Yapraktan farklı düzeylerde bor uygulamasının ekmeklik buğdayın (Triticum aestivum L.) un kalitesine etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 47 - 52, 24.06.2021

Halef Dizlek , Ömer Konuşkan

https://doi.org/10.29278/azd.692781

Öz

Amaç: Ülkemizde tahıl yetiştirilen tarım arazisinde bor, çinko ve magnezyum gibi mikro besin elementlerinin miktarında azalma olduğu bilinmektedir. Söz konusu mineral maddeler buğday kalitesi üzerinde etkilidir. Bu çalışma, Hatay ilinde buğdayın kalitatif özelliklerine bor muamelesinin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, Sagittario çeşidi yumuşak ekmeklik buğdaya (Triticum aestivum L.) farklı düzeylerde (0 [kontrol], 5, 10, 20 ve 40 kg/da) yapraktan seyreltilmiş borik asit uygulaması yapılmış ve bu muamelenin buğdayın bazı kalite özelliklerine etkisi incelenmiştir.

Materyal ve Yöntem: Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak 2016-2017 yılında, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama arazilerinde yürütülmüş, bayrak yaprak ve çiçeklenme dönemlerinde olmak üzere iki kez seyreltilmiş borik asit uygulaması ile buğdayın ekmeklik kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır. Bunun için buğday örneklerinin ekmekçilik açısından önemli olan teknik değer ölçütleri belirlenmiştir.

Araştırma Bulguları: Kontrol numunesine göre muhtelif dozlarda borik asit uygulamasının buğdayların fiziksel, kimyasal ve teknolojik özelliklerine etkisi çok sınırlı düzeyde olmuş, belirgin ve anlamlı bir etki tespit edilememiştir (p>0.05).

Sonuç: Araştırmada ele alınan en yüksek borik asit düzeyinin (40 kg/da) buğdayın teknolojik niteliklerinde bir miktar gerilemeye yol açtığı, bunun kullanılan borik asit düzeyinin fazla olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Araştırmanın çok yıllık olarak ve farklı nitelikteki buğday numuneleri üzerinde uygulanmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bundan sonraki yapılacak olan çalışmalarda yaprak yerine toprağa borik asit uygulaması yapılmasının ürün kalitesine etkisi araştırılabilir.

Anahtar Kelimeler

Bor, Ekmeklik buğday, Un kalitesi

Teşekkür

Buğday örneklerine uygulanan analizler konusunda laboratuvar olanaklarını bize tahsis eden Sunar Özlem Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne (Osmaniye) teşekkür ederiz.

The effect of foliar application at different boron levels on the quality of bread wheat (Triticum aestivum L.) flour

Öz

Objective: It is known that there is a decrease in the amount of micronutrients such as boron, zinc and magnesium in the agricultural land in where grain is grown in Turkey. These mineral substances have an effect on wheat quality. This study was conducted to determine boron response to the qualitative traits of wheat in Hatay Area. In this study, Sagittario soft bread wheat (Triticum aestivum L.) was used as material and foliar diluted boric acid application at different levels (0 [control], 5, 10, 20 and 40 kg/da) applied to it and the effect of this treatment on some quality properties of wheat was investigated.

Materials and Methods: The experiment was carried out in the season of 2016-2017 in Hatay Mustafa Kemal University Agricultural Faculty Field Crops Department Research and Application Area. Field study was arranged as a randomized block design with three replications. Boric acid applied foliar application at two growing stages (flag leaves and flowering time) for aimed to increase the bread quality of wheat. For this purpose, the technical value criteria of wheat samples that are important for bread making were determined.

Results: According to the control sample, the effect of various doses of boric acid on the physical, chemical and technological properties of the wheat was very limited and no significant (p>0.05) and meaningful effect has been detected.

Conclusion: The highest boric acid level (40 kg/da) discussed in the experiment caused some reduction in the technological characteristics of the wheat and it is thought that this was due to the excessive boric acid level used. It is thought that it will be beneficial to apply the research on a multi-annual and different wheat samples. In future studies, the effect of boric acid application on the soil instead of foliar on product quality can be investigated.

