JOHN KENNETH GALBRAİTH’İN İKTİSADİ ANALİZİNDE BOLLUK TOPLUMU, TÜKETİCİ EGEMENLİĞİ VE SOSYAL SORUNLAR

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 16, 90 - 105, 24.03.2019

Anil Başaran

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543724

Öz

Bu çalışmanın amacı, Galbraith‟in mevcut iktisadi anlayıştan kaynaklandığını iddia ettiği
sosyal sorunları içeren Bolluk Toplumu analizindeki temel kavramsal çerçeveyi incelemek ve bu
analizde ulaşılan sonuçları değerlendirmektir.
Galbraith özellikle, İkinci Dünya Savaşı‟ndan sonra hızlı bir üretim artışı sürecine giren
Amerikan toplumunun yaşadığı iktisadi dönüşümleri analiz etmiştir. Galbraith‟in bu analizinin
özünde; İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerika‟da biriken zenginlik, tüketim, üretim ve sosyal
dengesizlik gibi konular yatmaktadır.
Amerikan ekonomisi ve toplumuna yönelen eleştirilerden oluşan Bolluk Toplumu analizi,
hem iktisadi hem de sosyolojik gözlemleri içerisinde barındırmaktadır. Bolluk Toplumu
analizinde zenginlikten kaynaklı bir iyimserlik ve ardından zenginliğin düşüşüyle ortaya çıkan
birikim ve bölüşüm sorunlarından doğan bir kötümserlik sezilmektedir. Bolluk Toplumunda
iktisadın en temel sorunlarından birisi olan kıtlık çözülebilmiştir ama artan zenginliğin yapay
isteklere yönlendirilmesiyle beraber olumsuz bir durumla karşılaşılmıştır.
Üretim, tüketim ve bölüşüm gibi ana iktisadi meseleler üzerinde yoğunlaşan Galbraith,
Amerikan ekonomisinin o dönemde içinde düştüğü bu olumsuz durumu sorgulamaktadır.
Galbraith‟e göre yerleşik iktisat teorisi ise bu durumu açıklayabilmekten uzak kalmakta ve
dolayısıyla Amerikan ekonomisine farklı bir açıdan yaklaşmak gerekmektedir. Galbraith‟in Bolluk
Toplumu analizinde yer alan geleneksel akıl, bağımlılık etkisi ve tüketici egemenliği eleştirisi ise
önerilen bu farklı yaklaşımın unsurlarıdır. 

Anahtar Kelimeler

Bolluk toplumu, geleneksel akıl, tüketici egemenliği, sosyal dengesizlik, bağımlılık etkisi

Kaynakça

• .