Organik çay atığının ıspanak ve marul yetiştiriciliğinde bitki gelişimi üzerine etkisi

Yıl 2017, Cilt: 6 Özel Sayı, 201 - 210, 01.06.2017

Arzu Karataş , Damla Turan Büyükdinç

Öz

Bu çalışmada, organik sebze yetiştiriciliğinde yetiştiricilik ortamı olarak organik çay atıklarının değerlendirilme imkanı araştırılmıştır. Organik çay atıkları (Ç), perlit (P), toprak (T) ve yanmış ahır gübresinin (G) kullanıldığı hacim esasına (v/v) göre değişik oranlarda hazırlanan 5 farklı ortamın (Ç (2:1,v/v); ÇG (2:1, v/v); ÇT (2:1, v/v); ÇGT (2:1:1, v/v); ÇGTP (2:1:1:1,v/v)) ıspanak (Spinacia oleracea L.) ve marul (Lactuca sativa L.) yetiştiriciliğinde bitki gelişimi üzerine etkisi incelenmiştir. Kontrol ortamı olarak GT (1:1, v/v) karışımı değerlendirilmiştir. Matador ıspanak çeşidi ve Arapsaçı 055 çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Bu amaçla ıspanak ve marulda bitki ağırlığı, bitki boyu, bitki eni, gövde çapı, yapraklarda kuru madde miktarı, L, a, b, parametreleri değerlendirilmiştir. Ayrıca ıspanakta yaprak alanı, yaprak eni, yaprak boyu, yaprak sapı uzunluğu ve klorofil miktarı incelenmiştir. Yapılan istatistiksel analiz sonuçlarına göre ıspanak ve marulda bitki ağırlığı üzerine ortamların kontrole göre önemli bir etkisi olmamıştır. Ortamların her iki türde kuru madde miktarı, klorofil miktarı ve L değeri üzerine etkisi istatistiki olarak önemsiz olmuştur. Ispanakta ÇG ortamı bitki boyunu artırırken, bitki eni ve gövde çapı üzerine önemli bir etkisi olmamıştır. Marulda ise ÇG ve ÇGT ortamları bitki boyunu artırırken, ÇT ve ÇGT ortamları bitki enini azaltmıştır. ÇT ortamı gövde çapını da önemli derecede düşürmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ispanak, marul, organik, çay, ortam

Kaynakça

• Abbasniayzare, S. K., Sedaghathoor, S., Dahkaei, M. N. P., 2012. Effect of biofertilizer application on growth parameters of Spathiphyllum illusion. Am Eurasian J Agric Environ Sci, 12:669-673.
• Benito, M., Masaguer, A., De Antonio, R., Moliner, A., 2005. Use of pruning waste compost as a component in soilless growing media. Bioresource technology, 96(5):597-603.
• Benito, M., Masaguer, A., Moliner, A., De Antonio, R., 2006. Chemical and physical properties of pruning waste compost and their seasonal variability. Bioresource Technology, 97(16):2071-2076.
• Deljooy-e-Tohidi, T., Torkashvand, A. M., Hashemabadi, D., 2013. The possibility using some organic wastes as growth medium and nutrition method on the growth of English daisy (Bellis perennis). European Journal of Experimental Biology, 3(2):139-147.
• Doğan, H., Pekşen, A., 2003. Çay atıklarından hazırlanan yetiştirme ortamları ve dezenfeksiyon yöntemlerinin Pleurotus sajor-caju’nun verim ve kalitesine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1):39-48.
• Gallagher, P.A., 1974. Peat in protected cropping. In: Peat in Horticulture, New York, Academic Press, 133- 145.
• Kacar, B., Kovancı, İ., Atalay, İ.Z. 1980. Utilization of The Tea Waste Products of Tea Factories in Agriculture. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 29(1):158–173.
• Kacar, B., 1987. Çayın Biyokimyası ve İşlenme Teknolojisi. Çay işletmeleri Genel Müdürlüğü Yayını No. 6, s. 329, DSİ Matbaası, Ankara
• Kacar, B., Taban, S., Kütük, C., 2004. Çay Atıklarının Zenginleştirilmiş Organik Gübreye Dönüştürülmesi. Türkiye 3. Ulusal Gübre Kongresi, Tarım-SanayiÇevre, Tokat, 805814.
• Keskin, A., 2015. Tuzlu Koşullarda Farklı Organik Materyal Uygulamalarının Soğanda Verim Ve Kalite Üzerine Etkileri. Ordu Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 56.
• Kızılkaya, R., Hepşen, Ş., 2007. Microbiological properties in earthworm cast and surrounding soil amended with various organic wastes. Communications in soil science and plant analysis, 38(19-20):2861-2876.
• Konwar, Bizendra K., Prafulla C. Das, 1990. "Tea Waste–A New Livestock and Poultry Feed." Technical Bulletin”. 2. Kütük, A.C., G. Çaycı, A. Baran 1995. Çay Atıklarının Bitki Yetiştirme Ortamı Olarak Kullanılabilme Olanakları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 1: 35- 40.
• Kütük, C., Taban, S., Kacar., Samet H. 1996. Etkinlikleri Yönünden Çay Atığı İle Ahır Gübresi ve Değişik Kimyasal Gübrelerin Karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi 2 (3):51–57.
• Kütük, C., Topçuoğlu, B., Demir, K., 1999. Toprağa uygulanan farklı organik materyallerin ıspanak bitkisinde verim ile bazı kalite öğeleri ve mineral madde içerikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12:31-36.
• Kütük, C. 2000. Çay Atığı Kompostu ve Atık Mantar Kompostunun Yetiştirme Ortamı Bileşeni Olarak Süs Bitkisi Yetiştiriciliğinde Kullanılması. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 5 (1–2): 75–86.
• Morikawa, C. K., Saigusa, M., 2008. Recycling coffee and tea wastes to increase plant available Fe in alkaline soils. Plant and soil, 304(1-2):249-255.
• Olle, M., Ngouajio, M., Siomos, A., 2012. Vegetable quality and productivity as influenced by growing medium: a review. Agriculture, 99(4):399-408
• Özenç, N. 2004. Fındık Zürufu ve Diğer Organik Materyallerin Fındık Tarımı Yapılan Toprakların Özellikleri ve Ürün Kalitesi Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Peker, H., Baysal, E., Yigitbasi, O. N., Simsek, H., Colak, M., Toker, H., 2007. Cultivation of Agaricus bisporus on wheat straw and waste tea leaves based compost formulas using wheat chaff as activator material. African Journal of Biotechnology, 6(4).
• Peksen, A., Yakupoglu, G., 2009. Tea waste as a supplement for the cultivation of Ganoderma lucidum. World Journal of Microbiology and Biotechnology, 25(4):611-618.
• Vidyasagaran, K., Kumar, V., Ajeesh, R., 2014. Utilization of municipal garbage as component potting media for the production of teak (tectona grandis l.f) seedlings in the nursery. The Ecoscan, 8(3&4):215-219.
• Xie, F., Jin, L., Tu, J., Le, M., Wang, F., 2015. Advances in Research on Comprehensive Utilization of Tea Waste. Agricultural Science & Technology, 16(7):1552.
• Yang, D., Liang, J., Wang, Y., Sun, F., Tao, H., Xu, Q.,Zhang, L., Zhang, Z., Ho, CT., Wan, X., 2016. Tea waste: an effective and economic substrate for oyster mushroom cultivation. Journal of the science of food and agriculture, 96(2):680-684.