ANALYZING THE CONCEPTS OF JUSTICE AND CONSCIENCE IN THE PLAY REİS BEY WITHIN THE FRAMEWORK OF CRITICAL DISCOURSE ANALYSIS

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 40, 37 - 57, 15.09.2024

Serhat Toptaş

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1430723

Öz

Justice is the concept that ensures the existing order and aims to maintain it. Conscience and compassion are the sense of distinguishing right from wrong within oneself. In this study, the concepts of justice, conscience and compassion are analyzed through the life of Reis Bey, the main character of the radio play. While analyzing the radio play Reis Bey, critical discourse analysis method was preferred. Discourse involves uncovering the true meaning of any group of words, finding the impact of words on the individual or society, understanding the real conversations in relationships between people, explaining the political system, what its ideology is and how it is. Critical discourse analysis, on the other hand, systematically analyzes a dialogue or a single spoken word by turning it into a text. Critical discourse analysis does not have a sharp line as it enables the emergence of abstract concepts underlying the dialogues. In this context, the aim of the study is as follows. While analyzing the radio play Reis Bey, it is to reveal the meanings underlying the dialogues within the framework of meaning, context, interpretation and periodic social structure. The importance of the study is to examine the relationship between the concepts of justice, conscience and compassion in the radio play Reis Bey through the individual and to interpret the evaluations between conscience and justice in the decision-making process of justice providers. The character of Reis Bey in the radio theater play has changed his thoughts towards the concepts of justice, conscience and compassion throughout the narrative. As a result, it was concluded that the main character of the radio play, Mr. Reis Bey, completely changed his attitude towards the events in his life.

Anahtar Kelimeler

Justice, Conscience, Compassion, Reis Bey, Discourse Analysis, Critical Discourse Analysis

REİS BEY OYUNUNDA ADALET VE VİCDAN KAVRAMLARININ ELEŞTİREL SÖYLEM ANALİZİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Öz

Adalet, mevcut düzeni sağlayan ve düzeni sürdürmeyi amaçlayan kavramdır. Vicdan ve merhamet insanın kendi içindeki doğruyu yanlıştan ayırt edebilme duygusudur. Bu çalışmada adalet, vicdan ve merhamet kavramları radyo oyununun ana karakteri Reis Bey'in hayatı üzerinden incelenmiştir. Reis Bey radyo oyunu incelenirken eleştirel söylem analizi yöntemi tercih edilmiştir. Söylem, herhangi bir kelime grubunun gerçek anlamını ortaya çıkarmayı, kelimelerin birey veya toplum üzerindeki etkisini bulmayı, kişiler arasındaki ilişkilerdeki gerçek konuşmaları anlamayı, politik sistemi, ideolojisinin ne olduğunu ve nasıl olduğunu açıklamayı içerir. Eleştirel söylem analizi ise karşılıklı bir diyalogu ya da tek bir söylenmiş sözcüğü metin haline getirerek sistematik olarak çözümleme yapar. Eleştirel söylem analizi diyalogların altında yatan soyut kavramların ortaya çıkmasını sağladığı gibi keskin bir çizgiye de sahip değildir. Bu bağlamda çalışmanın amacı şu şekildedir. Reis Bey radyo oyununun çözümlemesi yapılırken anlam, bağlam, yorum ve dönemsel sosyal yapı çerçevesinde diyalogların altında yatan anlamları açığa çıkarmaktır. Çalışmanın önemi ise Reis Bey radyo oyununda işlenen adalet, vicdan ve merhamet kavramları arasındaki ilişkiyi birey üzerinden incelemek, adalet sağlayıcılarının karar aşamasında vicdan ile adalet arasındaki değerlendirmeleri yorumlamaktır. Radyo tiyatrosu oyunundaki reis bey karakterinin anlatı boyunca adalet, vicdan ve merhamet kavramlarına karşı düşüncesi değişmiştir. Sonuç olarak radyo oyununun ana karakteri olan Reis Bey, yaşamındaki olaylara karşı tutumumun tamamen değiştiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adalet, Vicdan, Merhamet, Reis Bey, Söylem Analizi, Eleştirel Söylem Analizi

Etik Beyan

bu çalışma için gerek yoktur.

