Askeri Hemşirelerin Zorunlu Örgüt Değişikliğine Bağlı Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 79 - 88, 30.12.2020

Melek Karatuzla , Tuğba Uluocak Köse , Aytolan Yıldırım

Öz

Amaç: Bu çalışma, sağlık bakım hizmeti sunumunun olmazsa olmaz gruplarından biri olan ve Haydarpaşa Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görevli hemşirelerin zorunlu örgüt değişikliği ile değişim öncesi/sonrası örgütsel bağlılık düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemi, 2016 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)’nden Sağlık Bakanlığı (S.B)'na kurum geçişi yapılan askeri hemşireler ve geçiş sonrası Haydarpaşa Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görev alan, araştırmaya katılmayı kabul eden 82 hemşireden oluşmuştur. Örneklem hesaplanırken tam sayım yöntemi kullanılmıştır. Tanımlayıcı olarak planlanan çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan demografik veri formu ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veriler katılımcılara araştırmanın amacı anlatıldıktan ve onamları alındıktan sonra, yüz yüze görüşme yöntemiyle, katılımcıların uygun gördüğü tarih ve saatlerde uygulanmıştır. Ölçek, çalışanların hem önceki hem de şu an görev yaptıkları kurumlarına yönelik değerlendirilmesini sağlayacak şekilde iki kez uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışanların demografik verileri incelendiğinde yaş dağılımına göre çalışanların 17'sinin (%20,73) 30 yaş ve altında, 40'ının (%48,78) 31-40 yaş aralığında, 25'inin (%30,48) 41 yaş ve üzerinde olduğu bulunmuştur. Çalışanların mesleki deneyime göre 26'sı (%31,71) 5 yıl ve altı, 56'sı (%68,29) 5 yıl üzeri olarak dağılmaktadır. Çalışanlar eğitim düzeyine göre, 36'sı (%43,9) lisans ve üzeri, 25'i (%30,48) önlisans, 21'i (%25,60) lise seviyesi olarak dağılmaktadır. Çalışanlar, kurumda çalışma sürelerine göre 17'si (%20,73) 5 yıl ve altı, 65'i (%79,27) 5 yıl üzeri olarak dağılmaktadır. Kurum değişimi sonrası, hemşirelerde Örgütsel Bağlılık toplam ortalamaları açısından GATA değerinin (x̄=3,530), Sağlık Bakanlığı örgütsel bağlılık toplam değerine (x̄ =2,877) göre anlamlı düştüğü gözlenmiştir (p=0,000<0,05).
Sonuçlar: Çalışma bulgularına göre daha önce GATA’ da çalışanlarda örgütsel bağlılığın düşme eğilimi gösterdiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Bağlılık, örgüt değişikliği, hemşirelik

