Atasözlerinin Öğretiminde Canlandırma Yönteminin Geleneksel Yöntemle Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 113 - 135, 30.03.2023

Bilge Ayrancı , Filiz Mete

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretimin ikinci kademesindeki öğrencilere Türkçe dersinde kazandırılması amaçlanan atasözlerinin öğretiminde, canlandırma yöntemi ve geleneksel yöntemin öğretime etki ve kalıcılıklarını tespit etmektir. Araştırma, tarama modeline dayalı yarı deneysel bir araştırma olarak desenlenmiştir. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan başarı testleri yardımıyla elde edilmiştir. Uygulama aşamasında değerler eğitiminde bulunan kavramlarla ilişkili 20 farklı atasözü belirlenmiş ve sürece dâhil edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 5. sınıfta öğrenim görmekte olan 67 ve 6. sınıfta öğrenim görmekte olan 65 olmak üzere toplam 132 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın gerçekleştirildiği sınıflar iki şube olarak deney ve kontrol gruplarına ayrılmıştır. Oluşturulan grupların her birine farklı yöntemler uygulanmış ve öğretim sonunda başarı testleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçları, bireylerde kullanım alışkanlığının oluşturulabilmesi için sistemli biçimde gerçekleştirilecek atasözü öğretimine daha erken yaşlarda başlanmasının, yaş gruplarına göre uygun olduğu belirlenen atasözlerinin aşamalı olarak ders kitaplarına yerleştirilmesinin ve atasözü kullanımını mümkün hâle getirecek etkinliklerle pekiştirilmesinin önemli olduğunu vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atasözü, Atasözü öğretimi, Canlandırma yöntemi

Kaynakça

• Akpınar, M. ve Açık F. (2010). Avrupa Dil Gelişim Dosyası Bağlamında, Yabancılara Türkçe Öğretiminde Deyim ve Atasözlerinin Öğrenme - Öğretme Sürecine Aktarımı, III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (16-18 Aralık 2010) Dokuz Eylül Üniversitesi. http://tomer.comu.edu.tr/files/dosya_15459ef78f2ca7.pdf. / (02.09.2015).
• Aksoy, Ö. A. (1984). Atasözleri ve deyimler sözlüğü: Atasözleri sözlüğü 1, Dördüncü Baskı, Ankara: TDK Yay.
• Akün, Ö. F. (2006). Atalar sözüne dair. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 117-119.
• Alizade. S. (1992). Oğuzname (Emsal-i Mehmedalî) XVI. yüzyılda yazılmış Türk atasözleri kitabı, Yayına Hazırlayan, Prof. Dr. Ali Haydar Bayat. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 19-30.
• Baş, B. (2002). Türkçe temel dil becerilerinin öğretiminde atasözlerinin kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12), 60-68.
• Batur, Z. ve Yavaşça, H. (2018). Dinle atasözünü oyna öğren özünü: Atasözü öğretimi. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 3(2), 93-117.
• Bulut, M. (2013). Türkçe eğitimi ve öğretiminde dil ve kültür aktarımı aracı olarak atasözleri ve deyimlerin önemi. Turkish Studies, 8(13), 559-575.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019), Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, D. C., Elbistanlı, N. ve Boylu, E. (2022). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde atasözleri ve deyimlerin öğretimine yönelik yapılan çalışmaların incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (28), 54-71.
• Duruhan, K. ve İlhan, B. (2004). Eğitim-öğretimle ilgili bazı atasözü ve deyimlerimizin öğrenme-öğretme süreci bakımından irdelenmesi. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 164, 119-125.
• Elçin, Ş. (1993). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Girmen, P. (2013), Türkçe eğitiminde atasözleri ve değer eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 117-142.
• http://ww7.nedir-nedemek.com/atasozu-sozluk-anlami.html (26.09.2018).
• Keklik, S. (2015). Atasözlerinin öğretimine ilişkin bir öneri: Atasözlerinin anlamlarına göre derecelendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 32-48. Mindivanlı, E., Küçük, B. ve Aktaş, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerlerin aktarımında atasözleri ve deyimlerin kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 93-101.
• Kır Cullen, E. (2021). “Yaratıcı drama yöntemi ile deyimlerin öğretilmesi; yabancı dil olarak Türkçe dersleri için model sunumu”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4 (2021 Yunus Emre ve Türkçe Yılı Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Özel Sayısı), 81-90.
• Metinnam, Ö. ve Erdoğan, T. (2016). İlkokul öğrencilerinin sözvarlığını geliştirmede yaratıcı drama yönteminin etkisi . Yaratıcı Drama Dergisi, 11(2) , 65-82 .
• Nejat, M. (1999). Türkçe bilen aranıyor. İstanbul: Avcıol Basım.
• Sezen, Y. (2020). Yabancılara Türkçe öğretiminde tv dizisi kullanmanın atasözü ve deyim öğretmedeki etkisi (Aslan ailem tv dizisi örneği) (Yayımlanmış yüksek lisans tezi).