Investigation of the Relationship Between Type D Personality and Perceived Social Support and the Probability of Suicide Among University Students

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 251 - 277, 31.05.2025

Kubilay Emeç , Muazzez Merve Yüksel

https://doi.org/10.31682/ayna.1526331

Öz

The transition to university life introduces individuals to a new social environment, often accompanied by challenges such as diminished social support and an increased risk of suicidal ideation. This study aimed to investigate the relationship between Type D personality traits, perceived social support, and suicide probability among university students. A total of 305 university students participated, including 94 male students (30.8%) and 211 female students (69.2%). Participants completed the Informed Consent Form, Sociodemographic Information Form, Type D Personality Scale, Suicide Probability Scale, and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Findings revealed that the prevalence of Type D personality traits was 46.2%. A positive correlation was observed between Type D personality and suicide probability, while a negative correlation emerged between Type D personality and perceived social support. Specifically, as Type D personality scores increased, perceived social support scores decreased, and suicide probability scores increased. Furthermore, perceived social support was found to partially mediate the relationship between Type D personality traits and suicide probability. These results underscore the significant role of Type D personality traits and perceived social support in understanding suicide risk. The findings were discussed in the light of related literature.

Anahtar Kelimeler

Type D personality , perceived social support , suicide probability , university students

Üniversite Öğrencilerinde D Tipi Kişilik ve Algılanan Sosyal Destek ile İntihar Olasılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Üniversite yaşamına geçiş, bireylerin kendilerini farklı sosyal ortamda bulduğu ve bazı problemlerle karşı karşıya kalabildiği bir süreçtir. Ortam değişiminden kaynaklı olarak sosyal desteğin azalması ve intihar olasılığı bu problemlerden bazılarıdır. Bireylerin kişilik özellikleri de karşılaşılan olumsuz durumlar karşısında verilen tepkileri şekillendirmekte önemli bir yer tutmaktadır. Bireyleri intihar düşünceleri gibi olumsuz durumlardan koruyabilecek faktörlerin başında sosyal destek sayılabilmektedir. Çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinde D tipi kişilik özellikleri ve algılanan sosyal destek ile intihar olasılığı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ayrıca D tipi kişilik özellikleri ve intihar olasılığı arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin aracılık rolünün incelenmesi, bir diğer amaçtır. Araştırmaya 94 erkek (%30.8) 211 kadın (%69.2) toplam 305 üniversite öğrencisi dahil edilmiştir. Katılımcılara Bilgilendirilmiş Onam Formu, Sosyodemografik Bilgi Formu, D Tipi Kişilik Ölçeği, İntihar Olasılığı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Katılımcı Bilgi Formu verilmiştir. Sunulan çalışmada D tipi kişilik yaygınlığı %46.2 olarak bulunmuştur. D tipi kişilik özelliklerinin; intihar olasılığı ile pozitif yönde, algılanan sosyal destek ile negatif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Katılımcıların D tipi kişilik özellikleri puanı arttıkça algılanan sosyal destek puanları düşmekte, intihar olasılığı puanları ise artmaktadır. Ayrıca D tipi kişilik özellikleri ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin kısmi aracılık etkisine sahip olduğu bulunmuştur. Sonuçlar, intihar kavramının değerlendirilmesinde D tipi kişilik özellikleri ve algılanan sosyal destek kavramlarının önemini göstermektedir. Elde edilen bulgular, alanyazın bilgileri ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

