Erkek Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumlarının Kadın Düşmanlığı Üzerindeki Etkisi
Yıl 2024,
Cilt: 13 Sayı: 2, 116 - 125, 31.12.2024
Eda Güngör
,
Abdurrahim Uyanık
Öz
Amaç: Ataerkil toplum düzeninin bir yansıması olarak kadınlara biçilen toplumsal cinsiyet rolleri, kadınlara yönelik düşmanca tutum ve davranışların temelini oluşturur. Kadın düşmanlığı, erkeklere daha fazla saygı gösterme ve kadınları zayıf, korunmasız olarak görme eğilimindedir. Zamanla bu ideoloji, toplumu saran bir sis gibi yayılmış ve kadınlara yönelik aşağılama ile şiddeti beslemiştir. Bu çalışma erkek üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının kadın düşmanlığı üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Örneklem ve Yöntem: Araştırma, kesitsel türde planlanarak yapılmıştır. Bu araştırmanın evreni, Ekim 2022 ile Ocak 2023 tarihleri arasında üniversitede öğrenim görmekte olan erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada veriler, “Sosyodemografik Özellikler Formu”, “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ)” ve “Kadın Düşmanlığı Ölçeği (KDÖ)” formları ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ANOVA, Pearson Korelasyon, Linear Regresyon testleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 90.09±20.93’tür. TCRTÖ alt boyutlarından en yüksek puan ortalaması geleneksel cinsiyet rolü, en düşük puan ortalaması ise erkek cinsiyet rolü ve evlilikte cinsiyet rolü olarak tespit edilmiştir. Kadın Düşmanlığı Ölçeği puan ortalaması 37.44±9.73 ve orta düzeydedir. Toplumsal cinsiyet rolleri tutumları, evlilikte cinsiyet rolü, geleneksel cinsiyet rolü ve erkek cinsiyet rolünün kadın düşmanlığı üzerinde pozitif yönde anlamlı etkisi bulunmaktadır (p≤0.001). Sonuç: Toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının kadın düşmanlığı üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir.
Etik Beyan
Bu çalışma Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır (Tarih: 26.10.2022, Etik Kod No: 13.10). Çalışmaya katılan öğrencilerden yazılı ve/veya sözlü onam alınmıştır.
Destekleyen Kurum
Bu araştırma herhangi bir finansman kuruluşundan/sektörden destek almamıştır.
Teşekkür
Bu çalışmanın yazarları araştırmaya katılmayı kabul eden öğrencilere teşekkür eder.
Kaynakça
- Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1-9. https://www.scribd.com/document/620967978/Toplumsal-Cinsiyet-Gender-Ay%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1-ve-Sa%C4%9Fl%C4%B1k
- Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. EKEV Akademi Dergisi, (ICOAEF Özel Sayı), 97-118. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4260592
- Atış, F. (2010). Ebelik/ hemşirelik 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Aydın, M., Bekar, E. Ö., Gören, Ş. Y., & Sungur, M. A. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 223-242. 19. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455842
- Baydar, V. (2013). Popüler kültürlerde mizojini. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 151-165. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5969
- Baydar, V. (2014). Feminist sosyal hizmet perspektifinden popüler yabancı dizilerde kadın düşmanlığının incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Baydar, V., Kılıç, C., Sezen Serpen, A., & Günay, G. (2019). Kadın düşmanlığı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fe Dergi, 11(2), 65-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/902686
- Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(1), 108-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/107207
- Develi, A. (2020). Çalışma yeterliliği, iş tatmini ve görev performansı ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
- Evrenol Öçal, S. (2019). Üniversite öğrencilerine yönelik geliştirilen kadına karşı her türlü düşmanca tutuma (mizojini) karşı eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Geçer, H., Kartoğu, S., ve Hacıkeleşoğlu, H. (2017). Toplumsal cinsiyet ve dindarlık: üniversite öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(56), 494-521. https://doi.org/10.16992/ASOS.12748
- Işık Y. S. (2018). Yılan, su, söz: Kadın düşmanlığı ile belirsizlik korkusu arasındaki ilişkiye dair bir yorum denemesi. Folklor/Edebiyat, 24(93), 177-196. https://www.proquest.com/docview/2057902189?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Scholarly%20Journals
- Karaçay Y. S., Doğan, S. D., Aydıngülü, N., Arslan, S., & Nazik, E. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi: Çukurova Üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 104-113. https://doi.org/10.38108/ouhcd.704397.
