Pandemi Sürecinde Ebeveynlerin COVID-19 Korkuları, Çocuklarının Tepkileri ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 188 - 197, 27.09.2024

Melahat Akgün Kostak , Nuray Macuncu , İsmail Çetintaş

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1407427

Öz

Giriş: Çocukların pandemi sürecindeki tepkilerinde ebeveynlerinin duygu ve davranışlarının etkili olmuştur.
Amaç: Bu araştırma ebeveynlerin koronavirüs korkuları, çocuklarının tepkileri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirildi.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma 20/04-20/06 2022 tarihlerinde bir üniversite hastanesinin çocuk polikliniğine başvuran 152 çocuğun ebeveynleri ile yürütüldü (n=152). Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Koronavirüs (COVID-19) Korkusu Ölçeği ve Çocukların Pandemi Sürecindeki Tepkileri Ölçeği ile toplandı.
Bulgular: Araştırmaya katılan ebeveynlerin yaşları 28.64 ± 2.00, çocukların yaşları 7.97 ± 1.07olarak bulundu. Koronavirüs (COVID-19) Korku Ölçeği ve Çocukların Pandemi Sürecindeki Tepkileri Ölçeği puanları arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon saptandı (p<.05). Ebeveynlerin eğitim durumları ile Koronavirüs (COVID-19) Korkusu Ölçeği ve Çocukların Pandemi Sürecindeki Tepkileri Ölçeği puan ortalamaları arasında anlamlı fark vardı (p<.05). Çocukların uzaktan eğitime katılma durumları ile Çocukların Pandemi Sürecindeki Tepkileri Ölçeği "Pandemi" alt boyutu puan ortalamaları arasında anlamlı fark bulundu (p <.05). Çocukların yaşları ile Çocukların Pandemi Sürecindeki Tepkileri Ölçeği "Psikolojik" alt boyut puanları arasında negatif yönde anlamlı korelasyon bulundu (p <.05).
Sonuç: Ebeveynlerin koronavirüs korkuları arttıkça çocuklarının pandemi sürecindeki tepkileri de arttı. Üniversite mezunu ebeveynlerin, lise ve ortaokul mezunu ebeveynlere göre koronavirüs korkuları; ilkokul mezunu ebeveynlerin çocuklarının, lise ve ortaokul mezunlarının çocuklarına göre pandemi sürecindeki tepkileri daha fazla idi. Pandemi sürecinde tamamen uzaktan eğitim alan çocukların, kısmen uzaktan eğitim alan çocuklara göre tepkileri daha fazla bulundu. Çocukların yaşı azaldıkça pandemi sürecindeki tepkileri arttı.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Covid-19, Korku, Tepki, Ebeveyn

COVID-19 Fears of Parents, Reactions of Their Children, and Affecting Factors During the Pandemic

Öz

Objective: The purpose of this study was to ascertain parents' fears of the coronavirus, their children's reactions, and the
factors influencing them. Method: TThis descriptive study was conducted with the parents of 152 children who applied to
the pediatric outpatient clinic of a university hospital between April 20 and June 20, 2022 (n = 152). Data were collected with
the Personal Information Form, the Coronavirus (COVID-19) Fear Scale, and the Children's Reactions to the Pandemic Scale.
Results: The ages of the parents who participated in the study were 28.64±2.00, and the ages of the children were 7.97±1.07.
A significant positive correlation was found between the scores of the Coronavirus (COVID-19) Fear Scale and the Scale of
Children's Reactions to the Pandemic Process (p<0.05). A significant difference was found between the educational status of
the parents and the mean scores of the Coronavirus (COVID-19) Fear Scale and the Scale of Children's Reactions in the Pandemic
Process (p<0.05). A significant difference was found between children's participation in distance education and the mean scores
of the "pandemic" sub-dimension of the Scale of Children's Reactions in the Pandemic Process (p < 0.05). A significant negative
correlation was found between the children's age and the "psychological" sub-dimension scores of the Children's Reactions in
the Pandemic Process Scale (p <0.05). Conclusion: As parents' fears of the coronavirus grow, so do their children's reactions to
the pandemic process. The coronavirus fears of university graduate parents are higher than those of high school and secondary
school graduates, and the reactions of the children of primary school graduates are higher than those of high school and
secondary school graduates during the pandemic process. During the pandemic, children who received full-distance education
displayed more reactions than those who received partial-distance education. As children's ages decreased, their reactions to
the pandemic process increased

Anahtar Kelimeler

Child, COVID-19, Fear, Reaction, Parent.

