MUHÂYYILEDEN MUHÂKEMEYE: MILLIYETÇILIK KURAMLARI ÜZERINE BIR DENEME

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1192 - 1226, 07.07.2024

Sait Ebinç

https://doi.org/10.54688/ayd.1467211

Öz

Bu makale milliyetçilik kuramları üzerine nitel bir analizi içermektedir. Çalışmanın amacı, milliyetçilik ideolojisinin metodolojik ve tarihsel olarak analizini yapmaktır. Bu analizin temel birimleri, milliyetçilik türleri, ulus ve onun siyasal statüsü olan ulus devlet kavramlarıdır. Milliyetçilik olgusu pek çok sosyal bilim disiplinin Siyaset biliminin, Sosyolojinin ve Antropolojinin kavram setlerinin kesiştiği ortak bir alandır. Bu nedenle Milliyetçilik, kuramları son yıllarda mikro milliyetçiliklerin yükselmesiyle birlikte kategorik sınıflamaları çoğalarak karmaşık hale gelmiştir. Bu karmaşıklığın iki nedeni vardır. Birincisi millet olgusunun yarattığı farklı toplumlardaki aidiyet bağlarının iç içe geçmiş çetrefilli bir ilişkiler yumağına dönmesidir. İkincisi ise milliyetçilik tanımlarının bolluğudur. Bu çalışmanın temel varsayımı milliyetçilik ideolojisinin diğer ideolojiler ve disiplinlerle olan çetrefilli ilişkisini ve metodolojik sınırlılıklarını ortaya koymaktır. Milliyetçilik kuramlarının farklı ideolojilerle olan çetrefilli ilişkisi farklı soyutlamalara neden olan bir konudur. Bu soyutlama düzeyleri verili toplumsal yapılarda farklı aidiyet ilişkilerini eş zamanlı içerebildiği gibi anakronik olarak modern toplumsal grup ve yapılarla da iç içe ve yan yana bulunmalarıdır. Bu makalenin temel bulgularından biri milliyetçilik söz konusu olduğunda farklı aidiyet ilişkileri hem birbirlerinin yerine ikame olan hem de birbirlerini tasfiye eden bir yapıya bürünmüş olmalarıdır. Bu makalede varılan diğer bir sonuç milliyetçilik konusunda birey toplum arasındaki aidiyet, mensubiyet ilişkilerinin iki yönlü zamansallığın gerilimini taşımış olmalarıdır.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik, Ulus, Ulus Devlet, Siyasal Düşünce

FROM IMAGINATION TO REASONING: AN ESSAY ON NATIONALISM THEORIES

Öz

This article aims to provide a methodical and historical analysis of theories on nationalism. It aims to examine the boundaries of nationalism ideology and its forms, particularly focusing on the institutional and political aspects related to the concepts of nationalism and nation-state. Nationalism is a complex subject that intersects with various social science disciplines such as political science, sociology, and anthropology. In recent years, with the emergence of micro-nationalisms, the categorization of nationalist theories has become more intricate, leading to a complex web of interrelated relationships. The main assumption of this study is to elucidate the intricate relationship between nationalism ideology and other ideologies and disciplines, along with its methodological constraints. The complex relationship of nationalism theories with different ideologies leads to various abstractions, which can include different social structures and coexist with modern social groups in an anachronistic manner. One of the key findings of this article is that in the context of nationalism, various belonging relationships often both substitute for and conflict with each other. Another conclusion reached in this article is that regarding nationalism, the tension between individual and societal relationships reflects the complexity of belonging and membership dynamics between individuals and society.

