Pandemi Sürecinde Hemşirelerin Yolculuğu: İş Stresi ve Psikolojik Sıkıntı

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 100 - 107, 31.05.2025

Ayşe Uçar , Serap Açıkgöz

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1521270

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı; pandemi sürecinde hastanede çalışan hemşirelerde iş stresinin psikolojik sıkıntı üzerindeki etkisini incelemektir.
Yöntem: Bu çalışma kesitsel tipte planlanmıştır. Türkiye’de kuzeybatı bölgesinde yer alan bir hastanede çalışan gönüllü 265 hemşire çalışmaya katılmıştır. Veri, Ocak-Nisan 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Veri toplamak amacıyla Sosyo-demografik Özellikler Formu, Hemşire Stres Ölçeği (HSÖ) ve Kessler’in Psikolojik Sıkıntı Ölçeği (K10-PSÖ) kullanılmıştır. Veri değerlendirmede; tanımlayıcı istatistiksel metotlar (sayı, yüzde, min-maks değerleri, ortalama ve standart sapma) kullanımıştır. İki değişken arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson korelasyon analizi, bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini incelemek için basit doğrusal regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Katılımcıların HSÖ puan ortalaması 71,39±13,81’dir. K10-PSÖ puan ortalaması 29,37±9,16’dır. Katılımcıların %47,5’i muhtemel ağır ruhsal rahatsızlık grubundadır. Psikolojik sıkıntı ve iş stresi arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır (r=0,312, p<0,01). İş stresinin psikolojik sıkıntı üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir (Düzenlenmiş R2=0,094, p=0,000).
Sonuç: Hemşirelerde iş stresi arttıkça psikolojik sıkıntı artmaktadır. Hemşireler çalışma ortamında psikolojik zorluklarla yüzleşmekte ve psikolojik yardıma ihtiyaç duymaktadır. Hemşirelerde psikolojik zorlukların hafifletilmesine yönelik alınacak önlemler işyeri ortamındaki stresin azaltılmasına, pandemi gibi olağanüstü durumların etkili yönetilmesine, dolayısıyla hemşirelerin ruhsal iyilik haline pozitif katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 , Hastane , Hemşire , İş stresi , Pandemi , Psikolojik Sıkıntı

Etik Beyan

Araştırmanın yürütülmesi için Türkiye'de bulunan bir üniversitenin etik kurulundan etik izin (Tarih: 09.11.2021, No: 23), Sağlık Bakanlığı’ndan COVID-19 araştırma izni (Tarih: 30.11.2021), araştırmanın yürütüldüğü hastane yönetiminden kurum izni, araştırmada kullanılan ölçekler için yazarlardan e-posta aracılığıyla kullanım izni alındı. Araştırmaya katılmaya gönüllü olan hemşirelerden sözlü ve yazılı onam alındı.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma için herhangi bir finansal destek alınmamıştır.

Teşekkür

Çalışmaya katılan hemşirelere içtenlikle teşekkür ederiz.

