YÜKSELEN EKONOMİLERDE İHRACAT-İTHALAT İLİŞKİSİ: BİR PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt 7, Sayı 18, 24 - 56, 26.06.2019

Sertaç HOPOĞLU

https://doi.org/10.33692/avrasyad.595466

Öz

Gelecekte dünyanın önde gelen ekonomileri olmaları beklenen ülkeler “yükselen ekonomiler” olarak anılmaktadır. Gösterdikleri hızlı gelişme ile birlikte yükselen ekonomilerin küresel piyasa ile etkileşimleri de artmaktadır. Bu ülkelerin halen gelişmekte olan ülkeler olması, hızlı büyümenin sürdürülebilmesi için çeşitli sermaye mallarını ithal etmelerine ve dolayısıyla cari açık vermelerine neden olabilmektedir. Ayrıca, yükselen ekonomilerde ihracatın ithalata bağımlılığı orta-gelir tuzağı riskini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öncelikle yükselen ekonomilerde ihracatın ithalata bağımlı olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla 1967-2016 dönemi için onsekiz ülkeden oluşan bir panelde nedensellik analizi uygulanmıştır. Analizlerde Dumitrescu ve Hurlin (2012) ve Emirmahmutoglu ve Kose (2011) tarafından geliştirilen panel nedensellik testleri uygulanmıştır. Küreselleşmenin hızlandığı 1989-2016 dönemi için analiz Rusya ve Vietnam‟ın eklendiği yirmi ülkeden oluşan bir panel için tekrarlanmıştır. Analiz sonuçları ihracat ve ithalat arasındaki nedenselliğin yönünün incelenen ülkelerde 1967-2016 döneminde farklılık gösterdiğine iĢaret etmektedir. Küreselleşmenin hızlandığı dönem olan 1989-2016 dönemi için yapılan analizin sonuçlarına göre incelenen değiĢkenler arasındaki ilişkinin yönünün bazı ülkeler için değişmiştir. Brezilya, Çin, Filipinler, Güney Afrika ve Türkiye için 1967-2016 döneminde ihracatın ithalata bağımlı olduğu, Bangladeş, Şili, Kolombiya, Hindistan, Meksika, Nijerya ve Tayland‟da aynı dönemde ithalatın ihracata bağımlı olduğu, İran‟da ise ihracat ve ithalatın karşılıklı bağımlılığı olduğu söylenilebilir. Diğer ülkelerde 1967- 2016 döneminde herhangi bir nedensellik bulgusu yoktur. 

Anahtar Kelimeler

Yükselen ekonomiler, İhracat, İthalat, Panel nedensellik

Kaynakça

• .