- Kartal, A., Korkmaz, G., Taşdemir, G., Turan, T., & Akan, G. (2020). Sağlıkla ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku- Tarihi Dergisi, 28(3), 372–83. https://doi.org/10.5336/mdethic.2020-74155
- Durgun, S. K., & Cambaz, S. (2019). Ebelik/hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. NWSA Academic Journals, 14(2), 93–103. https://doi.org/10.12739/nwsa.2019.14.2.1b0069
- Naralan, A., & Kaleli, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin üniversiteden beklentileri ve bölüm memnuniyeti araştırması: Atatürk Üniversitesi örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/150999
- Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48(2), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/101330
- Özmete, E., & Yanardağ, M. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(1), 91-107. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200645
Rudden, M. G. (2022). Misogyny and gender role straight- jackets: A psychoanalytic perspective. Psychoanalytic İnquiry, 42(7), 557-566, https://doi.org/10.1080/07351690.2022.2121146
- Sis, A., Pasinlioğlu, T., Tan, G., & Koyuncu, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet eşitliği tutumlarının belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 181- 186. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/95104
- Srivastava, K., Chaudhury, S., Bhat, P. S., & Sahu, S. (2017). Misogyny, feminism, and sexual harassment. Industrial Psychiatry Journal, 26(2), 111-113. https://doi.org/10.4103/ipj.ipj_32_18
- Sumbas, E., & Erdemir, N. (2021). Toplumsal cinsiyet algısı ile duygu düzenleme arasındaki ilişki. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 39,117-125. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.2021.170
- Suveren, Y. (2022). Günümüz dünyasında kadın düşmanlığı (mizojini) ve görünümleri. Sakarya Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 19-36. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2671225
- Şahin, M. (2020). Dünyada toplumsal cinsiyet karşıtı (anti-gender) hareketler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 654-670. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1100444
- Verma, R. K., Pulerwitz, J., Mahendra, V., Khandekar S., Barker, G., Fulpagare, P., & Singh S.K. (2006). Challenging and changing gender attitudes among young men in Mumbai India. Reprod Health Matters, 14(28), 135-43. https://doi.org/10.1016/S0968-8080(06)28261-2
- Yazgeldi, A. (2022). Üniversite öğrencilerinde kadına karşı her türlü düşmanca tutumun (mizojini) belirlenmesi: Düzce örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce.
- Yıldız, E., & Keçeci, O. (2016). Ege üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 986-998. https://doi.org/10.17719/jisr.2016.1446
- Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87380
The Impact of Male University Students' Attitudes Toward Gender Roles on Misogyny
Yıl 2024,
Cilt: 13 Sayı: 2, 116 - 125, 31.12.2024
Eda Güngör
,
Abdurrahim Uyanık
Öz
Aim: As a reflection of the patriarchal social order, gender roles attributed to women form the basis of hostile attitudes and behaviours towards women. Misogyny tends to show more respect to men and see women as weak and unprotected. Over time, this ideology has spread like a fog surrounding society and has fuelled humiliation and violence against women. This study was conducted to examine the effect of gender role attitudes of male university students on misogyny. Subjects and Methods: The research was planned and conducted in a cross-sectional manner. The universe of the research consists of male students studying at the university between October 2022 and January 2023. Data in the research were collected with the "Sociodemographic Characteristics Form", "Gender Roles Attitude Scale (GROAS)" and "Hostility Towards Women Scale (HWOS)" forms. ANOVA, Pearson Correlation, Linear Regression tests were used in the evaluation of the data. Results: The total mean score of the ‘Gender Role Attitude Scale’ is 90.09±20.93. The highest mean score of the GRTS sub-dimensions is traditional gender role, while the lowest mean score is male gender role and gender role in marriage. The mean score of the Hostility to Women Scale is 37.44±9.73, which is at a moderate level. Gender role attitudes, gender role in marriage, traditional gender role and male gender role have a positive and significant effect on hostility towards women (p≤0.001). Conclusion: It was determined that gender role attitudes have an effect on hostility towards women.
Etik Beyan
This study was approved by the University of Tokat Gaziosmanpasa Scientific Research Ethics Committee (Date: 26.10.2022, Number: 13.10). Written and/or verbal consent was obtained from students participating in the study.
Destekleyen Kurum
This research did not receive support from any funding agency/industry.
Teşekkür
The authors of this study would like to thank the students who agreed to participate in the study.