Kaynakça

• Ahorsu DK, Lin CY, Imani V, Saffari M, Griffiths MD, Pakpour A. H. (2022). The Fear of COVID-19 Scale: Development and Initial Validation. International Journal of Mental Health and Addiction, 20(3): 1537–1545. https://doi.org/10.1007/ s11469-020-00270-8.
• Ali Jadoo SA, Alhusseiny A, Yaseen S, Al-Samarrai M, Al-Rawi R, Al-Delaimy A, Abed M, Hassooni H. (2020). Knowledge, attitude, and practice toward COVID-19 among Iraqi people: a web-based cross-sectional study. Journal of Ideas in Health, 3(2): 258-65.
• Arslan K, Görgülü Arı A, Hayır Kanat M. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde verilen uzaktan eğitim hakkında veli görüşleri. Ulakbilge, 57: 192-206.
• Bakioğlu F, Korkmaz O, Ercan H. (2021). Fear of COVID-19 and Positivity: Mediating Role of Intolerance of Uncertainty, Depression, Anxiety, and Stress. International Journal of Mental Health and Addiction, 19(6): 2369–2382. https:// doi.org/10.1007/s11469-020-00331-y
• Başaran M, Aksoy AB. (2020). Anne-Babaların Korona-Virüs (Covid-19) salgın sürecinde aile yaşantılarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(71): 669-678.
• Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, Rubin GJ. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet, 395(10227): 912-920. https://doi. org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8.
• Chang GC, Satako Y. (2020). How are countries addressing the Covid-19 challenges in education? A snapshot of policy measures. Retrieved from https://gemreportunesco. wordpress.com/2022/12/24/ how-are-countries-addressing-the-covid-19-challenges-in-education-a-snapshot-of-policy measures/communication in education.
• Coşansu G. Verilerin Analizi ve Yorumlanması. Hemşirelikte Araştırma, Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015.
• Çalışkan Y. (2020). COVİD-19 Pandemisi ve karantina sürecinde çocuk ruh sağlığı. Medical Research Reports, 3(Supp 1): 149-154.
• Çaykuş E, Mutlu Çaykuş T. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde çocukların psikolojik dayanıklılığını güçlendirme yolları: ailelere, öğretmenlere ve ruh sağlığı uzmanlarına öneriler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5): 95- 113.
• Çelik Ş, Çak E. (2021). COVID-19 pandemi sürecinin aile üzerine etkisi. Gevher Nesıbe Journal of Medıcal & Health Scıences, 6(11): 43-49. Doğan M, Düzel B. (2020). Covid-19 özelinde korku-kaygı düzeyleri. Electronic Turkish Studies, 15(4): 739-752
• Doğan S, Yıldırım F. (2022). COVID-19 şüphesiyle çocuğunu hastaneye getiren ebeveynlerin COVID-19 korkusu ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2): 470- 487.
• Ekiz T, Ilıman E, Dönmez E. (2020). Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile COVID-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(1): 139-154.
• Erata F, Özbey S. (2020). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların psikolojik sağlamlık düzeylerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 5(9): 125-151.
• Erol R. (2020). COVID-19 enfeksiyonunun çocuklar üzerindeki psikososyal etkileri. YIU Sağlık Bilimleri Dergisi, (1): 109−114.
• Fitzpatrick KM, Drawve G, Harris C. (2020). Facing new fears during the COVID-19 pandemic: The State of America's mental health. Journal of Anxiety Disorders, 75: 102291. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102291.
• Ghosh R, Dubey MJ, Chatterjee S, Dubey S. (2020). Impact of COVID -19 on children: special focus on the psychosocial aspect. Minerva Pediatrica, 72(3): 226–235.
• Imran N, Zeshan, M, Pervaiz Z. (2020). Mental health considerations for children & adolescents in COVID-19 Pandemic. Pakistan Journal of Medical Sciences, 36(COVID19-S4): S67–S72. https://doi.org/10.12669/ pjms.36.COVID19-S4.2759.
• İlbasmış Ç, Aksoy AT, Cihanyurdu İ, Ünver H, Rodopman A. (2021). COVID-19 salgınının çocukların ruh sağlığı üzerindeki etkileri. Turk J Child Adolesc Ment Health, 28(1): 1-3.
• Jiao WY, Wang LN, Liu J, Fang SF, Jiao FY, Pettoello-Mantovani M, Somekh E. (2020). Behavioral and Emotional Disorders in Children during the COVID-19 Epidemic. The Journal of pediatrics, 221: 264–266.e1. https://doi.org/10.1016/j. jpeds.2020.03.013.
• Kundu B, Bhowmik D. (2020). Societal impact of novel corona virus (COVID ̶19 pandemic) in India. https://doi.org/10.31235/ osf.io/vm5rz.
