Rafadan Tayfa Göbeklitepe Animasyon Filminin Değerler Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Sayı: TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN 100. YILI ÖZEL SAYISI, 217 - 241, 30.10.2023

Mustafa Yasir Kaçmaz , Hacı Mustafa Kiriş

https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1348844

Öz

Son yıllarda teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişmeler birçok alanda olduğu gibi film endüstrisinde de birtakım gelişmelerin yaşanmasını sağlamıştır. Teknolojik imkânların film sektörüne aktarılmasıyla hızlı gelişmelere sahne olan alanlardan biri de animasyon filmlerdir. Canlı olmayan veya hareket etmeyen nesnelere canlılık ve hareket kazandırmayı ifade eden animasyon artık birçok alanda kullanılmaktadır. Film sektörü bu alanlardan bir tanesidir. Animasyon filmler her geçen gün popülerliğini artırmakta ve oldukça kalabalık izleyici kitlelerine ulaşabilmektedir. Bu araştırma, 2019 yılında gösterime giren yerli animasyon filmi “Rafadan Tayfa Göbeklitepe”nin değerler eğitimi ile ilgili ne tür iletiler içerdiğini tespit etmeyi ve bu filmi değerler eğitimi açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın animasyon türü filmlerin değerler eğitiminde kullanılabilme imkânı ile ilgili bir fikir vermesi beklenmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesiyle elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada değerler ile ilgili olumlu - olumsuz iletiler ve şiddet ile ilgili iletiler tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda, değerler eğitimi bakımından olumlu iletilerin filmin geneline hâkim olduğu ifade edilebilirse de olumsuz ve şiddet içeren iletilerin de azımsanmayacak oranda olduğu tespit edilmiştir. Özellikle izleyici kitlesi büyük oranda çocuklardan oluşan animasyon filmlerin değer aktarımında son derece etkili bir araç olduğu düşünüldüğünde bu tür filmlerin yapımında daha titiz davranılması gerektiği açıktır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Değerler Eğitimi, Değer Aktarımı, Animasyon, Rafadan Tayfa Göbeklitepe

EVALUATION OF RAFADAN TAYFA GÖBEKLITEPE ANIMATION FILM IN TERMS OF VALUES EDUCATION

Öz

The rapid developments in the field of technology in recent years have led to some developments in the film industry as well as in many other fields. Animated films are one of the fields that witnessed rapid developments with the transfer of technological opportunities to the film industry. Animation, which expresses the vitality and movement of non-living or non-moving objects, is now used in many areas. The film industry is one of these areas. Animated movies are increasing in popularity day by day and can reach very large audiences. This research aims to determine what kind of messages the domestic animated movie "Rafadan Tayfa Göbeklitepe", which was released in 2019, contains about values education and to examine this movie in terms of values education. It is expected that the research will give an idea about the possibility of using animation type films in values education. In the study, content analysis method was used in the analysis of the data obtained by document analysis, one of the qualitative research methods. In the research, positive and negative messages about values and messages about violence were tried to be determined. In line with the data obtained in the research, although it can be stated that positive messages dominate the film in terms of values education, it has been determined that negative and violent messages are also at a considerable rate. Considering that animation films, the audience of which are mostly children, are an extremely effective tool in the transfer of value, it is clear that more meticulous attention should be paid to the production of such films.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Values Education, Transfer of Value, Animation, Rafadan Tayfa Göbeklitepe

Kaynakça

• Akalın, Ş. H., Toparlı, R., Gözaydın, N., Zülfikar, H., Argunşah, M., Demir, N., & Gültekin, B. (2011). Türkçe sözlük (11. bs). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, Y. (2018). Küsmek, darılmak, gücenmek: Derlem çıkışlı kelime profilleri. Y. Aksan & M. Aksan (Ed.), Türkçede Yapı ve İşlev: Şükriye Ruhi Armağanı içinde (ss. 1-30), BilgeSu Yayıncılık.
• Aydın, M. Z. (2008). Ailede çocuğun ahlak eğitimi (6. bs). Nobel Yayın Dağıtım.
• Aydın, M. Z., & Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda değerler eğitimi (1. bs). Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, M. (2014). Değerleri yaşa(T)Mak & değerler sözlüğü (1. bs). Ensar Neşriyat.
• Basmacı, P. (2021). Şahsiyet dizisinin adalet ve intikam kavramları üzerinden irdelenmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 14(4), 1820-1843.
• Bezirci, M., & Konuşkan Bayraktar, M. (2017). Etik ilkeler ve etik eğitimi: dört kutsal kitap çerçevesinde (1. bs). Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Bozkurt, V., & Gülerce, H. (2019). Values and violence endorsement among college students in Turkey. İnsan & Toplum, 9(4), 115-132.
• Budak, S. (2017). Psikoloji sözlüğü (5. bs). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Bulut, M. (2010). Şiddet ve çocuk (1. bs). Asil Yayın Dağıtım.
• Ekinci, H. (2018). Okulda ve ailede değerler eğitimi (1. bs). Kayıhan Yayınları.
• Genç, M. F. (2013). Öğretmenler gözüyle ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde değerler eğitimi (1. bs). Etüt Yayınları.
• Gülerce, H., & Yapar, O. E. (2020). The role of values education in countering violence. Journal of Islamic Thought and Civilization, 10(2). https://doi.org/10.32350/jitc.102.03
• Güneş, A. (2016). Şiddet din eğitimi ve değerler (1. bs). Arı Sanat Yayınları.
• Hökelekli, H. (2013). Psikoloji, din ve eğitim yönüyle insani değerler (1. bs). Dem Yayınları.
• Kanar, S. (2019). Animasyon filmlerinin öğrencilerin değer gelişimine etkileri: arabalar 1 animasyon filmi örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kaymakcan, R., & Meydan, H. (2016). Ahlak değerler ve eğitimi (2. bs). Dem Yayınları.
• Korkut, C., & Yurdigül, A. (2015). Kadına yönelik şiddetin sinematografik anlatıya yansıması (o çocukları filmindeki kadın temsillerinin feminist sinema kuramı bağlamında incelemesi). Atatürk İletişim Dergisi, 9, 125-142.
• Mutçalı, S. (2012). Arapça-Türkçe sözlük. Dağarcık Yayınları.
• Mücahit, M. (2019). Ahlâkî bir değer olarak özür dileme ve özür etiği. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23(3), 1189-1208.
• Otmar, Ö. (2019). Yalvaç Ural'ın çocuk edebiyatı eserlerinde hayvan sevgisi değeri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 7-34.
• Turanalp, S. (2019). Animasyon sinemasında dinî ve ahlakî değerlerin sunumu: hayao miyazaki örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turhan, H. B. (2018). Türk yapımı animasyon filmlerinde değer aktarımı üzerine inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt: Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tutar, H. (2004). İş yerinde psikolojik şiddet (3. bs). Platin Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe sözlük (9. bs). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yazar, S. (2018). Gelin kaynana manilerinde alay etme. Journal of Turkish Studies, 13(20), 827-843.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. bs). Seçkin Yayınları.
• Yorulmaz, B. (2013). Din ve değerler eğitimi açısından caillou çizgi filminin değerlendirilmesi. Diyanet İlmi Dergi, 49(3), 127-143.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://akmistanbul.gov.tr/tr/etkinlik/rafadan-tayfa-gobeklitepe (13.08.2023). Google Play. https://play.google.com/store/movies/details/Rafadan_Tayfa_G%C3%B6beklitepe?id=EYpttZMcTeY.P&hl=tr&gl=US (13.08.2023).