Anahtar Kelimeler

Nationalism, Nationess, Nation State, Politic Thought

Kaynakça

• Althusser, L. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları, 2b. (Çev, A. Tümertekin). İstanbul İthaki Yayınları.
• Amstrong, J. (1982). Nations before nationalism, University of North Caroline Press.
• Anderson, B. (1993). Hayali cemaatler: milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması, 1. B (Çev. İ. Savaşır). İstanbul Metis Yayınları.
• Balibar, E, Wallerstein I. (1993). Irk ulus sınıf; belirsiz kimlikler, 2. B. Çev. N. Ökten. İstanbul Metis Yayınları.
• Barrington, L. W. (1997). “Nation” and “nationalism”: The misuse of key concepts in political science. PS: Political Science & Politics. 30(4). pp. 712-716.
• Baum, G. (2001). Nationalism, religion, and ethics. McGill-Queen's Press-MQUP.
• Bell, D. A. (2016). Revolutionary France and the origins of nationalism: An old problem revisited. The roots of nationalism: National Identity Formation in Early Modern Europe. pp.1600-1815.
• Berberoglu, B. (1999). Nationalism, class conflict and social transformation in the twentieth century. International Review of Modern Sociology, pp. 77-88.
• Birch, H. A. (1989). Nationalism & national integration, Boston Univ Hyman.
• Bonacchi, C. (2022). Heritage and nationalism: understanding populism through big data. UCL Press.
• Bonikowski, B. (2016). Nationalism in settled times. Annual Review of Sociology, 42, 427-449.
• Borneman, J. (1988). Race, ethnicity, species, breed: Totemism and horse-breed classification in America. Comparative Studies in Society and History, 30(1), 25-51.
• Braungart, R. G., & Braungart, M. M. (1981). Nation-state development, multinational corporate growth, and citizenship: a theoretical comparison. Humboldt Journal of Social Relations, 48-79.
• Brewer, M. B., & Pierce, K. P. (2005). Social identity complexity and outgroup tolerance. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(3), 428-437.
• Carr, E. H. (1990). Milliyetçilik ve sonrası, (Çev. O. Akın). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cobban, A. (1944). The nation state. History, 29(109), 44-57.
• Debray, R. (1997). Cumhuriyetçi misiniz, demokrat mı?. (Çev. A. Arslan) Türkiye Günlüğü, (47), 16-27.
• Dekmejian, R. H. (1995). Islam in revolution: fundamentalism in the Arab world. Syracuse University Press.
• Durkheim, E. (1971). The Elementary Forms of teh Religious Life London .
• Enriquez, E., & Küçük, N. T. (2004). Sürüden devlete: toplumsal bağ üzerine psikanalitik deneme. 1.B. (Çev:N.T Ceviron) İstanbul,Ayrıntı Yayınları.
• Ergun, D. (2000). Kimlikler kıskacında ulusal kişilik: bütün olarak kişilik ve göreli olarak kimlik. Ankara, İmge Kitabevi.
• Farina, J. (2021). Nationalism, globalism, and religion. Revista Portuguesa de Phliosofia, 77( 1). 411-426.
• Goalwin, G. J. (2018). “Religion and nation are one”: social identity complexity and the roots of religious intolerance in Turkish nationalism. Social Science History, 42(2). 161-182.
• Gasset, H.O (1992). Tarihsel bunalım ve son insan, 1.B. (Çev. N.G. Işık). İstanbul Metis Yayınları.
• Gerson, G. & Rubin, A. (2015). Cultural nationalism and liberal values: An elusive synthesis. International Political Science Review. 36(2). pp 197-213.
• Gellner, E. (Nationalism. Theory and Society.10(6). pp.753-776
• Gellner, E. (1992). Uluslar ve ulusçuluk, 1.B. (Çev. B. E. Behar). İstanbul İnsan Yayınları.
• Greenfeld, L. (1996). Nationalism and modernity. Social Research, 63(1). pp. 3-40
• Guerrin, D. (1986), Fransız Devrimi’nde sınıf savaşları 2b. (Çev. Y. Alagon). İstanbul Yazın Yayıncılık.
• Grosby, S. E. (2005). Nationalism: A very short introduction. Oxford. Oxford University Press.
• Halbwachs, M. (1992). On collectıve memory, Cooser, L. E Trans, Chicago The Universitiy of Chicago Press.
• Haldun, İ. (1988). Mukaddime I. cilt (Haz. Süleyman Uludağ). Dergah Yayınları İstanbul.
• Hobsbawm, E. (1992). Milletler ve milliyetçilik,1b. (Çev. O. Akınhay). İstanbul Ayrıntı Yayınları.
• Hobbes, T. (2007). De Cıve: Yurttaşlık felsefesinin temelleri, (Çev. R. Zarakol). İstanbul Belge yayınları.