Destekleyen Kurum

yoktur

Kaynakça

• Çiler, Dursun. 2014. TV Haberlerinde İdeoloji. 2.baskı. Ankara: İmge Kitapevi.
• Çokmak, Nebahat, Yasemin İnceoğlu. 2016. Metin Çözümlemeleri. 2.baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Devrişcemaloğlu, Bahar. 2016. Anlatıbilimine Giriş. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Diemer, König Alwin, Patzig Günther Patzig, Robert Feys, Fritz Heinemann, Henry Margenau, Wolfgang Stegmüller, Harald Delius, Ivo Frenzel, Günther Stratenwerth, Iring Fetscher, Waltraud Bumann. 2001. Günümüzde Felsefe Disiplinleri. Çev. Doğan Özlem. İnkılap Yayınları.
• Dijk, Teun A. van. 1993. Principles Of Critical Discourse Analysis. Discourse & Society: Society Sage.
• Doyuran, Levent. 2018. “Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde)”. Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 8(4): 301-23.
• Elibüyük, Hülya. 2015. “Adaletin Peşinde: Bugünün Filmlerinden Zihniyet Tarihine Yolculuk Deneyimi”. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (41).
• Erden, Aysun. 2002. Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri. İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları. Gündoğdu, Yıldırım. 2019. “Hukuk ve Vicdan”. Geliş tarihi (Http://Www.Gundem. Be/Tr/Konuk-Yazarlar/Hukuk-ve-Vicdan.).
• Güngör, Nazife. 2011. İletişim (Kuramlar ve Yaklaşımlar). Ankara: Ekinoks Yayın Dağıtım.
• Güngör, Nazife. 2018. İletişim (Kuramlar ve Yaklaşımlar). 4.baskı. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Hendel, Charles William. 2009. Jean-Jacques Rousseau: Moralist. Bobbs-Merrill.
• Howard, Lune, Berg Bruce. 2019. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Çev.Asım Arı. 10.baskı. Konya: Eğitim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Alp. 2018. “Bencillik ve Fedakârlık Arasındaki İnce Çizgi Vicdan ve Adalet”. Geliş tarihi (Http://Www.Psychologies.Com.Tr/Bencillik-Ve-Fedakarlik-Arasindaki-İnce-Cizgi-Vicdan-ve-Adalet.).
• Kuş, Elif. 2019. “Farklı Hukuk Anlayışları ve Adalete İlişkin Ortak Görüşler”. Geliş tarihi (Http://Hfsa-Sempozyum.Com/Wp-Content/Uploads/2019/02/Hfsa16-Kus%Cc%A7.Pdf.).
• Lazar, Judith. 2001. İletişim Bilimleri. Çev.Engiz Anık. Ankara: Vadi Yayınları.
• Özberk, Özer. 2019. “Yargı Kararlarının Dili ve Gerekçesi, Ceza Muhakemesinde Hâkimin Vicdani Kanaati”. Geliş tarihi (Erişim Adresi: Http://Hfsa-Sempozyum.Com/Wp ontent/Uploads /2019/02 /Hfsa16-O% Cc%88zbek.Pdf.).
• Parlatır, İsmail. 2006. “Vicdan”. Osmanlı Türkçesi Sözlüğü.
• Platon. t.y. Devlet. Çev.Cenk Saraçoğlu, Veysel Atayman. İstanbul: BS Yayın Dağıtım.
• Punch, Keith F. 2005. Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Çev.Dursun Bayrak, Zeynep Akyüz, Zeliha Etöz, Bader Arslan. İstanbul: Siyasal Yayınevi.
• Safi, İsmail. 2018. “Adalet ve Siyaset İlişkisi Üzerine”. SM İlmî Araştırmalar, İnsan ve Toplum Bilimleri (12).
• Sancar, Serpil. 2005. “Söylem ve Gerçek”. Kavram Sözlüğü.
• Saruhan, Selim M. 2018. “Hukukun Adaletinden Adaletin Hukukuna”. Eskiyeni Dergisi (36): 7-17.