• Kurt ŞH. (2021). Pandemi sürecinde annelerin Koronavirüs hastalığı korkusu ve anne-çocuk iletişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Suppl. 1): 245-256.
• Lee J. (2020). Mental health effects of school closures during COVID-19. The Lancet Child Adolesc Health, 4: 421.
• Liman B. (2020). 60-72 Aylık çocukların sosyal yetkinlik ve davranış durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (37): 8-19.
• Liu Q, Zhou Y, Xie X, Xue Q, Zhu K, Wan Z, Song R. (2021). The prevalence of behavioral problems among school-aged children in home quarantine during the COVID-19 pandemic in china. Journal of Affective Disorders, 279: 412-416.
• MEB. (2020). Salgın hastalık dönemlerinde psikolojik sağlamlığımızı korumak. http://www.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2020_03/30112459_ailecocuk.pdf.
• Orgilés M, Morales A, Delvecchio E, Mazzeschi C, Espada JP. (2020). Immediate Psychological Effects of the COVID-19 Quarantine in Youth From Italy and Spain. Frontiers in psychology, 11: 579038. https://doi.org/10.3389/ fpsyg.2020.579038.
• Öçal T, Halmatov M, Ata S. (2021). Distance education in COVID-19 pandemic: An evaluation of parent’s, child’s and teacher’s competences. Education and Information Technologies, 26(6): 6901-6921.
• Özmen S, Özkan O, Özer Ö, Yanardağ M. Z. (2021). Investigation of COVID-19 fear, well-being and life satisfaction in Turkish society. Soc Work Public Health. Feb, 36(2): 164-177.
• Özyürek A, Çetinkaya A. (2021). COVID-19 pandemi döneminde aile ve ebeveyn-çocuk ilişkilerinin incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1): 96-106.
• Pembeci̇oğlu N. (2020). Covid-19 medya okuryazarlığı ve çocuklar üzerine etkileri. Çocuk ve Medeniyet, 5(9): 73-112.
• Pekdoğan S. (2016). 5-6 yaş çocukların sosyal becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4): 1946-1965.
• Roccella M. (2020). Children and coronavirus ınfection (covid-19): what to tell children to avoid post-traumatic stress disorder. The Open Pediatric Medicine Journal, 10(1): 1-2.
• Qiu J, Shen B, Zhao M, Wang Z, Xie B, Xu Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33(2): e100213. https://doi.org/10.1136/gpsych-2020-100213.
• Tüysüz H, Aslan F, Terzioğlu A, Şahin E, Ergül EB, Çıkrıkçı A, Taçyıldız Ç. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Çocukların Gösterdikleri Tepkilerin ve Bilgisayar Oyun Bağımlılıklarının, Ebeveyn Çocuk İlişkisi Açısından İncelenmesi. İZÜ Eğitim Dergisi, 4(8): 72-96.
• United Nations (2020). Politika Notu: COVID-19 Salgınının Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Erişim adresi: https://www. unicef.org/turkey/media/9881/file/COVID Erişim tarihi: 15.11.2022.
• Uygun N, Kozikoğlu İ. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların sosyal yetkinlik davranışlarının incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 20(1): 305-321.
• Wang G, Zhang Y, Zhao J, Zhang J, Jiang, F. (2020). Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. Lancet (London, England), 395(10228): 945–947. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30547-X.
• Woolf AD, Pingali H, Hauptman M. (2020). The COVID-19 Pandemic and Children's Environmental Health. Pediatric Annals, 49(12): e537–e542. https://doi. org/10.3928/19382359-20201111-01.
• World Health Organization. (2020). Mental health and psychosocial considerations during the COVID-19 outbreak, (No. WHO/2019-nCoV/MentalHealth/2020.1). World Health Organization.
• Yalçın H, Kaya Ş. (2020). COVİD-19 Pandemi sürecinde doğum yapan annelerin kaygı düzeyleri ve duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi. International Social Science Journal, 6(65): 2778-2786.
• Yüksek Usta S, Gökcan HN. (2020). Çocukların ve annelerinin gözünden Covid-19. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2): 187-206.
• Zabcı N, Karadeniz G. (2021). Koronavirüs pandemisinde annenin ruhsal süreçlerinin çocuklarda görülen belirtilere yansımaları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Current Approaches in Psychiatry, 13(1): 12-26.
• Zhong BL, Lui W, Li MH, Zhang QQ, Liu GX, Li W. (2020). Knowledge, attitudes, and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: a quick online cross-sectional survey. International Journal of Biological Sciences, 16(10): 1745–175.