Geç Ergenlikte Ayrılık ve Depresif Sorunsal: Projektif Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 379 - 403, 30.06.2022

Bengi Düşgör , Ahmet Dönmez

https://doi.org/10.31682/ayna.956380

Öz

Psikanalitik kurama göre ayrılma-bireyleşme, geç ergenlik döneminde önemli bir gelişimsel görev olarak kabul edilir. Bu dönemin gelişimsel bir süreci olan ebeveyn evinden ayrılma eylemi, geç ergenin bireyleşme sürecindeki katkısı açısından önemlidir. Bu çalışmada, ergenliğin son evresi olan geç ergenlik döneminde ortaya çıkan depresyonun ayrılma-bireyleşme süreci ile ilişkisi hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında depresif geç ergenlerin ayrılma-bireyleşme süreci ile ebeveyn evinden ayrılmaya dair söylemleri arasındaki ilişki de incelenmiştir. Bu amaçla, depresyon tanısı almış ve yaşları 19-25 arasında değişen 17 kadın ve 17 erkek olmak üzere toplam 34 gönüllü katılımcıyla çalışma yürütülmüştür. Katılımcılarla psikanalitik yönelimli ön görüşme yapıldıktan sonra Rorschach Testi ve Tematik Algı Testi uygulanmıştır. Uygulanan malzemeler, Fransız Okulu'na özgü içerik analiziyle yorumlanmıştır. İçerik analizi sonuçlarına bakıldığında elde edilen bulgular, depresif geç ergenlerin nesne ilişkilerinin sembiyotik türde belirginleştiğini, nesneden ayrılmada güçlük yaşadıklarını ve bu yüzden ebeveyn evinden ayrılmada zorlandıklarını ortaya koymuştur. Bununla birlikte, narsisistik yetersizlikten ötürü depresyon yaşadıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Geç Ergenlik, Ayrılma-Bireyleşme, Ebeveyn Evinden Ayrılma, Projektif Testler

Separation and Depressive Problem in Late Adolescence: A Projective Study

Öz

According to the Psychoanalytic Theory, separation-individuation is an important developmental task in late adolescence. The act of leaving the parental home, as an integral part of this developmental period, has important impacts on the individuation process in late adolescence. The aim of this study was to obtain information about the relationship between depression and the separation-individuation process during late adolescence. Besides, the relationship between separation-individuation process and the discourses on leaving the parental home were also evaluated within the scope of current research. The study was carried out with a total of 34 volunteer participants, 17 women and 17 men, who were diagnosed with depression and aged between 19-25. After psychoanalytical interviews, Rorschach Test and Thematic Apperception Test (TAT) were applied. The applied materials were interpreted with content analysis peculiar to French School. Results of the content analyses revealed that late adolescents who were diagnosed with depression, had symbiotic relationships and experienced. difficulties while separating from the object. It was observed that narcissistic failure led to depressive affect and challenges in leaving the parental home.

Anahtar Kelimeler

Depression, Late Adolescence, Separation-İndividuation, Leaving the Parental Home, Projective Tests