Kaynakça

• 1. Akça, S. Devebakan, N. 2017. “Sağlık Kurumlarında Çalışanların Kurumda Kalma ya da Ayrılma Kararlarının Belirlenmesinde Örgütsel Bağlılığın Etkisi: İzmir İlinde Bir Araştırma”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 239-261.
• 2. Altınöz, M., Çakıroğlu, D., Cop, S. 2012. “The Effect Of Job Satisfaction Of The Talented Employees On Organizational Commitment: A Field Research”. Social And Behavioral Sciences, Sayı:58;322-330.
• 3. Balcı, A. 2003. Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler. Pegem A Yayıncılık. Ankara.
• 4. Bayram, L. 2005. “Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık”. Sayıştay Dergisi, Sayı:59,S.N:125-137.
• 5. Becker, HS. 1960. “Bağlılık kavramı üzerine notlar”. Amwican Sosyoloji Dergisi, 66, 32-42.
• 6. Bozkurt, Ö., Yurt, İ. 2013. “Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-123.
• 7. Cihangiroğlu, N., Teke, A., Özata, M., Çelen, Ö. 2015. “Mesleki Bağlılık İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Analizi”. Gülhane Tıp Dergisi, 57: 367-372. 8. Çelen, Ö., Teke, A., Cihangiroğlu, N. 2013. “Örgütsel Bağlılığın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 399-410.
• 9. Çelik, M., Turunç, Ö.2009. “Aile-İş Çatışması, İş Stresi ve Örgütsel Sadakatin İş Performansına Etkisi: Savunma Sektöründe Ampirik Bir Çalışma”. (http://www.kho.edu.tr/akademik/kho_bilim_dergi/2010_1/1.pdf. ErişimTarihi:01.12.2018).
• 10. Çetin, MÖ., 2004. Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. 1. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• 11. Demirel, Y.2009. “Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.8(15);115-132.
• 12. Durna, U., Eren, V. 2005. “Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık”. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2005, 6 (2): 210-219.
• 13. Ferris, K.R, Aranya, N. 1983. “A Comparison Of Two Organizational Commitment Scales”. Personnel Psychology, 36(1), 87-98.
• 14. Gider, Ö. 2010. “Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Çalışan Personelin Örgütsel Bağ-lılık, Örgütsel Güven ve İş Doyumu Düzeylerinin Araştırılması”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 65: 81-105.
• 15. Görgülüer, AA. 2013. “Örgütsel Adalet ve İş Tatmininin Örgütsel Bağlılığa Etkisi Üzerine Bir Araştırma”. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• 16. Gül, H., Oktay, E., Gökçe, H. 2008. “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E Dergisi. 15;72-82.
• 17. Günlük, M., Özer, G., Özcan, M. 2013. “İş Memnuniyetinin Muhasebecilerin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (20);57-76.
• 18. Gürkan, Ç. 2006. Örgütsel Bağlılık: Örgütsel İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi ve Trakya Üniversitesi’nde Örgüt İklimi İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne.
• 19. Huang, TC., Hsiao, WJ. 2007. “The Causal Relationship Between Job Satisfaction And Organizational Commitment”. Social Behavior And Personality, 35 (9): 1265-1276.
• 20. Kanter, RM., 1968. “Bağlılık ve sosyal organizasyon: Ütopik topluluklarda bağlılık mekanizmalarının incelenmesi”. American Sociological Review, 499-517.
• 21. Karabay E, M. 2014. “İş Stresi ile Örgütsel Bağlılığın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi. 6(1);282-302.
• 22. Karadağ, M., Işık, O., Akbolat, M., Çelen, Ö.2015. “Örgütsel Bağlılık Açısından Motivasyon: Sağlık Kurumlarında Çalışan İdari Personel Üzerinde Bir Uygulama”, International Journal of Social Science.
• 23. Karahan, A. 2008. “Hastanelerde Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 145-162.
• 24. Karcıoğlu, F., Türker, E. 2010. “Psikolojik Sözleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2): 121-140.
• 25. Korkmaz, O., Erdoğan, E. 2014. “İş Yaşam Dengesinin Örgütsel Bağlılık ve Çalışan Memnuniyetine Etkisi”. Ege Akademik Bakış, 14 (4);541-557.
• 26. Leong, C.S., Furnham A., Cooper, C.L. 1996. “The Moderating Effect of Organizational Commitment on the Occupational Stress Outcome Relationship”. Human Relations; 49(10), 1345–1363.
• 27. Marchiori, D., Henkin, A. 2004. “Organizational Commitment of Health Profession Faculty: Dimensions”. Correlates and Conditions, Medical Teacher, 26(4);353-358.
• 28. Mete, M., Zincirkıran, M., Tiftik, H., Yalçınsoy, A., Pekcan, A. 2015. “Personel Güçlendirme, Örgütsel Bağlılık ve İş Memnuniyeti İlişkisinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi: Turizm Sektöründe Bir Araştırma”. Bartın Üniversitesi, İİBF Dergisi, 6 (12);138-155.
• 29. Meydan, CH., Basım, HN., Çetin, F. 2011. “Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Türk Kamu Sektöründe Bir Araştırma”. BİLİG, SAYI 57, S.N:175-200, http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/2611-published.pdf (Erişim Tarihi:01.12.2018).
• 30. Meyer, J.P., Natalie, A.J.1997. Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application. New York: Sage.
• 31. Meyer, JP., Allen, NJ. 1991. “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• 32. Mowday, R.T., Porter, L. PL. Ve Steers, R.M. 1982. Çalışan-örgüt bağlantıları: Bağlılık, devamsızlık ve ciro psikolojisi. New York.
• 33. O'Reilly, CA. ve Chatman, J. 1986. “Örgütsel bağlılık ve psikolojik bağlılık: Uyum, özdeşleşme ve içselleştirmenin prososyal davranış üzerindeki etkileri”. Uygulamalı psikoloji dergisi, 71 (3), 492.
• 34. Sağlık Bakanlığı. 2007. Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. “Sağlıkta İnsan Kaynakları Mevcut Durum Analizi”. Yücel Ofset, Ankara.
• 35. Sevinç, İ., Şahin, A. 2012. ”Kamu Çalışanlarının Örgütsel Bağlılığı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”. Maliye Dergisi, Sayı:162, 266-281.
• 36. Sığrı, Ü. 2007. “İş Görenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Meyer Ve Allen Tipolojisiyle Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. Anadolu Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, 7(2), 261-278.
• 37. Sürücü, L., Maşlakçı, A. 2018. “Örgütsel Bağlılık Üzerine Kavramsal İnceleme”. Uluslararası Yönetim ve Yönetim Dergisi, 2 (3), 49-65. DOI: 10.29064 / ijma.
• 38. Tanrıverdi, H., Koçaslan, G., Eğriboz, N. 2019. “Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki İlişki”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1610-1613.
• 39. Taşkaya, S. 2009. “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalete ilişkin Algılamaları ile Örgüte Bağlılık Düzeylerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri”. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Yüksek lisans Tezi, sayfa 1-26-27.
• 40. Tekingündüz, S., Kurtuldu, A. 2015. İşten Ayrılma Niyeti, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık. Liderlik Ve İş Stresi Arasındaki İlişkilerin Analizi: Bir Hastane Örneği. International Journal of Human Sciences. 12(1);1501-1517. doi: 10.14687/ijhs.v12i1.3270.
• 41. Tekingündüz, S., Tengilimoğlu, D. 2013. “Hastane Çalışanlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven Düzeylerinin Belirlenmesi”. Sayıştay Dergisi, S.91,77-103.
• 42. Tetik, S.2012. “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 4(1);275-286.
• 43. Top, M. 2012. “Hekim ve Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Güven ve İş Doyumu Profili”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41 (2), 258- 277.
• 44. Ulutaş, M. 2003. Katılımcı Yönetimin Örgütsel Bağlılık ve Yaratıcılığa Etkisi, Yayımlanmamış Y. Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• 45. Uyguç, N., Çımrın, D. 2004. “DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler”, DEÜ İ.İ.B.F Dergisi, 19(1), 91-99.
• 46. Vural, F., Dura, A.A., Fil, Ş., Çiftçi, S., Torun, S.D., Patan, R.2012. “Sağlık Çalışanlarında Memnuniyet, Kurumda Kalma ve Örgütsel Bağlılığa Etki Eden Faktörler”. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 1(3);137-144.