Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

RİSKİN İNŞASI VE SOSYAL KONTROLÜN TIBBİLEŞTİRİLMESİ BAĞLAMINDA DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU: HÜRRİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, , 319 - 346, 16.06.2021
https://doi.org/10.33692/avrasyad.950844

Öz

Toplumsal normlara uyum; sapmanın kontrolü, yani sosyal kontrol mekanizmaları
çerçevesinde gerçekleşmektedir. Günümüzde bu mekanizmanın temel kaynaklarından biri tıp
alanı ve tıp bilgisi haline gelmiştir. Sosyal kontrolün tıbbileştirilmesi kapsamında tıbbileştirilen
alanlardan biri Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğudur (DEHB). Sağlık alanında uzman
kişiler dışındaki bireyler, farklı kanallar aracılığıyla tıbbi bilgiye erişmekte ve bu bilginin üretim
süreçlerine müdahil olmaktadır. Bu bilginin yeniden üretildiği alanlardan biri medyadır. Bu
çerçevede çalışma kapsamında, 1997-2020 yılları arasında Hürriyet Gazetesinin internet
sayfasında yer alan 135 DEHB haberi analiz edilmiştir. Başlıklar, yayın yılı ve haber kaynağı
temelinde gerçekleştirilen nicel analizde SPSS 25 programı; haber içerikleri ve içerik frekansları
temelinde gerçekleştirilen nitel ve nicel analizde ise MAXQDA 20 programı kullanılmıştır. DEHB
haberi sayısı, en fazla haberin yayınlandığı 2013 yılına kadar artış, sonrasında düşüş eğilimi
göstermiştir. Kaynak kullanımı açısından, haberlerin büyük çoğunluğu (%75,6) Türkiye, dış
kaynakların büyük çoğunluğu (%88,2) ise ABD kaynaklıdır. Haber başlığı ve genel içerikler
temelinde değerlendirildiğinde en fazla görülen kategori, DEHB’ye ve onun yaratabileceği
tehlikelere dikkat çeken ‘tehlike / uyarı / hastalık’ kategorisidir. Haber içeriklerinde DEHB, daha
çok biyomedikal bir perspektiften ele alınmaktadır. İçerik kategorilerinde en fazla tekrarlanan
kategorinin ‘risk’ olduğu görülmektedir. Risk Toplumu kuramı bağlamında değerlendirildiğinde,
bir hastalığın ‘öngörülebilir’ sonuçlarının öne çıkarılması kapsamında, riskin inşası söz konusu
olmaktadır. Haber içeriklerinde yer alan, hastalık konusunda bireylerin, ailelerin
suçlanmamasının gerekliliğine ilişkin ifadeler çerçevesinde ortaya çıkan, ‘hastalığın
onaylanması’ kategorisi ile birlikte değerlendirildiğinde, risk inşasının, sosyal kontrol
mekanizmasının bir parçası olduğu görülmektedir. Haberler aracılığıyla DEHB olan kişileri
bekleyen riskler tanımlanmakta, kişinin kendi durumundan dolayı suçlu olmadığı, teşhisi ve
tedaviyi yani ‘hasta rolünü’ kabul etmesinin zararın engellenmesi yolunda gerekli olduğu ortaya
konmaktadır. Bu çerçevede sosyal kontrol tıbbileştirilmektedir.

Kaynakça

  • ABEYSİNGHE, Sudeepa ve White, Kevin (2010). "Framing disease: The avian influenza pandemic in Australia". Health Sociology Review, 19(3): 369–381. https://doi.org/10.5172/hesr.2010.19.3.369
  • AKALTUN, İsmail, ve Ayaydın, Hamza (2019). "Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Çeşitli Nedenlerle Başvurmuş, Akıllı Telefon Bağımlılığı Olan Ergenlerin Aldığı Psikiyatrik Tanılar". Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(2): 193–196. https://doi.org/10.35440/hutfd.512504
  • AKGÜN, Nihal Melisa, Tufan, A. Evren, Yurteri, Nihal, ve Erdoğan, Ayten (2011). "Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Genetik Boyutu". Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1): 15–48.
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Selin Atalay Bu kişi benim 0000-0002-7095-6396

Yayımlanma Tarihi 16 Haziran 2021
Gönderilme Tarihi 12 Şubat 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Atalay, S. (2021). RİSKİN İNŞASI VE SOSYAL KONTROLÜN TIBBİLEŞTİRİLMESİ BAĞLAMINDA DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU: HÜRRİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 9(27), 319-346. https://doi.org/10.33692/avrasyad.950844

 27448 27618 27616   27615  27574 27609   27627


Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası