Anxiety: From Freud to Lacan

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 336 - 367, 26.10.2020

Eylül C. Hekimoğlu , Münevver Zuhal Bilik

https://doi.org/10.31682/ayna.761464

Cited By: 10

Öz

Lacan’s views on anxiety are based on Freud’s work titled ‘Inhibitions, Symptom and Anxiety’. This article is based on Lacan’s tenth seminar known as ‘Anxiety’. It explores the commonalities and contrasts between Freud and Lacan’s views on anxiety. Lacan diverges from Freud by arguing that anxiety is linked to the lack of lack. In this article, anxiety is explained through the relationship between desire and jouissance during subject formation process. Freud argues that the reason behind anxiety is the fear of castration. In contrast, Lacan argues that the reason behind anxiety is a fear that one is unable to be castrated, and the consequent risk of being devoured by the mother. Anxiety is directly linked to the Other’s desire. The subject, when he is unaware of how he is being perceived by the Other’s gaze, asks the question of ‘What does Other want from me?’, which triggers anxiety. Lacan, by claiming that ‘Anxiety is not without an object’, explains that the object of anxiety is object petit a. Object petit a consists of both the object of anxiety, and the object cause of desire. In this article, the relationship between object petit a and anxiety is explored. In addition, the protective nature of phobia, fetishism, acting out and passage to act are investigated which are thought to be protective mechanisms against anxiety. In that sense, the current article explores how anxiety is triggered within and across Lacan’s three clinical structures (neurosis, psychosis and perversion). The protective mechanisms used by the structures to tackle anxiety have been analysed, drawing on clinical case studies.

Anahtar Kelimeler

anxiety, angoisse, Freudian psychoanalysis, Lacanian Psychoanalysis, clinical structures

Freud'dan Lacan'a Kaygı

Öz

Lacan’ın kaygı hakkındaki görüşleri Freud’un “Ketlemeler, Semptom ve Kaygı” adlı çalışması etrafında şekillenmektedir. Bu çalışma Lacan’ın Kaygı adını verdiği onuncu seminerine bağlı kalarak, Freud ve Lacan’ın kaygı hakkındaki görüşleri arasındaki ayrımlara ve ortak noktalara odaklanmıştır. Lacan, Freud’dan farklı olarak kaygının eksiğin eksik olmasıyla ilişkili olduğunu söylemektedir. Bu bağlamda bu çalışmada kaygı, öznenin oluşumunda arzu ve jouissance ilişkisi üzerinden açıklanmıştır. Freud’a göre kaygının sebebi kastre olma korkusu iken, Lacan’a göre kaygının sebebi kastre olamama korkusu, dolayısıyla da anne tarafından yutulma riskidir. Bu anlamda, kaygı Başka’nın arzusu ile doğrudan ilişkilidir. Özne, Başka’nın bakışında nasıl göründüğünü bilmediği bir noktada, “Benden ne istiyor?” sorusunu sorduğu anda kaygılanmaktadır. Bu bağlamda, Lacan “Kaygının nesnesi yok değildir.” diyerek kaygının nesnesinin küçük a nesnesi olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmada hem kaygının nesnesi hem de arzunun nesne nedeni olan küçük a nesnesinin doğası, kaygıyla olan ilişkisi üzerinden ele alınmıştır. Bununla birlikte, fobi, fetişizm, eyleme dökme ve eyleme geçme kavramları kaygı karşısında koruyucu mekanizmalar olmaları üzerinden ele alınmış; Lacanyen klinik yapılar olan nevrozda, perversiyonda ve psikozda kaygının nasıl deneyimlendiği ve bu yapıların kaygıyla başa çıkmak için kullandığı mekanizmalar vaka örnekleri üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