Kaynakça
- Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1-9. https://www.scribd.com/document/620967978/Toplumsal-Cinsiyet-Gender-Ay%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1-ve-Sa%C4%9Fl%C4%B1k
- Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. EKEV Akademi Dergisi, (ICOAEF Özel Sayı), 97-118. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4260592
- Atış, F. (2010). Ebelik/ hemşirelik 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Aydın, M., Bekar, E. Ö., Gören, Ş. Y., & Sungur, M. A. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 223-242. 19. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455842
- Baydar, V. (2013). Popüler kültürlerde mizojini. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 151-165. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5969
- Baydar, V. (2014). Feminist sosyal hizmet perspektifinden popüler yabancı dizilerde kadın düşmanlığının incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Baydar, V., Kılıç, C., Sezen Serpen, A., & Günay, G. (2019). Kadın düşmanlığı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fe Dergi, 11(2), 65-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/902686
- Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(1), 108-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/107207
- Develi, A. (2020). Çalışma yeterliliği, iş tatmini ve görev performansı ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
- Evrenol Öçal, S. (2019). Üniversite öğrencilerine yönelik geliştirilen kadına karşı her türlü düşmanca tutuma (mizojini) karşı eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Geçer, H., Kartoğu, S., ve Hacıkeleşoğlu, H. (2017). Toplumsal cinsiyet ve dindarlık: üniversite öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(56), 494-521. https://doi.org/10.16992/ASOS.12748
- Işık Y. S. (2018). Yılan, su, söz: Kadın düşmanlığı ile belirsizlik korkusu arasındaki ilişkiye dair bir yorum denemesi. Folklor/Edebiyat, 24(93), 177-196. https://www.proquest.com/docview/2057902189?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Scholarly%20Journals
- Karaçay Y. S., Doğan, S. D., Aydıngülü, N., Arslan, S., & Nazik, E. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi: Çukurova Üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 104-113. https://doi.org/10.38108/ouhcd.704397.
- Kartal, A., Korkmaz, G., Taşdemir, G., Turan, T., & Akan, G. (2020). Sağlıkla ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku- Tarihi Dergisi, 28(3), 372–83. https://doi.org/10.5336/mdethic.2020-74155
- Durgun, S. K., & Cambaz, S. (2019). Ebelik/hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. NWSA Academic Journals, 14(2), 93–103. https://doi.org/10.12739/nwsa.2019.14.2.1b0069
- Naralan, A., & Kaleli, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin üniversiteden beklentileri ve bölüm memnuniyeti araştırması: Atatürk Üniversitesi örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/150999
- Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48(2), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/101330
- Özmete, E., & Yanardağ, M. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(1), 91-107. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200645
Rudden, M. G. (2022). Misogyny and gender role straight- jackets: A psychoanalytic perspective. Psychoanalytic İnquiry, 42(7), 557-566, https://doi.org/10.1080/07351690.2022.2121146
- Sis, A., Pasinlioğlu, T., Tan, G., & Koyuncu, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet eşitliği tutumlarının belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 181- 186. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/95104
- Srivastava, K., Chaudhury, S., Bhat, P. S., & Sahu, S. (2017). Misogyny, feminism, and sexual harassment. Industrial Psychiatry Journal, 26(2), 111-113. https://doi.org/10.4103/ipj.ipj_32_18
- Sumbas, E., & Erdemir, N. (2021). Toplumsal cinsiyet algısı ile duygu düzenleme arasındaki ilişki. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 39,117-125. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.2021.170
- Suveren, Y. (2022). Günümüz dünyasında kadın düşmanlığı (mizojini) ve görünümleri. Sakarya Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 19-36. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2671225
- Şahin, M. (2020). Dünyada toplumsal cinsiyet karşıtı (anti-gender) hareketler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 654-670. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1100444
- Verma, R. K., Pulerwitz, J., Mahendra, V., Khandekar S., Barker, G., Fulpagare, P., & Singh S.K. (2006). Challenging and changing gender attitudes among young men in Mumbai India. Reprod Health Matters, 14(28), 135-43. https://doi.org/10.1016/S0968-8080(06)28261-2
- Yazgeldi, A. (2022). Üniversite öğrencilerinde kadına karşı her türlü düşmanca tutumun (mizojini) belirlenmesi: Düzce örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce.
- Yıldız, E., & Keçeci, O. (2016). Ege üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 986-998. https://doi.org/10.17719/jisr.2016.1446
- Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87380