Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Alanında Kültür Aktarımı Konulu Araştırmaların Eğilimleri: Bir İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 107 - 128, 27.03.2024

Akif Özgen , Aslı Maden

Öz

Bu araştırmada, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kültür aktarımı üzerine hazırlanan lisansüstü tez ve makalelerin eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, 2007-2023 yıllarında hazırlanan kültür aktarımı konulu makale ve lisansüstü tezler ele alınmıştır. Araştırma örneklemi için Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, TR Dizin, Google Akademik ve DergiPark veritabanları üzerinden taramalar yapılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri doküman incelemesi yöntemiyle toplanmış ve elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kültür aktarımı konulu toplamda 61 çalışmanın yapıldığı görülmüştür. Ulaşılan çalışmalardan 28’i lisansüstü tez, 33’ü ise makale türündedir. Kültür aktarımı üzerine hazırlanmış olan lisansüstü tez çalışmalarının tamamının yüksek lisans tezi olduğu ve en fazla lisansüstü tez çalışmasının Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde tamamlandığı tespit edilmiştir. Kültür aktarımı konulu hazırlanan makalelerin daha çok iki yazarlı çalışmalardan oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca hem lisansüstü tezler hem de makalelerde en sık başvurulan araştırma yönteminin nitel araştırma modellerinden seçildiği de ulaşılan sonuçlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, kültür aktarımı, makale ve tez, içerik analizi

Trends of Studies on Cultural Transfer in the Field of Teaching Turkish as a Foreign Language: A Content Analysis

Öz

In this research, it is aimed to determine the tendencies of the postgraduate theses and articles on cultural transfer in the field of teaching Turkish as a foreign language. The research discussed articles and postgraduate theses on cultural transfer published between 2007-2023. For the sample, searches were made on the National Thesis Center of the Council of Higher Education, TR Index, Google Academic, ResearchGate and DergiPark databases. As a result of these scans, a total of 61 studies on cultural transfer in the field of teaching Turkish as a foreign language were reached. Of the studies reached, 28 are postgraduate theses and 33 are articles. Qualitative research methods were used in the research. The data of the research were collected by document analysis method and the obtained data were subjected to content analysis. As a result of the research, it was determined that all of the postgraduate thesis studies on cultural transfer were prepared as master thesis and the most postgraduate thesis studies were prepared in Tokat Gaziosmanpaşa University. It has been determined that the articles prepared on cultural transfer are mostly composed of studies with two authors. In addition, among the results, the most frequently used research method in both postgraduate theses and articles is the qualitative research method.

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching, cultural transfer, article and thesis, content analysis

