TURKISH FOODS AND THEIR REPRESENTATION IN THE RUSSIAN GASTRONOMIC DISCOURSE

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 45, 203 - 222, 15.10.2025

Leyla Babatürk

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1701980

Öz

National culture includes all material and spiritual values that have been formed over centuries under various influences, creating a sense of belonging within people's consciousness. Food culture, in particular, plays a significant role in shaping national identity, as it represents the tangible aspect of national culture and allows people the opportunity to engage with culture in a practical manner. Due to the interdependence between culture and language, language has always served as a reflection of culture. Consequently, the words and phrases found in gastronomic discourse convey information about food culture and national cuisine, making their scientific examination important.
The main goal of this study is to identify Turkish foods and food names present in Russian gastronomic discourse, to determine the methods employed in transferring the cultural nuances of their meanings to a Russian-speaking audience, and to assess whether discourse containing Turkish foods and food names is readily comprehensible to the target audience. The research utilized document scanning, descriptive analysis, comparative analysis, component analysis and distribution analysis, drawing from both scientific research methods and semantic research techniques. The findings indicate that Turkish foods and food names in Russian gastronomic discourse are translated using strategies that facilitate easier comprehension by the target audience.

Anahtar Kelimeler

Food culture , Turkish food names , gastronomic discourse , Russian , Turkish

TÜRK YEMEKLERİ VE RUSÇA GASTRONOMİ SÖYLEMİNDEKİ TEMSİLİ

Öz

Ulusal kültür yüzyıllar boyunca farklı faktörlerin etkisiyle oluşan ve insanların bilincinde aidiyet duygusunun var olmasını sağlayan maddî ve manevî değerlerin bütünüdür. Yemek kültürü ise, ulusal kültürün maddî boyutunu gözler önüne serdiği ve insanlara kültürü uygulamalı bir şekilde yaşama fırsatı verdiği için ulusal kimliğin oluşmasında önemli rol oynamaktadır. Kültür ile dil arasındaki bağımlılıktan dolayı dil daima kültürün aynası olmuştur. Dolayısıyla gastronomi söylemindeki yemek kültürü ve ulusal mutfak hakkında bilgi içeren sözcükler ile kalıp ifadelerin bilimsel açıdan incelenmesi önem arz etmektedir.
Mevcut çalışmanın temel amacı, Rusça gastronomi söyleminde kullanılan Türk yemek ve yiyecek adlarını tespit edip taşıdıkları anlamlarının kültürel boyutunun anadili Rusça olan hedef kitleye aktarma yöntemlerini belirlemek ve Türk yemek ile yiyecek adları içeren söylemin hedef kitle tarafından kolayca algılanıp algılanmadığını belirlemektir. Belirtilen amaca ulaşmak için bilimsel araştırma yöntemlerinden belge taraması, betimsel analiz, karşılaştırmalı analiz ve anlambilimsel tekniklerden bileşenler analizi ile dağılım analizinden faydalanılmıştır. Yapılan araştırma Rusça gastronomi söylemindeki Türk yemek ile yiyecek adlarının hedef kitlenin söylemi daha kolay algılamasını sağlayan bir çeviri stratejisi ile çevrildiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Yemek kültürü , Türk yemek adları , gastronomi söylemi , Rusça , Türkçe

Kaynakça

• Aksan, Doğan. (2008). Türkçeye yansıyan Türk Kültürü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Andreeva, L., Hopiyaynen, O., Filimonova, N., Yakimçuk, A. (2017). Yazık, kultura, pitaniye: natsional’naya kuhnya kak etnomarket v molodejnoy srede. İstoriçeskaya i sotsialno-obrazovatel’naya mısl’, 9-6/2, 147-153. DOİ: 10.17748/2075-9908-2017-9-6/2-147-153
• Arutyunov, S. (1981). Etnografiya pitaniya narodov stran zarubejnoy Azii: opıt sravnitel’noy tipologii. Moskva: Nauka.
• Batu, Ali. (2024). Türk Tarihinde Gastronomi Kültürü. Gastro-World(4), 1-9. https://doi.org/10.5281/zenodo.13919551
• Bekar, Aydan, Zağralı, Egem. (2015). Türk yemek kültürü ve teknolojik gelişmelerin yemek kültürü üzerine etkileri. Journal of Tourism Theory and Research, 1(1), 40-48. DOI: 10.24288/jttr.202821
• Beşirli, Hayati. (2010). Yemek, Kültür ve Kimlik. Milli Folklor, 22(87), ss.159-169.
• Büyüköztürk, Şener, Kılıç Çakmak, Akgün, Özcan Erkan, Karadeniz, Şirin ve Demirel, Funda (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirgül, Furkan. (2018). “Çadırdan Saraya Türk Mutfağı”, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi (International Journal of Turkic World Tourism Studies), 3(1), 105-123.
• Ermakova, Liana (2011). Glyuttoniçeskie pragmatonimı i natsional’nıy harakter. Yayımlanmamış doktora tezi. Belgorod. (https://www.dissercat.com/content/glyuttonicheskie-pragmatonimy-i-natsionalnyi-kharakter)
• Ermakova, Liana (2021). Diskursivnıy analiz: sovremennıe podhodı: uçebnoe posobie. Blagoveşçensk: İzdatel’stvo AmGU.
• Gladkiy, Yu., Kornekova, S. (2015). “Geografiçeskiye osobennosti evolyutsii gastronomiçeskih kul’tur Rossii”, Geografiya, 80-85.
• Güney, Salih. (2023). Türk mutfağından dünyaya yayılan yiyecekler. Çok Disiplinli Akademik Turizm Dergisi, 8(2), 159-169. https://doi.org/10.31822/jomat.2023-8-2-159
• Ivanova, A. Semantic analysis of the names of food, drinks and dishes, borrowed by Russian language from Arabic // Scientific Notes of Taurida V. I. Vernadsky National University. – Series: Philology. Social communications. – 2013. – Vol. 26 (65). No 1 – P.37-41
• Jukova, A. (2025). Turetsko-russkiy gastronomiçeskiy slovar’. (URL: www.turkey-info.ru)
• Kapkan, M. (2013). “Natsionalnaya kuhnya kak element natsionalnoy kulturı Rossii: dinamika istoriçeskih izmeneniy v xıx-xx vv.”, Teoriya i İstoriya Kulturı, 15-26.
• Karasar, Niyazi (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kazmaz, Süleyman (2001). “Halk Kültürüne Toplu bir Bakış Düşünceler ve Değerlendirmeler”, Erdem, 13(38), 295-326.
• Kızılaslan, Nildem, Solak, İrem. (2016). Yoğurt ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi (12), 52-59.