• Hobbes, T. (2007) Leviathan. (Çev. S. Lim). İstanbul. Yapı Kerdi Yayınları.
• Hroc, M. (2011). Avrupa'da Milli Uyanış. (Çev. A. Özdemir) İstanbul İletişim Yayınları,
• İçduygu, A. & Çolak, Y, & Soyarık, N. (1999). What is the matter with citizenship? A Türkish debate, Middle Eastern Studeies 35(4). pp. 187-208.
• James, P. W. (2006). Globalism, nationalism, tribalism: Bringing theory back in. Globalism, Nationalism, Tribalism, 1-392.
• Kaıser, D.A. (2004). Romantıcısm, aesthetıcs, and natıonalism, captown. Cambridge University Press.
• Kedouire, E. (1971) Avrupada milliyetçilik. (Çev. M. H. Timurtaş). Ankara Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Kennedy, M. D. (1994). What is the nation after communism and modernity? Polish Sociological Review, 105, pp, 47-58. http://www.jstor.org/stable/41274525
• Kıss, E. (1996). Fıve Theses on Natıonalism, Nomos, 38. pp. 288-332.
• Kohn, H. (1965). Nationalism its meaning and hiıstory, Newyork. Robert E. Krıeger Publıshıng Company.
• Kymlicka, W. (1991). Liberalism, community, and culture. Oxford University Press.
• Lewellen, C. (2011). Siyasal antropoloji. (Çev. A. E. Koca). Ankara, Birleşik Yayınları.
• Strauss, L. (2004). Hüzünlü dönenceler. (Çev. Ö. Bozkurt). İstanbul Yapı Kredi Yayınları.
• MacCormick, N. (1996). Liberalism nationalism and the post-sovereign state. Political Studies, 44(3), 553-567.
• Minc, A. (1995). Yeni Ortaçağ. 2b. (Çev. M. A. Ağaoğulları). Ankara. İmge Yayınları.
• Nairn, T. (1981). The Break-up of Brıtaın, an independent voice, and an elaquent one. London Verso Publishing Company).
• Öğün, S, S. (1992). Türkiye’de cemaatçi milliyetçilik ve Nurettin Topçu. 1b. İstanbul Dergah Yayınları.
• Özkırımlı, U. (2000). Theories of nationalism. London McMilan Press. Personality and Social Psychology Bulletin. 31(3). 428–447.
• Renan, E. (2018). What is a nation and other political writings, (Gigloioli, M.F.N Trans). Newyork Columbia University Press.
• Sander, O. (2008). Siyasi tarih ilkçağdan 1918’e. Ankara İmge Yayınları.
• Sarıca, M. (1971). Emredici vekaletten 1789 devriminin getirdiği temsil anlayışına geçiş, İstanbul Üniversitesi. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi.
• Schmitt, C. (2017). Partizan teorisi; siyasal kavramı üzerine bir arasöz, 1b. (Çev. S. Bekiroğlu)b Nika Yayınları. Ankara.
• Schmitt. C. (2005). Political theology, (Schwab. G Trans.) University of Chicago.
• Selçuk, İ . (1965). Milliyetçiliğin temelleri. Yön Dergisi. Sayı 96.
• Smith A. D. (1996). Culture, community and territory: The politics of ethnicity and nationalism, International Affairs. 72(3). pp. 445-458.
• Strauss, L. (2004). Hüzünlü dönenceler. (Çev. Ö. Bozkurt). İstanbul Yapı Kredi Yayınları.
• Tilly, Ç. (2001). Zor sermaye ve Avrupa devletlerinin oluşumu 2.b. (Çev. K. Emiroğlu). Ankara. İmge Yayınevi.
• Tocqueville, A. (2004). Eski rejim ve devrim. (Çev. T. Ilgaz). Ankara, İmge Yayınları Ankara.
• Verdery, K. (1993). "Nation" and " nationalism"? Daedalus, 122(3). pp. 37-46.
• Wallerstein, I (1983). Nationalism and the world transition to socialism: Is there a crisis? Third Word Quarterly, 5(1). pp, 95-102.
• Wallerstein, I. (1974). The modern world-system I: Capitalist agriculture and the origins of the European world-economy in the sixteenth century. The Modern Academic Press,
• Weber, E. (1986). France, Fin de siècle. Harvard University Press.
• Weber, E. (1978). Peasant into French man: The modernization of rural Franche. (1870-1914) Standford University of Stanford Press.
• Weber, M. (1978). Economy and society, Trans, E. Foschof & G. Hans& M. Hededrson, & F. Kolegar.. Los Angeles University of California Press.
• Williams, B. F. (1989). A Class Act: Anthropology and the race to nation across ethnic terrain. Annual Review of Anthropology 18, pp, 401–444. http://www.jstor.org/stable/2155898
• Wolf, K. (1973). Defining nationalism, Asian and African-1. Elie Kedourie (editor): Nationalism in Asia and Africa.(New York: World Publishing Company, 1970. pp. viii, 573. 13.50.). The Review of Politics, 35(1), 106-110.