Trakya İlkeren üzüm çeşidinde organik ve inorganik madde uygulamalarının verim ile bazı kalite ve ekofizyolojik özellikler üzerine etkisi

Yıl 2021, , 255 - 264, 03.12.2021

Ebru Balıkçı Semih Tangolar , Melike Ada

https://doi.org/10.29278/azd.899033

Öz

Bu çalışmada, farklı organik ve inorganik madde uygulamalarının 1103 Paulsen anacı üzerine aşılı Trakya İlkeren üzüm çeşidi (Vitis vinifera L.) üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu uygulamalar: kontrol (K; uygulama yok), bazaltik pomza (P), ticari kuru kompost (KK), asma budama artığı: çiftlik gübresi karışımı (v:v) (1: 2) kompostu (BA+ÇG), saman: çiftlik gübresi (v:v) (1: 2) kompostu (S+ÇG), P+KK, P+S+ÇG ve P+BA+ÇG olarak düzenlenmiştir. Sonuçta, en yüksek verim (4320 g asma-1) ve salkım ağırlığı (360.0 g) KK' da bulunmuş, bunu P+KK (sırasıyla 3874.5 g asma-1 ve 322.9 g) uygulaması takip etmiştir. Tane ağırlığı ve hacmi açısından en yüksek değerler (sırasıyla 446.7 g ve 423.3 mL) KK, P+KK ve P+(BA+ÇG)' den elde edilmiştir. Yaprakların makro ve mikro element içeriklerine göre, uygulamalar arasındaki farklılıklar Trakya İlkeren için N ve K' da istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. En yüksek yaprak mineral besin değerinin elde edildiği uygulamalar elementlere göre değişmiştir. Tüm uygulamalardan saptanan makro ve mikro element konsantrasyonları genelde yeterlilik sınırları içinde bulunmuştur.
Trakya İlkeren çeşidinde tam çiçeklenme ve olgunluk döneminde ölçülen yaprak sıcaklığı ve klorofil düzeyi (SPAD okumaları) uygulamalara göre farklılık göstermiştir. En yüksek SPAD değerleri; Tam çiçeklenme zamanında S+ÇG (32.4); olgunluk zamanı ölçümlerinde ise BA+ÇG (37.8) uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek yaprak sıcaklığı değerleri tam çiçeklenmede P (32.3 oC), ve olgunlukta ise P+(S+ÇG) (41.0 oC) uygulamalarında ölçülmüştür. Genel değerlendirme, Kompost uygulamalarının yalnız veya Pomza ile karışım halindeki etkisinin bu tezde incelenen çoğu özelliklerde kontrole göre daha iyi sonuç verdiğini göstermiştir. Böyle olmasına rağmen, uygun materyal veya karışım önerileri yapabilmek için, böyle uygulamaların biriken etkilerinin değerlendirilmesinde yarar olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Asma, pomza, SPAD, makro-mikro element, Infrared

