Yayın Etiği Beyanı

Akademik Yaklaşımlar Dergisi, yayın etiğinde yüksek standartları benimsemektedir. Bu bağlamda Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA), Helsinki Bildirgesi ve Üniversiteler Arası Kurul (ÜAK) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerine bağlı olan standart ve tavsiyeleri gözetmektedir.

Dergimize gönderilen makalelerin özgün, daha önce başka bir yerde yayınlanmamış veya farklı bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekmektedir. Gönderilen her makale bir editör, bir alan editörü ve en az iki hakem tarafından çift kör değerlendirmeden geçirilir. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarına bu durum editör kurulu aracılığıyla bildirilecek  ve makale reddedilecektir. 

Dergimize gönderilen her makale için yazarların Turnitin, iThenticate vb. programlardan yararlanarak intihal denetimi yapması beklenir ve "İntihal Rapor Sonucu" formu makalenin ilk gönderiminde makale dosyasıyla birlikte iletilir.

Araştırma Etiği

Dergi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Aşağıdaki araştırma etiği hakkındaki mesleki ahlak kuralları, araştırmanın amaçlarına katkıda bulunur, iş birliği için gerekli değerleri destekler, araştırmacıların kamuya olan sorumluluğunu garantiye alır, kamu desteği ile güvenilirlik sağlar ve çeşitli ahlaki ve sosyal değerleri güçlendirir:

- İlk kural açıklıktır. Araştırmacı kullandığı verileri, kaynakları ve bulguları toplumla paylaşmak zorundadır. Eleştirilere ve yeni fikirlere açık olmalıdır.

- Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.

- Araştırmacı bulgularını uydurmamalı, başka bir yerden çalmamalı ya da yanlış yorumlamamalıdır. Sonuçları, metotları, prosedürleri doğru raporlamalı ve meslektaşlarını, sponsorları ve kamuyu yanıltmamalıdır. 

-Araştırmacının ilgilendiği objeye veya konuya bir zarar vermemesi gerekir. Buna bağlı olarak araştırmacı insanların mahremiyetine ve sırlarına saygılı olmalı ve araştırmasında izin verilmediği sürece şahıs isimlerini kullanmamalıdır. Ayrıca araştırmacı kendi kimliğini de saklamamalıdır.

- Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.

- Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar. Bilgilendirilmiş onam formu da gönüllü katılımcılardan yazarlar tarafından alınmış olmalıdır.

- Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.

- Patent, telif hakkı ve diğer fikri mülkiyetlere saygılı olunması gerekir. İzinsiz veri, yöntem ve sonuçlar kullanılmamalı ve katkıda bulunanlar mutlaka referans gösterilmelidir.

- Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa makalenin son kısmında belirtilmelidir.

-Bütünlük ve tutarlılık sağlanmalıdır.

-Dikkatsizlik yüzünden yapılan hata ve atlamalar, çalışmanın baştan sona ciddi olarak incelenmesiyle engellenmelidir.

-Sosyal hasarlara yol açabilecek araştırmalardan kaçınılmalıdır.

- Bilimsel yetki ve bütünlük ile ilişkisi olmayan cinsiyet, ırk, köken ve diğer faktörleri kullanarak ayrımcılık yapılmaması gerekir.

-İnsani konularda yürütülen araştırmalarda risk ve zarar minimize edilmeli, insan onuru, mahremiyeti ve otonomisi korunmalı. Çocuk, gelişimle veya kavramayla ilgili engelli, huzur evinde yaşayan, evsiz veya kanuni bir statüsü olmayan savunmasız kişileri içeren araştırmalarda özel önlemler alınmalıdır. Araştırmanın yükü de faydaları da adil bir şekilde dağıtılmalıdır.

Akademik Yaklaşımlar Dergisi ilgili tarafların "bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler" dışında aşağıda yer alan sorumluluklara da uymasını beklenmektedir.

Yazarların Etik Sorumluluğu

- Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini Akademik Yaklaşımlar Dergisine göndermemelidir. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Bu bağlamda "Telif Hakkı Devir Sözleşmesi" formu doldurularak gönderilmelidir.

- Dergiye gönderilen makaleler özgün olmalıdır.  Makale yazımı sırasında yazarlar yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdırlar. Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.

- Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir. Makaleye katkı sunan yazarlar katkı beyanı, çıkar çatışması-çıkar birliği oranını  makalenin sonuna eklemelidir. Öte yandan "Yazar Beyan(lar)ı Formu"nu doldurarak makale dosyası ile iletmeleri gerekmektedir. 

- Yazarların değerlendirme aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmeleri gerekmektedir.

- Etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. 

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

- Akademik Yaklaşımlar Dergisi makale değerlendirme sürecinde çift kör hakemlik ilkesini uygular. Bu bağlamda hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz. Makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergipark panel sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilmektedir.

- Hakemler uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmek üzere kabul etmelidir. Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalıdır. Değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız ve nesnel bir yargıya varmalıdırlar.

- Gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. 

- Hakemler değerlendirme formunu kaleme alırken akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille eleştiri yapmalıdırlar. Hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlara değerlendirme formunda yer vermemelidirler.

- Akademik Yaklaşımlar Dergisi hakemlere değerlendirme süreci için ortalama bir tarih vermektedir. Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi ilgili süre içinde değerlendirmelidirler.

Editör Kurulunun Etik Sorumlulukları

- Editör bir makaleyi kabul etmek, reddetmek ya da düzeltilmesi için tekrar göndermek konusunda sorumludur.

-Editör yayınlanması için gönderilen makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi görüşünden bağımsız olarak değerlendirmelidir.

-Yazarlarla, çalışmayla, kurumlarla veya varsa fon sağlayıcılarla çıkar çatışması içinde olmamalıdır. Olduğunu fark ettiğinde editörlükten çekilmelidirler.

- Akademik Yaklaşımlar Dergisi editörleri, dergiye gönderilen makalelerin derginin amaç ve yayın politikalarına uygunluğunu değerlendirerek, yayınlanması gerektiğine karar vermekten sorumludurlar.

- Editör, yayına gönderilen makalelerin hakkaniyetli bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar. Bu süreçte gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalacağını garanti etmelidir.

- Sunulan bir makalede yer alan bilgiler yazarın açık yazılı izni olmaksızın editörün veya editör kurulunun kendi araştırmalarında kullanılmamalıdır.

- Editör, hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayınlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.

-Dergide yayımlanan makalelerin, özgün nitelikte bilimsel ve teknik araştırmalar, derlemeler, teknik notlar ve sanayi Ar-Ge projelerinin sonuçları olmasını takip eder.

Ücret Politikası

Dergiye yapılan başvuru ve değerlendirmelere ilişkin hiçbir bedel alınmamaktadır.

Derginin tüm giderleri İnönü  Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır.

TR Dizin Etik Kurallarla ilgili AÇIKLAMA ve BİLGİLENDİRME Kriterlerde geçmiş yıllarda yer alan Etik Kurallarla ilgili maddeler 2020 yılında açıklamalarla detaylandırılmış, araştırma alanında etik kurul izni gerektiren çalışmalar için izinlerin alındığı varsayılarak “izinle ilgili bilgilere makalede yer verilmesi” hususu kriterlere eklenmiştir.

Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:

1) Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar

2) Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,


Ayrıca;
-Olgu sunumlarında “bilgilendirilmiş onam formu”nun alındığının belirtilmesi,

-Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,

- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi,


2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurullara başvurabilmektedir.

Ayrıca;
Dergilerde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.