kaygı, anguaz, Freudyen psikanaliz, Lacanyen psikanaliz, klinik yapılar

Kaynakça

• Adasal, R. (2011). Psikanalizin Mahiyeti-2. İçinde Ç. Taştan (Ed.). Türkiye’de Psikanaliz Hakkında En Eski Metinler-II 1929-1960 (ss. 147-152). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Angst. (2020). Lexico Dictionary içinde, Erişim adresi: https://www.lexico.com/en/definition/angst
• Anguish. (2020). Cambridge Dictionary içinde, Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/anguish?q=ANGU%C4 %B0SH
• Anxiety. (2020). Cambridge Dictionary içinde, Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/anxiety
• Atmaca, S. (2017). Lacan’ın özne kurulum yaklaşımına göre obsesyon nevrozu. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 4(1), 14–25. doi: 10.31682/ayna.470723
• Brody, J. (Yapımcı), & Taylor-Johnson, S. (Yönetmen). (2015). Fifty Shades of Grey [Universal Pictures & Focus Features]. United States: Universal.
• Canbolat, F., Uçar, S., Aydoğ, S., & Gençöz, F. (2019). İntihara ilişkin psikanalitik kuramlar: Lacan. H. Devrimci Güven ve M. Sercan (Ed.). İntiharı Anlama ve Müdahale: Temel Kitap içinde (s. 73- 84). Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği.
• Castrillón, F., ve Benvenuto, S. (2004). Translating angst: Inhibitions and symptoms in Anglo- American Psychoanalysis. European Journal of Psychoanalysis. Erişim adresi: https://www.journal-psychoanalysis.eu/translating-angst-inhibitions-and-symptoms-in-anglo-american-psychoanalysis/
• Cerone, D. (Yapımcı). (2006-2013). Dexter. [TV dizisi]. Miami, Florida: Showtime Networks.
• Diatkine, G. (2006). A review of Lacan’s seminar on anxiety. International Journal of PsychoAnalysis, 87(4), 1049-1058.
• Dulsster, D., & Vanheule, S. (2019). On Lacan and supervision: A matter of super-audition. British Journal of Psychotherapy, 35, 54-70.
• Evans, D. (1996). An introductory dictionary of Lacanian psychoanalysis. London: Routledge.
• Fink, B. (2013). Against understanding, volume 2: Cases and commentary in a Lacanian key. London: Routledge.
• Fink, B. (2016). Lacancı psikanalize bir giriş: Klinik ve kuram (Ö. Öğütcen, Çev.). İstanbul: Encore Yayınları. (1997).
• Freud, S. (1999). The psychogenesis of a case of homosexuality in a woman. In R.C. Lesser & E. Schoenberg (Eds). That obscure subject of desire: Freud's female homosexual revisited (pp. 13–33). London: Routledge. (1920).
• Freud, S. (1962). On the grounds for detaching a particular syndrome from neurasthenia under the description anxiety neurosis. In The Standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud, Volume III (pp. 87-117). (J. Strachery, Trans.). London: Hogarth Press. (1895).
• Freud, S. (1996a). Olgu öyküler-II (A. Eğrilmez, Çev). İstanbul: Payel Yayınevi (1990).
• Freud, S. (1996b). The uncanny. In The Standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud, Volume XVII (pp. 217-256). (A. Strachery, Trans.). London: Vintage. (1919).
• Freud, S. (2010). Çocukta fobinin analizi: Küçük Hans vakası (D. Muradoğlu, Çev.). İstanbul: Say Yayınları. (1909).
• Freud, S. (2015). Narsizm üzerine ve Schreber vakası (B. Büyükkal ve S. M. Tura, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (1914).
• Freud, S. (2016a). Psikanalize yeni giriş dersleri (S. Budak, Çev.). İstanbul: Öteki Yayınları. (1933).
• Freud, S. (2016b). Rüyaların yorumu (D. Muradoğlu, Çev.). İstanbul: Say Yayınları. (1900).
• Freud, S. (2018). Psikanalize giriş dersleri (S. Budak, Çev.). İstanbul: Öteki Yayınları. (1916-1917).
• Freud, S. (2019). Tutukluk, semptom ve kaygı (C. Öner, Çev.). İstanbul: Oda Yayınları. (1926).
• Gallagher, C. (1996). High anxiety: A theoretical and clinical challenge to psychoanalysis. The Letter: Irish Journal for Lacanian Psychoanalysis, 6(1), 1-23.
• Gençöz, T. (2019). Lacan’ın dört temel söylemi. Ankara: Türkiye Klinikleri, 1, 53-58.
• Gökalp, P. (2018). Beden ve kaygı: Psikosomatik ve hipokondriye bakış. Psikanaliz Yazıları, 37(2), 29-36.
• Gürsel, M. D., & Gençöz, T. (2019). Psychosis. Ankara: Türkiye Klinikleri, 1, 1-8.
• Haute, P. V., ve Geyskens, T. (2012). A Non-oedipal Psychoanalysis? A Clinical Anthropology of Hysteria in the Works of Freud and Lacan (J. Kok, Çev.). Leuvan, Belçika: Leuven University Press.
• Hendrickx, D. (2017). Freud and Lacan on fetishism and masochism/sadism as paradigms of perversion. [Unpublished doctoral dissertation]. Ghent University, Netherlands. Erişim adresi: https://biblio.ugent.be/publication/8532234/file/8532235.pdf
