan, M., & Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Lazarus, B. D.,& Callahan, T. (2000). Attitude toward reading expressed by elementary school students diagnosed with learning disabilities. ReadingPsychology, 21, 271-282. Liu, F. (2010). Reading abilities and strategies: A short introduction. International Education Studies, 3(3), 153-157. Logan, S. & Johnston, R. (2009). Gender differences in reading ability and attitudes: examining where these differences lie. Journal of Research in Reading, 32(2), 199-214. Logan, S., Medford, E., & Hughes, N. (2011). The importance of intrinsic motivation for high and lowability readers' reading comprehension performance. Learning and Individual Differences, 21,124-128. McGeown, S. P. (2015). Sex or gender identity? Understanding children's reading choices and motivation. Journal of Research in Reading, 38(1), 35-46. McKenna, M. C. & Kear, D. J. (1990). Measuring attitude toward reading: A new tool for teachers. The Reading Teacher, 43(8): 626-639. Mol, S. E., & Bus, A. G. (2011). To read or not to read: A meta-analysis of print exposure from infancy to early adulthood. Psychological Bulletin, 137(2), 267–296. Mullan, K. (2010). Families that read: A time-diary analysis of young people's and parents' reading. Journal of Research in Reading, 33, 414–430. Nootens, P., Morin, M. F., Alamargot, D., Gonçalves, C., Venet, M., & Labrecque, A. M. (2019). Differences in attitudes toward reading: A survey of pupils in Grades 5 to 8. Frontiers in psychology, 9, 2773. Pfost, M., Schiefer, I. M., & Artelt, C. (2016). Intergenerational continuity in attitudes toward reading and reading behavior. Learning and Individual Differences, 51, 179–188. Ramsden, S., Richardson, F. M., Josse, G., Shakeshaft, C., Seghier, M. L. & Price, C. J. (2013). The influence of reading ability on subsequent changes in verbal IQ in the teenage years. Developmental Cognitive Neuroscience, 6, 30-39. Schooten, E. & Glopper, K. (2002). The relation between attitude toward reading adolescent literature and literary reading behavior. Poetics. 30, 169-194. Seitz, L. (2010). Student attitudes toward reading: A Case Study. Journal of Inquiry & Action in Education, 3(2), 30-44. Sever, S. (1995). Türkçe Öğretiminde Tam Öğrenme. İstanbul: Ya-Pa Yayınları. Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Aile ve Toplum, 6(22), 30-39. Wang, J. H., & Guthire, T. J. (2004). Modeling the effect of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between U.S. and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39, 2, 162-186. Worrell, F. C., Roth, D. A., & Gabelko, N. H. (2006). Elementary reading attitude survey (ERAS) scores in academically talented students. Roeper Review, 29(2), 119-124. Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri. Yeni Yaklaşımlar: Ankara. Yıldız, C. & Okur, A. (2007). İlköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinde göz ardı edilen bir konu: sözcük öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 753-773. Yıldız, M. (2013).The role of the reading motivation, reading fluency and reading comprehension on Turkish 5th graders’ academic achievement. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478. Yıldız, M., & Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.