D tipi kişilik , algılanan sosyal destek , intihar olasılığı , üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Akdoğan, R. ve Ceyhan, E. (2011). Terapötik ilişkide insan faktörü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 117- 141.
• Aksoy, H. H. ve Aksoy, N. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 37-49. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000076
• Akyıl, Ş., Duymuş, Z. Y., Akova, T., Kürklü, D. ve Karabulutlu, E. (2008). Tam protez hastalarında aileden algılanan sosyal destek ve stresle baş etme stratejilerinin protez memnuniyetine etkisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 2008(1), 1-7.
• Allport, G. W. (1921). Personality and character. Psychological Bulletin, 18(9), 441-455. https://doi.org/10.1037/h0066265
• Arıcıoğlu, A. (2008). Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Arsel, C. O. ve Batigün, A. D. (2011). İntihar ve cinsiyet: Cinsiyet rolleri, iletişim becerileri, sosyal destek ve umutsuzluk açısından bir değerlendirme. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 1-10. https://doi.org/10.31828/tpd1300443320110000m000086
• Aslan, S. (2008). Kişilik, huy ve psikopatoloji. Rewiews, Cases and Hypotheses in Psychiatry RCHP, 2(1-2), 7-18.
• Atlı, Z., Eskin, M. ve Dereboy, Ç. (2009). İntihar Olasılığı Ölçeğinin (İOÖ) klinik örneklemde geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12(3), 111-124.
• Aydoğdu, B. E. (2017). Meme kanseri olan kadınlarda psikolojik sıkıntılar ve travma sonrası gelişim ile ilişkili faktörler: Temel inançlar, ruminasyon ve C tipi kişilik. [Yaymlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Baumeister, R. F. (1990). Suicide as escape from self. Psychological Review, 97(1), 90- 113. https://doi.org/10.1037/0033-295X.97.1.90
• Beck, A. T., Brown, G., Berchick, R. J., Stewart, B. L. ve Steer, R. A. (1990). Relationship between hopelessness and ultimate suicide: A replication with psychiatric outpatients. The American Journal of Psychiatry, 147(2), 190-195. https://doi.org/10.1176/ajp.147.2.190.
• Beck, A. T., Steer, R. A., Kovacs, M. ve Garrison, B. (1985). Hopelessness and eventual suicide: A 10-Year prospective study of patients hospitalized with suicidal ideation. American Journal of Psychiatry, (1)42, 559-563. https://doi.org/10.1176/ajp.142.5.559
• Bora-Semiz, B. (2017). A ve B tipi kişilik özelliklerine göre tüketicilerin plansız, kompülsif ve hedonik satın alma davranışlarının araştırılması. Pazarlama İçgörüsü Üzerine Çalışmalar, 1(1/2), 13-22.
• Burnham-Smith, D. (1996). Counseling men: The effects of gender role. Development, 68, 371-374. https://doi.org/10.1.1.880.535&rep=rep1&type=pdf
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. Basım). Pegem Yayınları.
• Can, S. S. ve Sayıl, I. (2004). Yineleyici intihar girişimleri. Kriz Dergisi, 12(3), 53-62. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000215
• Canetto, S. S. ve Lester, D. (1998). Gender, culture, and suicidal behavior. Transcultural Psychiatry, 35(2), 163-190. https://doi.org/10.1177/136346159803500201
• Cheng, C. (1997). Role of perceived social support on depression in Chinese adolescents: A prospective study examining the buffering model. Journal of Applied Social Psychology, 27(9), 800-820. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.1997.tb00660.x
• Chioqueta, A. P. ve Stiles, T. C. (2007). The relationship between psychological buffers, hopelessness, and suicidal ideation: Identification of protective factors. Crisis: The Journal of Crisis Intervention and Suicide Prevention, 28(2), 67- 73. https://doi.org/10.1027/0227-5910.28.2.67
• Cloninger, C. R., Svrakic, D. M. ve Przybeck, T. R. (1993). A psychobiological model of temperament and character. Archives of General Psychiatry, 50(12), 975-990. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1993.01820240059008
• Cloninger, C. (1994). Temperament and personality. Current Opinion in Neurobiology, 4(2), 266-273. https://doi.org/10.1016/0959-4388(94)90083-3
• Cobb, S. (1976). Social support as a moderator of life stress. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300-314. https://doi.org/10.1097/00006842-197609000-00003
• Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist, 59(8), 676- 684. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.676
• Lakey, B., ve Cohen, S. (2000). Social support theory and measurement. İçinde S. Cohen, L. G. Underwood ve B. H. Gottlieb (Edl.), Social Support Measurement and Intervention: A Guide for Health and Social Scientists (ss. 29-52). Oxford University Press.
• Cohen, S. ve Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357. https://doi.org/10.1037/0033-2909.98.2.310
• Cull, J. G. ve Gill, W. S. (1990). Suicide probability scale (SPS). Western Psychological Services.
• Dehghani, F. (2018). Type D personality and life satisfaction: The mediating role of social support. Personality and Individual Differences, 134(14), 75-80. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.06.005
• Demirci, K., Yıldız, M., Selvi, C. ve Akpınar, A. (2016). The relationship between childhood trauma and type D personality in university students. International Journal of Social Psychiatry, 62(6), 542-548. https://doi.org/10.1177/0020764016653774
• Denollet, J., Sys, S. U. ve Brutsaert, D. L. (1995). Personality and mortality after myocardial infarction. Psychosomatic Medicine, 57(6), 582-591. https://doi.org/10.1097/00006842-199511000-00011
• Denollet, J. (2000). Type D personality: A potential risk factor refined. Journal of Psychosomatic Research, 49(4), 255-266. https://doi.org/10.1016/S0022-3999(00)00177-X
• Denollet, J. (2005). DS14: standard assessment of negative affectivity, social inhibition, and Type D personality. Psychosomatic Medicine, 67(1), 89-97. https://doi.org/10.1097/01.psy.0000149256.81953.49
• Denollet, J., Trompetter, H. R. ve Kupper, N. (2021). A review and conceptual model of the association of Type D personality with suicide risk. Journal of Psychiatric Research, 138(7), 291-300. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2021.03.056
• Durna, U. (2005). A tipi ve B tipi kişilik yapilari ve bu kişilik yapilarini etkileyen faktörlerle ilgili bir araştirma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 275-290.
• Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
• El-Zoghby, S. M., Soltan, E. M. ve Salama, H. M. (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on mental health and social support among adult Egyptians. Journal of Community Health, 45(4), 689-695. https://doi.org/10.1007/s10900-020-00853-5
• Endo, G., Tachikawa, H., Fukuoka, Y., Aiba, M., Nemoto, K., Shiratori, Y., Matsui, Y., Doi, N. ve Asada, T. (2014). How perceived social support relates to suicidal ideation: A Japanese social resident survey. International Journal of Social Psychiatry, 60(3), 290-298. https://doi.org/10.1177/0020764013486777
• Eskin, M. (2007). İntiharda bilişsel davranışcı sağaltım yaklaşımları. Kriz Dergisi, 15(2), 15-35. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000261
• Eysenck, H. J. (1994). Cancer, personality and stress: Prediction and prevention. Advances in Behaviour Research and Therapy, 16(3), 167-215. https://doi.org/10.1016/0146-6402(94)00001-8
• Shaw, W. S. ve Dimsdale, J. E. (2010). Type A Personality, Type B Personality. İçinde G. Fink (Ed.), Stress Consequences: Mental, Neuropsychological and Socioeconomic (ss. 72-76). Academic Press.
• Folkman, S., Lazarus, R. S., Dunkel-Schetter, C., DeLongis, A. ve Gruen, R. J. (1986). Dynamics of A Stressful Encounter: Cognitive Appraisal, Coping, and Encounter Outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5), 992-1003. https://doi.org/10.1037/0022-3514.50.5.992
• George, D. ve Mallery, P. (2016). IBM SPSS Statistics 23 step by step: A simple guide and reference. (14. Basım) Routledge.
• Gilligan, M., Suitor, J. J., Rurka, M. ve Silverstein, M. (2020). Multigenerational social support in the face of the COVID‐19 pandemic. Journal of Family Theory & Review, 12(4), 431-447. https://doi.org/10.1111/jftr.12397
• Goldsmith, H. H., Buss, A. H., Plomin, R., Rothbart, M. K., Thomas, A., Chess, S., Hinde, R. A. ve McCall, R. B. (1987). Roundtable: What is temperament? Four approaches. Child Development, 58(2), 505-529. https://doi.org/10.2307/1130527
• Grey, I., Arora, T., Thomas, J., Saneh, A., Tohme, P. ve Abi-Habib, R. (2020). The role of perceived social support on depression and sleep during the COVID-19 pandemic. Psychiatry Research, 293(11), 113452. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113452
