TÜRKİYE'DE YOKSULLUK VE SOSYAL YARDIM YAKLAŞIMI ÜZERİNE: ELAZIĞ ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 8, 150 - 179, 15.01.2016

Murat Aygen

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509296

Cited By: 6

Öz

Sosyal Devlet, sosyal görev ve sorumluluklar üstlenmiş, halkına insan şeref ve
haysiyetine yaraşır maddi, medeni ve kültürel ihtiyaçları içeren asgari refah şartlan sağlamayı
hedef almış, sosyal güvenlik müesseselerini kurmuş çağdaş bir devlet olarak tanımlanmaktadır.
Sosyal devlet, kişilere sadece temel hak ve özgürlükler sağlamakla yetinmeyen, aynı zamanda
vatandaşların sosyal durumlarını iyileştirmeyi, onlara insan haysiyetine yaraşır bir yaşam şekli
sunmayı, onları sosyal güvenliğe kavuşturmayı kendine ödev bilen devlet anlayışıdır. Türkiye
Cumhuriyeti Devleti ise, bir sosyal devlet olmasına rağmen kronikleşen yoksulluk sorununa
kalıcı bir çözüm getirememiştir. Yoksulluk her ülkede üretim güçsüzlüğü biçiminde ortaya çıkar.
Yoksulluk ve bilgisizlik toplumda çelik bir çember oluşturur. Yoksul toplumlar, eğitimsiz, eğitimsiz
toplumlar yoksuldur. Dünyanın neresinde olursa olsun her ülke yoksullukla savaşmak
zorundadır. Çünkü yoksulluğun önüne geçemeyen ülkeler, dünyadaki gelişmelerin dışında kalır.
Dünyadaki ekonomik, siyasal ve kültürel gelişmeleri izlemeyen ülkeler de varlıklarını uzun süre
koruyamaz. Bu bağlamda, yoksullukla mücadele konusunda ülkemizde pek çok kamu kurum ve
kuruluşu ve sivil toplum kuruluşu farklı muhtaçlık kriterlerine göre, ayni ve nakdi yardımlar ile
yoksul bireylere ve hanelere doğrudan veya dolaylı yardımlar yapmaktadır. Yapılan bu
yardımlar ile yoksul vatandaşların beslenme, barınma ve öz bakım gibi temel ihtiyaçlarının
giderilmesi ve bu sayede daha refah bir yaşama sahip olmaları hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Sosyal haklar, Sosyal Devlet

