YENI BIR EKOFELSEFI YAKLAŞIM OLARAK MURRAY BOKCHIN’IN SOSYAL EKOLOJISI

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 14, 331 - 341, 15.10.2018

Ayşen Satır Reyhan

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510653

Cited By: 1

Öz

Bu makale, çevreci düşünce hareketi içerisinde etkili bir yere sahip olan Murray
Bookchin‟in sosyal ekoloji düşüncesinin temel argümanlarını açıklamaktadır. Bu argümanlar,
toplum-doğa etkileşimiyle ortaya çıkan etik tartışmalarda da gündeme gelmiştir. Murray
Bookchin, çevre etiği tartışmalarında ön planda olan, insan merkezci çevre etiği ve canlı-çevre
merkezci çevre etiği gibi iki temel çevre etiği yaklaşımlarının dışında, farklı olarak yeni bir bakış
açısı ortaya koymuştur. Murray Bokchin, sosyal ekoloji yaklaşımı ile; politik ekoloji, çevre
felsefesi, yeşil düşünce ve siyaset bilimi açısından yenilik taşıyan özgün yeni değerlendirmeleri
tartışmaya açmış ve sosyal bilim-çevre tartışmalarına farklı bir boyut katmıştır. Bu makalede,
bu farklı ekofelsefi anlayışın temel argümanları tartışılacaktır. Çalışmaya bu çerçeveden
bakıldığında; Bookchin‟in sosyal ekolojisinin, farklı bir çevre etiği yaklaşımı ortaya koyduğu iddia
edilmekte ve buna “beşeri-insani çevre merkezcilik” adı verilmektedir. Murray Bookchin‟in hem
“beşeri gerçekliğe” hem de “ekolojik gerçekliğe” aynı ölçüde değer vermesi, her iki gerçekliğin
görünürdeki zıtlığını sorgulayarak tamamlayıcılığını ifade etmesi nedeniyle böyle bir niteleme
yapma gereği duyulmuştur. Murray Bookchin‟in sosyal ekoloji düşüncesi, öncelikle
ekoloji/çevrebilimi içerisinde yeni bir disipliner açılım sunması açısından önemli olarak
görülebilir. Çevre sorunlarının bir sosyal-siyasal sorun olarak ele alınmasında; “sosyal ekoloji”
kavramının ve bu kavram çerçevesinde gerçekleşen tartışmaların önemli katkısı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Ekoloji, Birinci Doğa, İkinci Doğa, Ekoloji

Kaynakça

• .