ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ İLE AKADEMİK ÖZYETERLİLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 24, 178 - 208, 01.12.2020

Sıddıka Nur Kandemir Eray Eğmir

https://doi.org/10.33692/avrasyad.831759

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerin epistemolojik inançlarının eleştirel düşünme
eğilimleri ile akademik özyeterlilikleri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama
modeli ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Afyonkarahisar il merkezinde Milli
Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ortaokullarda 2019-2020 öğretim yılında öğrenim gören ve basit
seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 678 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri
toplama aracı olarak Aypay (2011) tarafından geliştirilen beşli likert tipindeki 30 maddeden
oluşan “Epistemolojik İnançlar Ölçeği”, Ertaş Kılıç ve Şen (2014) tarafından geliştirilen beşli
likert tipindeki 25 maddeden oluşan “Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve Ekici (2012)
tarafından geliştirilen beşli likert tipindeki 33 maddeden oluşan “Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği”
kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik analizleri, Pearson korelasyon analizi,
ilişkisiz örneklemler t-Testi ve Tek Yönlü MANOVA analizi yapılmıştır. Araştırmada epistemolojik
inanç ölçeğinin “Öğrenme Süreci-Otorite/Uzman Bilgisine Şüphe” ve “Öğrenme Çabası” alt
boyutu ile akademik özyeterlilik ölçeği arasında ve “Öğrenme Süreci-Otorite/Uzman Bilgisine
Şüphe”, “Öğrenme Çabası” ve “Bilginin Kesinliği” alt boyutları ile eleştirel düşünme eğilimi ölçeği
arasında ise pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki görülmüştür. Bununla birlikte eleştirel
düşünme eğilimi ölçeği ile akademik özyeterlilik ölçeği arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde
anlamlı bir ilişki vardır. Araştırmanın bir diğer sonucuna göre epistemolojik inanç ölçeğinin
“öğrenme süreci-otorite/uzman bilgisine şüphe”, “doğuştan sabit yetenek”, “öğrenme çabası” ve
“bilginin kesinliği” alt boyut düzeylerinin, öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik
özyeterlilik üzerinde anlamlı bir etki yaptığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Epistemolojik İnanç,, Eleştirel Düşünme,, Akademik Özyeterlilik,

Kaynakça

• AKINOĞLU, Orhan, (2012), “Yapılandırmacılık”, Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları, (Ed. B. Oral), Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 429-447.
• ALEMDAĞ, Ceyhun, (2015), Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançları, Akademik Öz-Yeterlikleri ve Öğrenme Yaklaşımları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• ALPASLAN, M. M. ve O. ULUBEY, (2016), Öz-Yeterlik ile Epistemolojik İnançlar İlişkisinin Cinsiyet Açısından İncelenmesi, 4. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Tam Metin Kitabı, (Ed. Ö. Demirel, M. Demirel, E. Yağcı ve N.Yazçayır), Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 11-18.