Kaynakça

• AKTAN, Coşkun Can ve VURAL, İstiklal Yaşar (2007), “Yoksulluk: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, “http://www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/birinci-bol/aktan-vural-yoksulluk.pdf:03. 03. 2007. ARIN, Tülay (2002), Sosyal Sigorta Değil, Sosyal Güvenlik Sistemi: Sosyal Riskler, Sosyal Haklar ve Sosyal Güvenceler, TÜSES (Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı) İstanbul, 2002:73 BAŞBAKANLIK AİLE VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2010), Sosyal Yardım Algısı ve Yoksulluk Kültürü, Ankara. Belediye Kanunu (5393 sayılı Kanun), Resmi Gazete Sayısı: 25874, Resmi Gazete Tarihi: 13.07.2005. Büyükşehir Belediyesi Kanunu (5216 sayılı Kanun), Resmi Gazete Sayısı: 25531, Resmi Gazete Tarihi: 23.07.2004. BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI (2009).Kentsel Yoksulluk, göç ve Sosyal Politikalar. Kentleşme Şurası, Ankara CHU, Ke-Young ve HEMMİNG, Richard (1991), Kamu Harcamaları Rehberi, (Çev. Doğan Cansızlar), IMF Washington DC, 1991:132 COŞKUN, Selim, GÜNEŞ, Samet (2011), Dünyadaki Gelişmeler Çerçevesinde Ülkemizdeki Sosyal Yardımları İyileştirme Çabalarının Değerlendirilmesi, (Çevrimiçi), http://www.sydgm.gov.tr/tr/html/153/Yayinlar/, Erişim (08.02.2011). ÇİÇEK, Eda (2010), Türkiye’de Belediyelerin Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardım Faaliyetleri, Yerel Siyaset Dergisi,39.Sayı, Çevirimiçi),http://www.yerelsiyaset.com/v4/sayfalar.php?goster=ayrinti&id=1155, Erişim (03.02.2011). ÇUBUK, Ali (1983), Sosyal Politika ve Sosyal Güvenlik, Gazi Üniversitesi İİBF Yayınları, Ankara, 1983:9 DDK (2009), Türkiye’de Sosyal Yardımlar ve Sosyal Hizmetler Alanındaki Yasal ve Kurumsal Yapının İncelenmesi, Aile, Çocuk, Özürlü, Yaşlı ve Diğer Kişilere Götürülen Sosyal Hizmetlerin ve Sosyal Yardımların Genel Olarak Değerlendirilmesi, Bu Hizmetlerin Düzenli ve Verimli Şekilde Yürütülmesinin ve GeliştirilmesininSağlanmasıRaporuÖzeti,(Çevirimiçi), http://www.tccb.gov.tr/ddk/ddk29.pdf, Erişim (20.12.2010) DEMİRAY, Muhammet Selim (2006), Sosyal Güvenlik Kurumlarının Türk Kamu Mali Yapısı İçindeki Yeri, Marmara Üniversitesi SBE Mali İktisat Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006:5 DUMANLI, Recep (2007), “Türkiye’de Yoksulluk Sorunu ve Boyutları,” http://www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/ucuncu-bol/dumanli.pdf; 01. 03. 2007. DPT (2006), Sosyal Güvenlik Özel İhtisas Raporu, Ankara, (Çevrimiçi), http://plan9.dpt.gov.tr/oik11_sosyalguvenlik/sosyalgu.pdf, Erişim (04.02.2011). ECEVİT, Mehmet ve ECEVİT, Yıldız (2002), “Kırsal Yoksullukla Mücadele: Tarımda Mülksüzleşme ve Aile Emeğinin Metalaşması,” Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları Konferansı, (Ed. Yasemin Özdek), TODAİE Yayını, Mayıs 2002, Ankara. ECKERLE, Tobias H. (2004), İnvensment in Germany,KPMG International. 2004:7 ERDOĞAN, Güzin (2004), “Yoksulluk Tanımları ve Yoksulluk Araştırmaları,” IV. Aile Şurası: Aile ve Yoksulluk, 8-20 Mart 2004 Bildirileri. ERSÖZ, Halis Yunus (2004), Sosyal Politika Perspektifinden Yerel Yönetimler (İngiltere, İsveç ve Türkiye Örneği), Filiz Kitapevi, İstanbul. ES, Muharrem ve Güloğlu, Tuncay (2007), “Bilgi Toplumuna Geçişte Kentlileşme ve KentselYoksulluk:İstanbul Örneği,” http://www.planlama.org/index.php?option=com_ content&task=view&id=545&Item id=63; 20. 02. 2007. ES, Muharrem (2008), Osmanlı Devletinde Mahalli İdareler, Yerel Siyaset Dergisi, 27.Sayı,(Çevirimiçi), htp://www.yerelsiyaset.com/v4/sayfalar.php?goster=ayrinti&id=929,Erişim 03.02.2011). (Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2010: 267). Elazığ Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Faaliyet Raporu,( 2012-2013-2014 yılları)FALAY, Nihat, VARCAN, Nezih (2009), Yerel Yönetimler, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. FİDAN, Ali (2006), Sosyal Politikaya Katkısı Açısından 5393 Sayılı Belediye Kanunu, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi, (S.B.E), İstanbul. GÜLÇUBUK, Bülent vd. (2005), “Tarımda İstihdam, Sosyal Güvenlik Uygulamaları ve Kırsal Yoksulluk” VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005 Ankara,http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/059bulent gulcubuk.pdf, 10. 01. 2007. GÜZEl, Ali ve OKUR, Ali Rıza (2003), Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul, 2003:2 HACIMAHMUTOĞLU, Hande (2009), Türkiye’deki Sosyal Yardım Sisteminin Değerlendirilmesi, DPT Uzmanlık Tezi, Ankara. İLTER, Ozan (2009), Sosyal Yardım Alanında SYDV ve STK İşbirliği, Sorunlar, Çözüm Önerileri, T.C Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara. KARAKIŞ, Engin (2009), Küreselleşen Dünya Yönetiminde Yerel Yönetimler Bağlamında Sosyal Politika, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi, (S.B.E.), Sivas. KORAY, Meryem (2005), Sosyal Politika, 2. Baskı, İmge Yayınevi. 2005:81,82 RUİTEN, Hans van (2008), Employment in the Netherlands Conditions of Employment, Tax and Social Security Aspects,Loyens&Loeff Series. 2008:52 Sosyal Güvenlik Kurumu, (2010), 2010 Aralık Ayı İstatistik Bülteni, Sosyal Güvenlik Kurumu,Ankara. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü [SYDGM], 2006). ŞENER, Ülker (2010), Yoksullukla Mücadelede Sosyal Güvenlik, Sosyal Yardım Mekanizmaları ve İş Gücü Politikaları, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), (Çevirimiçi), http://www.tepav.org.tr/tr/yayin/s/277, Erişim (09.02.2011).(2010-11) TAŞÇI, Faruk (2009), Yoksulluğa ve Yoksullara Dönük Ahlak Yaklaşımları, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 57, (Çevirimiçi), http://www.iudergi.com/index.php/sosyalsiyaset/issue/view/14/showToc,Erişim (07.02.2011). TAŞÇI, Faruk (2010), Sosyal Politikalarda Can Simidi Sosyal Yardım, Nobel Yayın Dağıtım,Ankara,37-65 ÜNAL, Gülsen (2004), “Türkiye’de Yoksulluk Kavramı ve Yoksulluk Araştırmaları,” IV Aile Şurası Bildirileri, 8-20 Mart 2004. YAZGAN, Turan (1975), Gelir Dağılımı Açısından Sosyal Güvenlik, Fatih Gençlik Vakfı Matbaası İşletmesi, İstanbul, Yazgan,1975:13 ZÜRİH ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ATEŞELİĞİ, İsviçre Sosyal Güvenlik Sistemi ve Hastalık Sigortası (Gerçekleştirilen ve Planlanan Revizyon ve Planlar), Zürih, 2006:4