• Gupta, S. ve Basak, P. (2013). Depression and type D personality among undergraduate medical students. Indian Journal of Psychiatry, 55(3), 287- 289. https://doi.org/10.4103/0019-5545.117151
• Haber, M. G., Cohen, J. L., Lucas, T. ve Baltes, B. B. (2007). The relationship between self-reported received and perceived social support: A meta-analytic review. American Journal of Community Psychology, 39(1), 133-144. https://doi.org/10.1007/s10464-007-9100-9
• Hall, C. S., Lindzey, G. ve Campbell, J. B. (1957). Theories of personality (1. Basım). Wiley.
• Hayes, A. F. (2009). Beyond Baron and Kenny: Statistical mediation analysis in the new millennium. Communication Monographs, 76(4), 408-420. https://doi.org/10.1080/03637750903310360
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (2. Basım). Guilford Press.
• Heikkinen, M., Aro, H. ve Lönnqvist, J. (1994), Recent life events, social support and suicide. Acta Psychiatrica Scandinavica, 89(377), 65-72. https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.1994.tb05805.x
• Jung, C. G. (1966). Two essays on Analytical Psychology. (2. Basım). Princeton University Press.
• Kale, H. (2018). Özkıyım girişiminde bulunmuş ve bulunmamış olan major depresif bozukluk tanılı hastaların intihar düşüncesi, kaygı, umutsuzluk ve işlevsellik düzeyleri açılarından karşılaştırılması. [Yayımlanmamış uzmanlık tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Kleiman, E. M., Riskind, J. H., Schaefer, K. E. ve Weingarden, H. (2012). The moderating role of social support on the relationship between impulsivity and suicide risk. Crisis, 33(5), 273-279. https://doi.org/10.1027/0227-5910/a000136
• Koçak, Z. ve Harmancı, H. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde ailede ruh sağlığı. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5), 183-207.
• Lamis, D. A., Ballard, E. D., May, A. M. ve Dvorak, R. D. (2016). Depressive symptoms and suicidal ideation in college students: The mediating and moderating roles of hopelessness, alcohol problems, and social support. Journal of Clinical Psychology, 72(9), 919-932. https://doi.org/10.1002/jclp.22295
• Loas, G., Solibieda, A., Rotsaert, M. ve Englert, Y. (2019). Suicidal ideations among medical students: The role of anhedonia and type D personality. PLoS One, 14(6), 1-12. https://doi.org/10.137/journal.pone.0217841
• Michal, M., Wiltink, J., Till, Y., Wild, P. S., Münzel, T., Blankenberg, S. ve Beutel, M. E. (2010). Type-D personality and depersonalization are associated with suicidal ideation in the German general population aged 35-74: Results from the Gutenberg Heart Study. Journal of Affective Disorders, 125(1-3), 227-233. https://doi.org/10.1016/j.jad.2010.02.108
• Miller, A. B., Esposito-Smythers, C. ve Leichtweis, R. N. (2015). Role of social support in adolescent suicidal ideation and suicide attempts. Journal of Adolescent Health, 56(3), 286-292. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2014.10.265
• Öncü, E. ve Köksoy- Vayısoğlu, S. (2018). D Tipi Kişilik Ölçeğinin Türk toplumunda geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Ankara Medical Journal, 18(4), 646-656. https://doi.org/10.17098/amj.497485
• Özcan, B., Şenkaya, S., Özdin, Y. ve Dinç, A. (2018). Türkiye’deki intihar vakalarının çeşitli kriterlere göre istatistiksel olarak incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40), 11-34. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.282723
• Özkan, S. ve Yılmaz, E. (2010). Üniversite öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları (Bandırma Örneği). Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(13), 153-171.
• Polman, R., Borkoles, E. ve Nicholls, A. R. (2010). Type D personality, stress, and symptoms of burnout: The influence of avoidance coping and social support. British Journal of Health Psychology, 15(3), 681-696. https://doi.org/10.1348/135910709X479069
• Preacher, K. J. ve Kelley, K. (2011). Effect size measures for mediation models: Quantitative strategies for communicating indirect effects. Psychological Methods, 16(2), 93-115. https://doi.org/10.1037/a0022658
