René Magritte’in Sürrealist Tavrının Afiş Tasarımına Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 10, 145 - 152, 25.12.2019

Refik Yalur

Öz

Tarih boyunca akımlar, içinde bulunduğumuz çağa yenilik getirebilmek için bizlere yol göstererek sanatın tüm dallarını etkilemiştir. Afiş tasarımı, grafik tasarımın önemli bir dalı olmakla birlikte, bazı afişler tek başına birer sanat eseri olarak adlandırılabilir. Afiş tasarımına Kübizm, Fütürizm, Dadaizm, De Stijl, Konstrüktivizm, Bauhaus, ve Sürrealizm gibi akımların katkıları olmuştur.
Sürrealizm; resimden heykele, fotoğraftan edebiyata birçok alanda görülmektedir. 20. yüzyılın en önemli ve etkili sanat hareketlerindendir. 1920’lerin ortasında André Breton tarafından ‘Sürrealizm Manifesto’ ile duyurulmuştur. Akılcılığa ve geleneksel düşünce biçimine karşı çıkarak, gerçeğin düş, rüya ve hayal gücünün bağımsız ifade edilmesi olduğunu savunmuştur.
Sürrealizmin önde gelen sanatçılarından René Magritte, sanata ve afiş tasarımına düşünsel bir bakış kazandırmıştır. Afiş üzerindeki unsurlardan ziyade izleyiciye verilen mesajın düşünce gücünü zorlaması ön plana çıkmaktadır.
Magritte’in eserlerinde zıtlık, illüzyon, ve sürrealist sanatçılardan ayıran, Sürrealizm’e de katkı sağlayan felsefi anlayışı da mevcuttur. Günümüzde çoğu sanat dallarının yanında afiş tasarımında da bu anlayışın çok büyük katkısı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afiş, Tasarım, Gerçeküstücülük

Kaynakça

• Breton, A. (2009). Sürrealist Manifestolar, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Passeron, R. (1996). Sürrealizm Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi. Altuğ, E. (2008). Sanat Dünyamız. Sayı 109.
• Krausse, A. Carola (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. (Çev. Dilek Zaptcıoğlu), Almanya: Literatür Yayınları.
• Yurdayüksel, M. (2006). Sürrealist Rene Magritte, rh + Sanart, Sayı: 30, İstanbul.
• Halıcı, U. (2002). Yanılsama: Magritte-EscherVasarely, Hayalet Gemi Dergi, Eylül. Foucault, M. (2008). Bu Bir Pipo Değildir, (Çev. Selahattin Hilav), İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Hopkins, D. (2004). Dada And Surrealism. A Very Short Introduction, Newyork: Oxford University Press.
• Lynton, N. (1982). Modern Sanatın Öyküsü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Berger, J. (2003). Görme Biçimleri, İstanbul: Metis Yayınları, 9. Basım.
• Little, S. (2016). İzmler, Sanatı Anlamak, (Çev. Derya Nüket Özer), İstanbul: Yem Yayın.
• Arıcan, B. (2012). Grafik Tasarımın Sanata Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi SBE.
• 10 Things to Know About René Magritte, https://www.christies.com/Features/10-thingsto-know-about-Rene-Magritte-8077-1.aspx, 4 Şubat 2019. (Erişim Tarihi: Nisan 2019).
• Cohen, A., What You Need to Know about René Magritte, https://www.artsy.net/article/artsyeditorial-rene-magritte, 27 Mayıs 2018. (Erişim Tarihi: Ağustos 2019).