Kaynakça

• Alagöz, Z., Yılmaz, E. ve Öktüren. F. (2006). Organik Materyal İlavesinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2), 245-254.
• Aygün, Y. ve Acar, M. (2019). Organik Gübreler ve Önemi. https://www.researchgate.net/publication/330598198. Erişim tarihi: 03/ 07/ 2019.
• Barik, K. (2011). Ahır Gübresi ve Pancar Küspesi İlavesinin Toprağın Bazı Özelliklerine Olan Etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), 133-138.
• Bender, D., Erdal, İ., Dengiz, O., Gürbüz, M. ve Tarakçıoğlu, C. (1998). Farklı Organik Materyallerin Killi Bir Toprağın Bazı Fiziksel Özellikleri Üzerine Etkileri. International Symposium On Arid Region Soil. International Agrohydrology Research And Training Center, Menemen, İzmir, 506-510.
• Benito, A., García-Escudero, E., Romero, I., Domínguez, N. and Martín, I. (2015). Sufficiency Ranges (Sr) And Deviation From Optimum Percentage (Dop) References For Leaf Blade And Petiole Analysis İn ‘Red Grenache’ grapevines. ONEO One, 49(1), 47-58.
• Bertran, E., Sort, X., Soliva, M., and Trillas, I. (2004). Composting winery waste: sludges and grape stalks. Bioresource technology, 95(2), 203-208.
• Canbolat, M. (1992).Toprağa Organik Materyal İlavesinin Toprağın Organik Maddesi, Agregat Stabilitesi ve Geçirgenliği Üzerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2), 113-123.
• Chan, K. Y., Fahey, D. J., Newell, M. and Barchia, I. (2010). Using composted mulch in vineyards—Effects on Grape Yield and Quality. International Journal of Fruit Science,10(4), 441-453.
• Çelik, H. (2006). Üzüm Çeşit Kataloğu. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:3. Ekinoks. Ankara, 165 s.
• Çerçioğlu, M., Yağmur. B., Kara. R. S. ve Okur. B. (2017). Agro-Endüstriyel Kompost ve Ahır Gübresinin Biber (Capsicum annuum L.) Yetiştiriciliğinde Toprağın Bazı Kimyasal Özellikleri ile Verim Üzerine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(1), 71-77.
• Ecevit, M.F. (1986). R99 Amerikan Asma Anacı Üzerine Aşılı Bazı Üzüm Çeşitlerinde Mineral Besin Maddeleri Arasındaki İlişkiler Üzerinde Araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Yayınları, 22, 3-13.
• Gül, A. (2012). Topraksız Tarım El Kitabı. Hasad Yayıncılık Ltd.Yayını, İstanbul, 144 s.
• Jones, J.B., Wolf, Jr. B. and Mills, H.A. (1991). Plant analysis handbook. A practical sampling, preparation, analysis, and interpretation guide. Micro-Macro Publishing, Inc.
• Kacar, B. (1972). Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 453, Uygulama Kılavuzu 155, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Kacar, B. (1997). Gübre Bilgisi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1490, Ders Kitabı: 449, V. Baskı, Ankara.
• Karaman, M. R. and Brohi, A. (1995). Bitki Yetiştirme Ortamı Olarak Pomza Taşının Farklı N Dozlarında Mısır Bitkisinin Su Tüketimi ve Gelişimine Etkisi. Turkish Journal. of Agriculture. and Forestry, 19, 355-360.
• Kasım, R. ve Kasım, U., 2004. Topraksız yetiştiricilik. Kocaeli Üniversitesi Yayınları, No:130.
• Kılınç Aksay, E., Akar, A. ve Cöcen, İ. (2016a). Pomza Cevherinin Hazırlanması ve Zenginleştirilmesi Akü Femübid, 16, 384‐390.
• Kılınç Aksay, E., Cöcen, İ. ve Akar, A. (2016b). Pomzanın Su Arıtımında Filtre Malzemesi Olarak Kullanımındaki Gelişmeler. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (036), 63-72.
• Küçükyumuk, C. ve Kelen, M. (2006). Organik Tarımda Malç Kullanımı. Türkiye III. Organik Tarım Sempozyumu, 01-04 Kasım.