• Hoffman, E. T. A. (2008). Kum adam (İ. Kantemir, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. (1816).
• Kayaalp, L. (2004). Sıkıntı. Psikanaliz Yazıları, 9(2), 87-94.
• Kaygı. (2020). Türk Dil Kurumu: Güncel Türkçe Sözlük içinde, Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/?kelime=kaygı
• Köşkdere, A. A. (2018). Kaygı yaratan ve kaygı gideren baba. Psikanaliz Yazıları, 37(2), 13-28.
• Lacan, J. (1957–1958). The seminar of Jacques Lacan. Book V: The formations of the unconscious (C. Gallagher, Trans.).[Unpublished]. Erişim adresi: https://www.valas.fr/IMG/pdf/THE- SEMINAR-OF-JACQUES-LACAN-V_formations_de_l_in.pdf
• Lacan, J. (1968-1969). The seminar of Jacques Lacan Book XVI: From an Other to the Other (C. Gallagher, Trans.). [Unpublished]. Erişim adresi: http://www.lacaninireland.com/web/wp- content/uploads/2010/06/Book-16-from-an-Other-to-the-other.pdf
• Lacan, J. (1992). The seminar of Jacques Lacan. Book VIII: The ethics of psychoanalysis (D. Porter, Trans.). New York, NY: W. W. Norton & Company, Inc. (1959-1960).
• Lacan, J. (1997). The seminar of Jacques Lacan. Book III: The Psychoses (R. Grigg, Trans.). New York, NY: W. W. Norton & Company. (1955-1956).
• Lacan, J. (2006). Ecrits: The first complete edition in English (B. Fink, Trans.). New York, NY: W. W. Norton & Company. (1966).
• Lacan, J. (2007). The seminar of Jacques Lacan. Book: XVII The Other Side of Psychoanalysis (R. Grigg, Çev.) New York, NY: W.W. Norton & Company Inc. (1969-1970).
• Lacan, J. (2013). Psikanalizin dört temel kavramı seminer 11. kitap (N. Erdem, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (1964).
• Lacan, J. (2014). The seminar of Jacques Lacan. Book X: Anxiety (A. R. Price, Çev.). Cambridge, UK: Polity Press. (1962-1963).
• Lacan, J. (2020). The object relation: The seminar of Jacques Lacan. Book IV (A. Price, Trans.). Cambridge, UK: Polity Press.
• Laurent, E. (2003). On the right use of supervision (H. Chamberlain, Trans.). Psychoanalytical Notebooks, 10, 27-42.
• Laurita, C. (2010). Working with the drive: A Lacanian psychoanalytic approach to the treatment of addictions. [Unpublished doctoral dissertation]. Duquesne University, USA. Erişim adresi: https://dsc.duq.edu/etd/805
• Melman, S. (2009). Schreber’s lack of lack. The Letter: Irish Journal for Lacanian Psychoanalysis, 40(1), 83-91.
• Nasio, J. D. (1994). Cinq Leçons Sur la Théorie de Jacques Lacan. Paris: Payot.
• Nasio, J. D. (2004). The Book of Love and Pain: Thinking at the Limit with Freud and Lacan (D. Pettrigrev ve F. Rafooul, Çev.). Albany, NY: State of University of New York Press. (1996).
• Ortaoğlan, Y. (2017). Yurda dönüş: Kaygı, korku ve teknik. Ulakbilge, 5(13), 1023-1045.
• Özcan, C. (2018). Gerçeğin eşiğindeki kaygı. Psikanaliz Yazıları, 37(2), 95-104.
• Par excellence. (2020). Collins Dictionary içinde, Erişim adresi: https://www.collinsdictionary.com/us/dictionary/english/par-excellence
• Parker, I. (2011). Lacanian psychoanalysis: Revolutions in subjectivity. New York: Routledge. Robertson, B. (2015). Lacanian antiphilosophy and the problem of anxiety: An uncanny little object. London, UK: Palgrave Macmillan.
• Sacher-Masoch, L. (2017). Kürklü Venüs (M. Çakır, Çev.). İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi. (1870).
• Salecl, R. (2013). Kaygı üzerine (B. E. Aksoy, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (2004).
• Schreber, D. P. (2015). Akıl hastalığımın hatıratı (A. Kayapalı, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık. (1903).
• Sophokles, (2011). Kral Oidipus (B. Tuncel, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. (M.Ö. 428).
• Stevens, A (2006). Embarrassment, inhibition, and repetition. In V. Voruz & B. Wolf (Eds), The later Lacan: Introduction (pp. 147-157). Albany, NY: State University of New York Press.
• Symbiotic. (2020). Cambridge Dictionary içinde, Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/symbiotic
• Turman, L. (Yapımcı), & Nichols, M. (Yönetmen). (1967). The Graduate [Embassy Pictures]. United States: United Artists.
• Ünsal, Z. K. (2018). Tekinsiz. Psikanaliz Yazıları, 37(2), 37-50.
• Verhaeghe, P. (2008). On being normal and other disorders: A manual for clinical psychodiagnostics. London, UK: Karnac Books.