Kaynakça

• Arı, G., Yaşar, M. S. ve İstanbullu, E. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarıyla ilgili yayımlanan makalelerin incelenmesi (2014-2018). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 487-508.
• Aydın, G. ve Altuntaş Gürsoy, İ. (2022). Yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretimi alanyazınında Suriyeliler: Bir eğilim araştırması. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12 (3). 1427-1447.
• Banguoğlu, T. (2007). Türkçenin grameri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Batur, Z. ve Akdeniz, T. (2020). Değerler eğitimiyle ilgili yapılan tezler üzerine bir inceleme: Türkçe eğitimi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 1-11.
• Batur, Z., Özdil, Ş. ve Özcan, H. Z. (2022). Milli eğitim dergisinde yayımlanan makalelerin Türkçe eğitimi açısında bibliyometrik analizi. Millî Eğitim Dergisi, 51(234), 1591-1612
• Biçer, N. (2017). Yabancılara Türkçe öğretimi alanında yayınlanan makaleler üzerine bir analiz çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 236-247.
• Bilgiç, E. (1986). Maarif davamız. Boğaziçi Yayınları.
• Bozkırlı, K. Ç. ve Er, O. (2018). Boşnaklara Türkçe öğretimi ile ilgili araştırmalar üzerine betimsel bir inceleme. e-Kafkas Journal of Educational Research, 5(1), 61-70.
• Boyacı, S. ve Demirkol, S. (2018). Türkçe eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
• Ceran, D., Aydin, M. ve Onarıcıoğlu, A. S. (2018). Okuma eğitimi üzerine yapılan tezlerde eğilimler: Bir içerik analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392.
• Çevik, A. ve Muzaffer, N. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında yazılmış yüksek lisans tezlerinde geçen anahtar kelimelere ilişkin bir içerik analizi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 722-744.
• Demir, T. T. (2021). Türkçe eğitimi alanında nicel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılan doktora tezlerindeki eğilimler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 543-560.
• Demir, T. T. & Çalışkan, G. (2021). Türkçe eğitimi alanında nitel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılan doktora tezlerindeki eğilimler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10(4), 1412- 1429.
• Demirel, Ö. (2004). Yabancı dil öğretimi. Pegem Yayınları.
• Dincel, Ö. (2023). Türkçe öğretiminde değerler eğitimi temalı araştırma makaleleri: Bir içerik analizi çalışması. Asya Studies, 7(24), 109-120.
• Erdem, M. D., Gün, M., Şengül, M. ve Özkan, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında yazılmış bilimsel makalelerde geçen anahtar sözcüklere ilişkin bir içerik analizi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(1), 213-237.
• Erol, S. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde söz varlığı ve sözcük öğretimi üzerine bir değerlendirme: 1981-2021 lisansüstü tezler. Aydın Tömer Dil Dergisi, 6(1), 103-120.
• Genç Ersoy, B. ve Ersoy, M. (2021). Teknoloji destekli Türkçe öğretimi üzerine yayınlanan makalelerin içerik analizi: ULAKBİM-TR Dizin örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 810-829.
• Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 729, 50-57.
• Günay, D. (1995). Roman çözümlemesine toplum-dilbilimsel bir yaklaşım. Dil Dergisi, 35,5-24.
• Güvenç, B. (2002). Kültürün abc’si. Yapı Kredi Yayınları.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M.B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Güler, M. ve Mert, O. (2022). Türkçe eğitimi alanında yenilenmiş Bloom taksonomisini temel alarak yapılan akademik çalışmaların incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(35), 1089-1118.
• Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2021). Türkçe eğitimi doktora tezlerine bütünsel bir yaklaşım (1995-2020). Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 46, 43-68
• Kemiksiz, Ö. (2022). Türkçe öğretiminde kaygı üzerine yapılan çalışmaların eğilimleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 31-48.
• Kemiksiz, Ö. (2023). Türkçe öğretiminde tutum: Lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 11, 752- 774.
• Keşaplı, G. (2019). Yaratıcı dramayla planlanmış Türkçe eğitimi ve öğretimi alanındaki lisansüstü çalışmalara genel bir bakış. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 77-94.
• Maden, A., Banaz, E. ve Gülen, D. (2022). Türkçe öğretiminde akademik başarı üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin eğilimleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 7 (2), 577-589.
• Maden, S. (2021). Türkçe ders kitapları ile ilgili lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6 (1), 30-45.
• Maden, S., Durmaz, N. ve Sayal, A. (2022). Türkçe öğretiminde drama yönteminin kullanımıyla ilgili araştırmaların eğilimleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 7 (1), 146-170.
• Maden, S., Maden, A. ve Banaz, E. (2017). Medya okuryazarlığı ile ilgili lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. International Journal of Languages’ Education and Teaching,5 (1), 588-605.
• Önal, A. ve Maden, S. (2021). Türkçe eğitimi ile ilgili 2015-2019 yılları arası lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (3), 929-941.
• Özdemir, S. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirmeye yönelik araştırmaların eğilimleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (1), 537-559.
• Sur, E. (2023). Türkçe ders kitaplarına yönelik hazırlanan çalışmalardaki eğilimler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 12 (1), 194-220.
• Şahin, A., Başbayrak, M. ve Çiftçi, B. (2020). Teknoloji destekli Türkçe eğitimi tezlerinin eğilimleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6 (2), 98-114.
• Tavşanlı, Ö. F. ve Ulaş, P. (2023). Okuma çemberinin Türkçe eğitiminde kullanımı: Bir betimsel içerik analizi. Milli Eğitim Dergisi, 52 (237), 141-166.
• Topçu, F. K. (2021). Türkçe eğitimi alanında yapılmış dijital öğrenme tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9 (4), 1338-1359.
• Turan, L., Sevim, O. ve Tunagür, M. (2018). Türkçe eğitimi alanında hazırlanan doktora tez özetlerine yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018 (11), 29-44.
• Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük. “dil” maddesi. https://sozluk. gov.tr (22.07.2023).
• Türkben, T. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7 (4), 2464-2479.
• Ungan, S. ve Dincel, Ö. (2022). Ana dili olarak Türkçe öğretiminde ölçme değerlendirme temalı bilimsel araştırmalar: Bir içerik analizi çalışması. Türkiye Eğitim Dergisi, 7 (2), 562-576.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.