Anahtar Kelimeler

boron, bread wheat, flour quality

Kaynakça

• AACCI, 2010. International Approved Methods of the American Association of Cereal Chemists (11th Edition). The Association, St. Paul, Minnesota.
• Ahmad, W., Zia, M. H., Malhi, S. S., Niaz, S. S., 2012. “Boron Deficiency in Soil and Crops: A Review, 77-114.” Crop Plant (Ed. A. Goyal), InTech, Rijeka, Croatia, 239 pp.
• Alpaslan, M., Taban, S., İnal, A., Kütük, C., Erdal, I., 1996. Boron-nitrogen relationships in wheat which grown nutrient solution. Pamukkale University Faculty of Engineering Journal of Engineering Science, 2 (3): 215-219.
• Altan, A., 1986. Tahıl İşleme Teknolojisi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Yüreğir, Adana, 107 s.
• Bellaloui, N., Abbas, H. K., Gillen, A. M., Abel, C. A., 2009. Effect of glyphosate-boron application on seed composition and nitrogen metabolism in glyphosate-resistant soybean. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 57 (19): 9050-9056.
• Bellaloui, N., Hu, Y., Mengistu, A., Kassem, M. A., Abel, C. A., 2013. Effects of foliar boron application on seed composition, cell wall boron, and seed δ15N and δ13C isotopes in water-stressed soybean plants. Frontiers in Plant Science, 4: 270.
• Bellaloui, N., Reddy, K. N., Gillen, A. M., Abel, C. A., 2010. Nitrogen metabolism and seed composition as influenced by foliar boron application in soybean. Plant and Soil, 336 (1): 143-155.
• Dell, B., Huang, L., 1997. Physiological response of plants to low boron. Plant and Soil, 193: 103-120.
• Dizlek, H., Gül, H., 2007. Süne zararlı buğday unlarının ekmeklik kalitesinin iyileştirilmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 51-58.
• Dizlek, H., Özer, M. S., 2016. Effects of sunn pest (Eurygaster integriceps) damage ratio on physical, chemical, and technological characteristics of wheat. Quality Assurance and Safety of Crops and Foods, 8 (1): 145-156.
• Greenaway, W. T., Neustadt, M. H., Zeleny, L., 1965. A test for stink bug damage in wheat. Cereal Chemistry, 42 (6): 577-579.
• Gupta, U. C., 1993. Boron and Its Role in Crop Production (1st Edition). CRC Press, Boca Raton, Florida, 256 pp.
• Güneş, A., Ataoğlu, N., Esringü, A., Uzun, O., Ata, S., Turan, M., 2011. Yield and chemical composition of corn (Zea mays L.) as affected by boron management. International Journal of Plant, Animal and Environmental Science, 1 (1): 42-53.
• Kaur, G., Nelson, K. A., 2015. Effect of foliar boron fertilization of fine textured soils on corn yields. Agronomy, 5: 1-18.
• Koca, Y. O., 2016. Effect of nutrients supply with foliar application on growing degree days, protein and fatty yield of corn in Mediterranean conditions. Scientific Papers-Series A, Agronomy, 59: 318-326.
• Konuşkan, Ö., Konuşkan Bozdoğan, D., Lavei, C. M., 2017. Effect of foliar fertilization on chemical properties and fatty acid composition of corn (Zea mays L). Revista de Chemie, 68 (9): 2073-2075.
• Konuşkan, Ö., Yalçın, M., Gözübenli, H., 2019. Effects of boron foliar applications during leaf the early development period of corn. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7 (1): 13-21.
• Marschner, H., 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants (2nd Edition). Academic Press, London, 889 pp.
• Medcalf, D. G., Gilles, K. A., 1965. Determination of starch damage by rate of iodine absorption. Cereal Chemistry, 42: 546-557.
• Pyler, E. J., 1988. Baking Science and Technology. Sosland Publishing Company, Manhattan, Kansas, 1345 pp.
• SAS Institute, 1982. SAS User’s Guide to Statistical Analyses. SAS Institute, Inc. Raleigh, North Carolina.
• Soylu, S., Topal, A., Sade, B., Akgün, N., Gezgin, S., Babaoğlu, M., 2004. Yield and yield attributes of durum wheat (Triticum durum Desf.) genotypes as affected by boron application in boron-deficientcalcareous soils: An evaluation of major Turkish genotypes for B efficiency. Journal of Plant Nutrition, 27 (6): 1077-1106.
• Uluöz, M., 1965. Buğday, Un ve Analiz Metotları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Bornova, İzmir, 91 s.
• Yarnia, M., Behrouzyar, E. K., Khoii, F. R., Mogaddam, M., Vishkaii, M. S. S., 2013. Effects of methanol and some micro-macronutrients foliar applications on maize (Zea mays L.) maternal plants on subsequent generation yield and reserved mineral nutrients of the seed. African Journal of Agricultural Research, 8 (7): 619-628.