• MEGEP (2015). Laboratuvar Hizmetleri Yaprak Numunesini Analize Hazırlama. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. http://www.megep.meb.gov.tr/ mte_program_modul/moduller/Yaprak %20 Numunesini %20Analize %20Haz%C4 %B1rlama.pdf. Erişim: 05/ 07/ 2019.
• Müsteşar, M.Ö. (2017). Hayvan Gübresinden Ve Atıklardan Kompost Üretimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Özcan, M., Ozhan, S. ve Gokbulak, F. (2010). Pumıce Addıtıon Effect On Avaılable Water Capacıtıes Of Soıls. Fresenıus Envıronmental Bulletın,19(8a), 1532-1536.
• Özdemir,G., Tangolar, S. ve Çakır, A. (2008). Effect Of Different Organic Manure Applications On Grapevine Nutrient Values . Asian Journal of Chemistry, 20(3), 1841.
• Özgüven, M., Kaya Z., Yılmaz A.M., Kırıcı S. ve Tansı S. (1996). Sigara Fabrikası Tütün Atıklarının Gübre Olarak Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(supp1), 43-51.
• Pinamonti, F. (1998). Compost Mulch Effects On Soil Fertility, Nutritional Status And Performance Of Grapevine. Nutrient Cycling İn Agroecosystems, 51(3), 239-248.
• Slama, M. I., Omar, A. E., Bassiony, S. S. and Ghoneem, G. M. (2019). Effect Of Compost And Natural Rocks As Partial Substitutes For NPK Mineral Fertilizers On Yield And Fruit Quality Of ‘Flame’seedless Grapevine Grown İn Two Different Locations Of Egypt. Spanish Journal Of Agricultural Research, 17(3), 0903. Soyergin, S. (2003). Organik Tarımda Toprak Verimliliğini Korunması, Gübreler Ve Organik Toprak İyileştiricileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. 32 s.
• Şahin, E., Dardeniz, A., Kavdır, Y., Müftüoğlu, N., Türkmen, C. ve İlay, R. (2018). Bağ Budama Artığı Kompostu Oluşturma Süreci İle Kompostun Bazı Fiziksel Ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (Özel sayı),19-25.
• Taban, S. ve Turan, M., Katkat, A. (2013). Tarımda organik madde ve tavuk gübresi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 10(1), 9-13.
• Tangolar, S, Özdemir, G, Gürsöz, S, Çakır, A. ve Tangolar, S. ( 2007). Bazı Organik Gübre Uygulamalarının Asmanın (Vitis Vinifera L. Çiloreş) Fenolojik Gelişmesi İle Salkım, Tane Ve Şıra Özellikleri Üzerine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2), 319-325.
• Tangolar, S., Tangolar, S. ve Topcu, S. (2015). Effects Of Different Bud Loads And İrrigations Applied At Different Leaf Water Potential Levels On Kalecik Karası Grape Variety. Turkish Journal Of Agriculture And Forestry, 39(6), 887-897.
• Tangolar, S. ve Ergenoğlu, F. (1989). Değişik Anaçların Erkenci Bazı Üzüm Çeşitlerinde Yaprakların Mineral Besin Maddesi Ve Çubukların Karbonhidrat İçerikleri Üzerine Etkisi. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 13(3b), 1267-1283.
• Topçuoğlu, B., Önal M K. ve Arı, N. (2001).Toprağa Kentsel Katı Atık Kompostu Ve Kentsel Atık su Arıtma Çamuru Uygulamalarının Sera Domatesinde Kuru Madde Miktarı Ve Bazı Bitki Besin İçerikleri Üzerine Etkisi. GAP II. Tarım Kongresi,1, 24- 26 Ekim, Şanlıurfa.
• Topkaya, B. (2001). Kompost. Kimya Mühendisliği Odası–Kurs Notları, İstanbul.
• Tuncer, G. ve Özkan. Ş. G. (2001). Pomza Madenciliğine Genel Bir Bakış. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 269-276.
• Tüzel, Y. (1996). Organic agriculture in greenhouses (in Ecologic Agriculture) ((in turkish) (Eds. U. Aksoy ve A. Altındişli) Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği (ETO). Bornova, İzmir.
• Tüzel, Y., Boztok. ve K., Eltez, R.Z. (1992). Atık Kompostun Kullanım Alanları. Türkiye 4. Yemeklik Mantar Kongresi, 2(s 5).
• Yılmaz, E. ve Alagöz, Z. (2008). Organik Madde Toprak Suyu İlişkisi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi,1(2), 15-21.