Kaynakça

• Akdemir, A., Örsel, S., Dağ, İ., Türkçapar, H. M., İşcan, N. ve Özbay, H. (1996). Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)’nin geçerliği, güvenirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4(4), 251-259.
• Alsancak Sönmez, B. (2011). Çocuk depresyonu. Yansıtma Dergisi, 16, 9-25. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Anderson, S. A. ve Sabatelli, R. M. (1999). Family interaction: A multigenerational developmental perspective (2. Basım). Boston: Allynand Bacon.
• Anzieu, D. ve Chabert, C. (2011). Projektif Yöntemler (B. Kolbay, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları. (1960)
• APA (2013). Diagnostic and Statistical Manual of the Mental Disorders (5. Basım – Düzeltilmiş Metin, DSM –V-TR). Washington, DC: APA
• Armsden, G. C., Mccauley, E., Greenberg, M. T., Burke, P. M. ve Mitchell, J. R. (1990). Parent and peer attachment in early adolescent depression. Journal of Abnormal Child Psychology, 18(6), 683–697.
• Arnoux, D. (2005). Narsisizm ve ergenlikte aşk nesnesinin seçimi (N. Zabcı, Çev.). Psikanaliz Yazıları, (11), 105-124. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Barber, B. K. (1996). Parental psychological control: Revisiting a neglected construct. Child Development, (67), 3296-3319.
• Blatt, S. J., D’Aflitti, J. P. ve Quinlan, D. M. (1976). Experiences of depression in normal young adults. Journal of Abnormal Psychology, (85), 383-389.
• Blos, P. (1967). The second individuation process of adolescence. Psychoanalytic Study of the Child, (22), 162–186.
• Blos, P. (1979). The Adolescent Passage. Madison, WI: International University Press
• Colarussu, C.A. (1988). The development of time sense in adolescence. Psychoanalytic Study of the Child, (43),179-197.
• Dashef, S. (1984). Aspects of identification and growth during late adolescence and young adulthood. American Journal of Psychotherapy, (38), 239-247
• Dönmez, S. (2005). Aşka düşmek: Ergenlik devrimi ya da devrimin ergenliği. Psikanaliz Yazıları, 11, 125-146. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Eiguer, A. (2004). Evin Bilinçdışı (P. Akgün,Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları. (2013)
• Flanagan C., Schulenberg J. ve Fuligni A. (1992). Residential setting and parent-adolescent relationships during the college years. Journal of Youth and Adolescence, 22(2), 171-189.
• Freud, S. (1914). “On Narcissism: An Introduction”, The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud. London: The Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, 1966.
• Geçtan, E. (2002). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis Yayınları.
• Güleç, N. (2014). Ergenlik: Anlamak ve anlaşılmak üzerine. Psikanaliz Yazıları, 29, 39-53. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• İkiz, T. ve Düşgör, B. (2005). Yansıtılan yas. Yansıtma Dergisi, 3-4, 57-71. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• İkiz, T. (2013a). Ergenlikte Bağımlılık ve Ayrılmaya Dair. T. Parman (Ed.), Ergenlikte Değişim ve Erişkin Yaşama Geçiş içinde (ss. 125-139). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• İkiz, T. (2013b). Rorschach Testinin Psikanalitik Yorumu-1. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• İkiz, T. (2012. Rorschach Testinin Psikanalitik Yorumu-2. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• İkiz, T. (2011). Tematik Algı Testi (TAT). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Jacobson, E. (2015). Kendilik ve Nesne Dünyası (S. Yazgan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları (1964)
• Josselson, R. (1980). Ego Development in Adolescence. J. Adelson, (Ed.), Handbook of Adolescent Psychology içinde (ss. 293-299). Wiley, New York.
• Kins, E. ve Beyers, W. (2010). Failure to launch, failure to achieve criteri a for adulthood? Journal of Adolescent Research, (25), 743-777.
• Kins, E., Soenens, B. ve Beyers, W. (2011). Why do they have to grow up so fast? Parental separation anxiety and emerging adults’ pathology of separation-individuation. Journal of Clinical Psychology, (67), 647–664.
• Kroger, J. (1992). Intrapsychic dimensions of identity during late adolescence. G.R. Adams, T.P. Gullotta, ve R. Montemayor (Edl.), Adolescent Identity Formation içinde (ss. 122–145). Newbury Park, CA: Sage.
• Lauru, D. (2013). Ergenlik Bir Gün Sonlanır mı? T. Parman, (Ed.), Ergenlikte Değişim ve Erişkin Yaşama Geçiş içinde (ss. 203-213). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Levinsohn, P. ve Clark, G. (1999). Psychosocial treatments for adolescent depression. Clinical Psychology Review, (16), 329–42.
• Lorand, S. (1967). Adolescent Depression 1. International Journal of Psycho-Analysis, (48), 53– 60.
• Mahler, M. S., Pine, F. ve Bergman, A. (1975). İnsan Yavrusunun Psikolojik Doğumu (A. Babaoğlu, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Marty, F. (2013). Ergenlik ve Bağımlılık. T. Parman, (Ed.), Ergenlikte Değişim ve Erişkin Yaşama Geçiş içinde (ss. 94-125). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Milne, L. C. ve Lancaster, S. (2001). Predictors of depression in female adolescents. Adolescence, (36), 207-223.
• Parman, T. (2012). Ergenlik ya da Merhaba Hüzün. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Parman, T. (2019). Bağımlılıktan bağlanmaya: İnsan oluşun temeli olarak bağlanmak. Psikanaliz Yazıları, 39, 31-47.İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Roland, A. (1988). In Search of Self India and Japan: Toward a Cross-Cultural Psychology. Princeton University Press.
• Rubinfine, D. L. (1968). Notes on a theory of depression. The Psychoanalytic Quarterly, 37(3), 400-417.
• Şahin, A. (2011). Ergenin kronik hastalığı, depresyonu ve öğretmeni. Yansıtma Dergisi, 16, 99-109. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tanner, J. L. (2006). Recentering during emerging adulthood: A critical turning point in life span human development. J. J. Arnettve J. L. Tanner (Edl.), Emerging Adults in America: Coming of Age in the 21st Century içinde (ss. 21-55). Washington, DC: American Psychological Association.
• Taşkın, E. ve Çetin Ç., F. (2006). Ergenlerde majör depresyon: Risk etkenleri, koruyucu etkenler ve dayanıklılık. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(2), 87-94.
• Ting, K. ve Chiu, S. (2002). Leaving the Parental Home: Chinese Culture in an Urban Context. Journal of Marriage and Family, 64(3), 314-326.
• WHO (1992). The ICD-10 Classification of mental and behavioural disorders. Geneva: WHO.
• Winnicott, D. (1954). Mind and its relation to the psyche-soma. British Journal of Medical Psychology, 27, 201-209.
• Zabcı, N. (2006). Ergenlik ve Rorschach Testi. Yansıtma Dergisi, 5-6, 69-78. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Zetzel, E. (1960). Suitability for Psychoanalysis: A review of one hundred supervised analytic cases. The Psychoanalytic Quarterly, 29(4), 459-477.