Nurses’ Journey During the Pandemic: Work Stress and Psychological Distress

Öz

Kaynakça

• Afşar F, Erdoğan H, İbrahimoğlu Ö, Şaylan B, Köksal Ö. (2021). COVID-19 sürecinde sağlık çalışanlarının iş stresi ve örgütsel destek algıları. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 6(14): 89-96.
• Aktura SÇ, Özden G. Psychological effects of the epidemic: Nurses of COVID-19. (2020). The Journal of International Social Research,13(73):1146-1152.
• Almegewly W, Alhejji A, Alotaibi L, Almalki M, Alanezi M, Almotiri A Alotaibi F, Alharbi S, Albarakah A. (2022). Perceived stress and resilience levels during the COVID-19 pandemic among critical care nurses in Saudi Arabia: a correlational cross-sectional study. PeerJ, 10: e13164.
• Al-Maqbali M, Al Sinani M, Al-Lenjawi B. Prevalence of stress, depression, anxiety and sleep disturbance among nurses during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. (2022). J Psychosom Res, 141:110343.
• Altun Y, Özen M, Kuloğlu MM. (2019). Psikolojik Sıkıntı Ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20 (Ek sayı 1): 23-31.
• Amjadi S, Mohammadi S, Khojastehrad A. (2022). Perceived stress and quality of life among frontline nurses fighting against COVID-19: A web-based cross-sectional study. J Educ Health Promot, 11: 128.
• APA. (2018). APA Dictionary of Psychology-psychologicalical distress. https://dictionary.apa.org/psychological-distress Erişim Tarihi: 01.07.2024
• Burnette D, Mui AC. (1997). Correlates of Psychological distress among old-old hispanics. Journal of Clinical Geropsychology, 3(3): 227-244.
• Carazo S, Pelletier M, Talbot D, Jauvin N, De Serres G, Vézina M. (2022). Psychological distress of healthcare workers in Québec (Canada) during the second and the third pandemic waves. J Occup Environ Med, 64(6): 495-503.
• Carola V, Vincenzo C, Morale, C, Cecchi V, Rocco M, Nicolais G. (2022). Psychological health in ıntensive care unit health care workers after the COVID-19 pandemic. Healthcare, 10(11): 2201.
• Cebeci SP, Kara H. (2021). Corona virüslü hastalara bakım veren hemşirelerde depresyon, anksiyete ve stres düzeyinin belirlenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1): 46-56.
• Côté J, Aita M, Chouinard MC, Houle J, Lavoie-Tremblay M, Lessard L, Rouleau G, Gélinas C. (2022). Psychological distress, depression symptoms and fatigue among Quebec nursing staff during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Nursing Open, 9(3): 1744-1756.
• Çamkerten S, Tatar A, Saltukoğlu G. (2020). Sağlık çalışanlarının stres düzeylerinin incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(4): 257-265.
• Gray-Toft P, Anderson JG. (1981). The nursing stress scale: development of an instrument. J Behav Assess, 3: 11-23.
• Hamama L, Marey-Sarwan I, Hamama-Raz Y, Nakad B, Asadi A. (2022). Psychological distress and perceived job stressors among hospital nurses and physicians during the COVID-19 Outbreak. J Adv Nurs, 78(6): 1642-1652.
• ICN. (2021). ICN Call to Action: COVID-19 https://www.icn. ch/sites/default/files/inline-files/ICN%20COVID19%20 update%20report%20FINAL. pdf Erişim Tarihi: 01.07.2024
• ILO. (2022). Mental Health at Work. https://www.ilo.org/ wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/--- safework/documents/publication/wcms_856976.pdf Erişim Tarihi: 01.07.2024
• Karasar N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, teknikler ve ilkeler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kartoglu U, Pala K. (2023). Evaluation of COVID-19 pandemic management in Türkiye. Front Public Health, 11: 1142471.
• Kessler RC, Andrews G, Colpe LJ, Hiripi E, Mroczek DK, Normand SL, Walters EE, Zaslavsky AM. (2002). Short screening scales to monitor population prevalences and trends in non-specific psychological distress. Psychol Med, 32(6): 959-976.
• Lai J, Ma S, Wang Y, Cai Z, Hu J, Wei N, Wu J, Du H, Chen T, Li R, Tan H, Kang L, Yao L, Huang M, Wang H, Wang G, Liu Z, Hu S. (2020). Factors Associated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed To Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open, 3(3): e203976.
• Mert S, Aydin Sayilan A, Baydemir C. (2021). Nurse Stress Scale (NSS): Reliability and validity of the Turkish version. Perspect in Psychiatr Care, 57(2): 443-454.
• Mo Y, Deng L, Zhang L, Lang Q, Liao C, Wang N, Qin M, Huang H. (2020). Work stress among Chinese nurses to support Wuhan for fighting against the COVID-19 epidemic. Journal of Nursing Management, 28: 1002-1009.
• Murat M, Köse S, Savaşer S. (2021). Determination of stress, depression and burnout levels of front-line nurses during the COVID-19 pandemic. Int J Ment Health Nurs, 30(2):533- 543.
• Özel Y, Karabulut AB. (2018). Günlük yaşam ve stres yönetimi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(1): 48-56.
• Piret J, Boivin G. (2021). Pandemics throughout history. Front Microbiol, 11:631736.
• Said RM, El-Shafei DA. (2021). Occupational stress, job satisfaction, and intent to leave: nurses working on front lines during COVID-19 pandemic in Zagazig City, Egypt. Environmental Science and Pollution Research, 28(7): 8791-8801.
• Wang M, Wei Z, Wang Y, Sun L. (2023). Mediating role of psychological distress in the associations between medical errors, adverse events, suicidal ideation and plan among operating room nurses in China: a cross-sectional study. BMJ Open, 13(6): e069576.
• SAMSHA. (2023). Warning Signs and Risk Factors for Emotional Distress.Substance Abuse and Mental Health Services Administration. https://www.samhsa.gov/find-help/ disaster-distress-helpline/warning-signs-risk-factors Erişim Tarihi: 01.07.2024
• WHO. (2022). World Mental Health Report: Transforming Mental Health for All. https://www.who.int/publications/i/ item/9789240049338 Erişim Tarihi: 01.07.2024
• WHO. (2024). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard: Overview. https://data.who.int/dashboards/covid19/cases Erişim Tarihi:01.07.2024
• Xiao X, Zhu X, Fu S, Hu Y, Li X, Xiao J. (2020). Psychological impact of healthcare workers in China during COVID-19 pneumonia epidemic: A multi-center cross-sectional survey investigation. J Affect Disord, 2020; 274: 405-410.