• Rigby, K. ve Slee, P. (1999). Suicidal ideation among adolescent school children, involvement in bully-victim problems, and perceived social support. Suicide and Life‐Threatening Behavior, 29(2), 119-130. https://doi.org/10.1111/j.1943-278X.1999.tb01050.x
• Rosenman, R. H. ve Friedman, M. (1977). Modifying type a behavior pattern. Journal of Psychosomatic Research, 21(4), 323-331. https://doi.org/10.1016/0022-3999(77)90015-0
• Sararoudi, R. B., Sanei, H. ve Baghbanian, A. (2011). The relationship between type D personality and perceived social support in myocardial infarction patients. Journal of Research in Medical Sciences: The Official Journal of Isfahan University of Medical Sciences, 16(5), 627-633.
• Selby, E. A., Joiner, T. E. Jr. ve Ribeiro, J. D. (2014). Comprehensive theories of suicidal behaviors. İçinde M. K. Nock (Ed.), Oxford library of psychology: The Oxford handbook of suicide and self-injury (ss. 286-307). Oxford University Press.
• Siyez, D. M. (2006). Ergenlik döneminde intihar girişimleri: bir gözden geçirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 413-420.
• Spek, V., Nefs, G., Mommersteeg, P. M., Speight, J., Pouwer, F. ve Denollet, J. (2018). Type D personality and social relations in adults with diabetes: results from diabetes MILES-The Netherlands. Psychology & Health, 33(12), 1456-1471. https://doi.org/10.1080/08870446.2018.1508684
• Şentürk, S. (2018). Alkol veya madde kötüye kullanımı tanısı almış bireyler ile sağlıklı kontrollerin D tipi kişilik yapısına sahip olma açısından karşılaştırılması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
• Tel, H. ve Uzun, S. (2003). İntihar girişimi ile acil servise başvuran hastaların sosyal destek ve stresle baş etme durumlari. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4(3), 151-158.
• Turner, H. A. (1994). Gender and social support: Taking the bad with the good? Sex Roles, 30(7-8), 521-541. https://doi.org/10.1007/bf01420800
• TÜİK. (2019, Haziran). Ölüm istatistikleri [Basın Bülteni]. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-Istatistikleri-2018-30701.
• Türküm, A. (2005). Who seeks help? Examining the differences in attitude of Turkish university students toward seeking psychological help by gender, gender roles, and help-seeking experiences. The Journal of Men’s Studies, 13(3), 389-401. https://doi.org/10.3149/jms.1303.389
• Uncu, E. (2020). Üniversite öğrencilerinde intihar olasılığının yordanması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• WHO. (2019). Suicide in the world: Global health estimates. [Basın Bülteni]. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/326948.
• Williams, L., O’Connor, R. C., Howard, S., Hughes, B. M., Johnston, D. W., Hay, J. L., O’Connor, D. B., Lewis, C. A., Ferguson, E., Sheehy, N., Grealy, M. A. ve O’Carroll, R. E. (2008). Type-D personality mechanisms of effect: The role of health-related behavior and social support. Journal of Psychosomatic Research, 64(1), 63-69. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2007.06.008
• Yavuzer, Y., Albayrak, G. ve Keldal, G. (2018). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişki: Problem çözme becerilerinin aracılık etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 242-255. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027085
• Yazgan- İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik kuramları (6. Basım). Pegem Akademi.
• Yılmaz, E., Yılmaz, E. ve Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79.
• Yolalan, H., Karaca, B. K. ve Karaosmanoglu, H. A. (2023). Klinik olan ve klinik olmayan yetişkin örneklemlerinde algılanan ebeveynlik biçimleri ile depresyon arasındaki ilişkide şema modlarının aracı rolü. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 10(1), 25-56. https://doi.org/10.31682/ayna.962357
• Yoon, D. H., Kim, S. J., Lee, J. H., Kim, P. M., Park, D. H., Ryu, S. H., Yu, J. ve Ha, J. H. (2015). The relationship between type D personality and suicidality in low-income, middle-aged adults. Psychiatry Investigation, 12(1), 16-22. https://doi.org/10.4306/pi.2015.12.1.16
• Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G. ve Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1), 30-41. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5201_2